Hoe verbale mishandeling te herkennen en te handelen

Niemand heeft het recht om een ander mens te beledigen, in diskrediet te brengen of te kleineren. In feite zouden interpersoonlijke relaties op respect gebaseerd moeten zijn. Je moet daarom verbale mishandeling beperken of de situatie melden.
Hoe verbale mishandeling te herkennen en te handelen
Bernardo Peña

Beoordeeld en goedgekeurd door de psycholoog Bernardo Peña.

Geschreven door Virginia Martínez

Laatste update: 24 augustus, 2022

Verbale mishandeling is, zoals de naam aangeeft, een vorm van mishandeling of agressie. Het mag daarom niet worden toegestaan. Als je verbale mishandeling vaststelt, dan moet je maatregelen nemen en dit melden. In feite zou het als een soort emotioneel misbruik moeten worden uitgeroeid, aangezien het de waardigheid van het slachtoffer aantast.

Wat is verbale mishandeling?

Verbale mishandeling wordt gedefinieerd als een ‘overmatig gebruik van taal om de waardigheid en veiligheid van iemand te ondermijnen door middel van beledigingen of vernedering, hetzij plotseling, hetzij herhaaldelijk.’ Deze definitie laat ons zien dat het in verschillende vormen kan voorkomen.

Dat wil zeggen, het kan een belediging zijn, een grove opmerking, enz. Hierdoor worden de waardigheid en het zelfrespect van de misbruikte persoon aangetast door de misbruiker, die denkt dat hij de ‘autoriteit’ of het ‘voorrecht’ heeft om op deze manier een andere persoon aan te vallen.

Verbale mishandeling, als een soort emotioneel misbruik, kan in elke situatie voorkomen en iedereen treffen. Hierdoor kan het bij kinderen, adolescenten, volwassenen of ouderen gebeuren. Het kan bovendien in verschillende omgevingen voorkomen, zoals tussen koppels, onder vrienden, op het werk, enz.

Hoe verbale mishandeling te herkennen

Vrouw schreeuwt tegen man

Verbale mishandeling betekent beledigingen en vernederend gedrag jegens andere mensen. Verbale mishandeling laat geen blauwe plekken of wonden achter, maar het is een vorm van mishandeling en agressie. Het is echter moeilijker te detecteren. Het kan onder andere bestaan uit:

  • Agressieve uitbarstingen (beledigingen en vernedering).
  • Beschuldigingen.
  • De andere persoon de schuld geven.
  • Op een vernederende of grove manier oordelen of bekritiseren.
  • Het slachtoffer minimaliseren of kleineren.
  • Minachting.
  • Dingen commanderen of eisen, schreeuwen.
  • Bedreigingen.
  • Vernederende bijnamen.

Iedereen kan weleens zijn kalmte verliezen en ‘over de grens gaan’. Als dat echter gebeurt, dan moet je nadenken en om vergeving vragen, waarbij je de schade erkent die de andere persoon heeft geleden.

Toch is verbale mishandeling een herhaalde en bewuste manier van handelen om de andere persoon die de misbruiker als minderwaardig beschouwt, te vernederen en te kleineren.

Voorbeelden van verbale mishandeling

Hieronder zullen we enkele voorbeelden van verbale mishandeling geven, zodat je het dan gemakkelijker kunt herkennen wanneer je hiermee in aanraking komt:

  • In een relatie. Een van de leden van het paar ‘eist’ dingen in plaats van erom te vragen. Ze zijn arrogant en vernederen de ander. De misbruiker denkt dat de ander er is voor alles wat hij wil en dat hij niets waard is. Ze denken bovendien dat de andere persoon ze moet ‘dienen’.
  • In een vriendengroep. De misbruiker gebruikt vernederende en kwetsende bijnamen. Ze kunnen het slachtoffer bovendien zelfs in het bijzijn van iedereen bedreigen of vernederen.
  • Op het werk. De baas geeft bevelen met onbeschofte opmerkingen, ook waar iedereen bij is, om met een medewerker te praten of over zijn werk te praten. Er zijn openbare of privébeledigingen. De kritiek is constant, vernederend en niet constructief.
  • Oudere mensen. Een verzorger beledigt bijvoorbeeld zijn patiënt en beveelt hem dingen te doen zonder hem te respecteren, hem te kleineren en te vernederen.
  • Ouder-kind-relatie. De ouders gebruiken vernederende bijnamen voor hun kind, ze beledigen hem of bespotten hem door te zeggen dat hij niets weet of nutteloos is. Vooral in het geval van kinderen kunnen de sporen die misbruik achterlaat, aanhouden tot lang nadat ze volwassen zijn geworden.

Wat kan je er aan doen?

Vrouw zit op bed te huilen

Wanneer je met een situatie van mishandeling wordt geconfronteerd, dan moet je deze stopzetten of melden. De eerste stap is om verbale mishandeling te kunnen herkennen wanneer het gebeurt. Het belangrijkste is eerst het probleem te identificeren, want als je dat niet doet, dan kun je niets doen om het te vermijden.

Ten tweede moet je er grenzen aan stellen. In feite zouden deze grenzen al moeten bestaan voordat de relatie begint. Op die manier begrijpt de misbruiker dat ze niet het voorrecht of recht hebben om je te vernederen.

Aan de andere kant, als het stellen van grenzen het misbruik niet stopt, dan moet je hulp zoeken, die afhankelijk is van de omgeving waarin het misbruik plaatsvindt.

Als het verbale geweld bijvoorbeeld in een relatie plaatsvindt, dan kan een therapeut of vertrouwenspersoon tussenbeide komen. Als er sprake is van mishandeling, dan moet je dit altijd melden.

Hulp vragen

Als de verbale mishandeling onder minderjarigen op school voorkomt, dan moet het slachtoffer de school en hun ouders hiervan op de hoogte stellen, zodat zij de protocollen tegen pesten op school kunnen toepassen.

Hulp vragen of melding maken zijn in ieder geval de belangrijkste stappen. Het is niet gemakkelijk, en vaak raakt het slachtoffer, vanwege zijn lage zelfrespect, in een afhankelijkheidsrelatie van zijn misbruiker.

Andere keren weerhoudt de angst voor de gevolgen slachtoffers ervan dit te melden of om hulp te vragen. In feite kan de dader hen bedreigen als ze zoiets doen (bijvoorbeeld een baas die je dreigt te ontslaan, omdat je aangifte hebt gedaan).

De belangrijkste stap is daarom om je angst te overwinnen en dit soort mishandeling te melden. Alleen dan zal het stoppen en kan het slachtoffer eindelijk zijn waardigheid en zelfrespect herstellen.


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Castillo Rocha, Carmen, & Pacheco Espejel, María Magdalena. (2008). Perfil del maltrato (bullying) entre estudiantes de secundaria en la ciudad de Mérida, Yucatán. Revista mexicana de investigación educativa13(38), 825-842. Recuperado en 07 de febrero de 2021, de http://www.scielo.org.mx/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S1405-66662008000300007&lng=es&tlng=es.
  • Claudia Lorena Herrera Roda et al. “El abuso verbal dentro de la violencia domestica”, Med. leg. Costa Rica vol.21 n.1 Heredia Mar. 2004
  • Herrera Rodas, Claudia Lorena, Peraza Segura, Carmen y Porter Aguilar, Hugo. (2004). El abuso verbal dentro de la violencia domestica. Medicina Legal de Costa Rica , 21 (1), 45-90. Obtenido el 7 de febrero de 2021 de http://www.scielo.sa.cr/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S1409-00152004000100005&lng=en&tlng=es.
  • Patricia EvansThe Verbally Abusive Relationship, 2010.
  • Paravic-Klijn, Tatiana, & Burgos-Moreno, Mónica. (2018). Prevalencia de violencia física, abuso verbal y factores asociados en trabajadores/as de servicios de emergencia en establecimientos de salud públicos y privados. Revista médica de Chile146(6), 727-736. https://dx.doi.org/10.4067/s0034-98872018000600727
  • Sharon W Stark, “Verbal Abuse”, Psychology and Behavioral Health, Edition: 4th, Chapter: Volume 5 Essay: Emotional Abuse, Publisher: Salem Press at Greyhouse Publishing, Editors: Paul Moglia, pp.1975-1977

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.