De bijwerkingen van anticonceptie

Hormonale anticonceptiva kunnen bij een aantal vrouwen ernstige bijwerkingen hebben. Lees hieronder negen van de meestvoorkomende bijwerkingen.
De bijwerkingen van anticonceptie

Laatste update: 19 januari, 2021

In het artikel van vandaag gaan we het over de bijwerkingen van anticonceptie hebben. Wanneer veel mensen aan hormonale anticonceptiva denken, dan zien ze het als een manier om een zwangerschap te voorkomen. Het zijn echter nog steeds medicijnen en in feite gebruiken veel vrouwen om die reden anticonceptie.

Dankzij de vooruitgang in de wetenschap hebben apothekers verschillende soorten anticonceptie ontwikkeld, zodat vrouwen degene kunnen kiezen die het beste bij hen past. Toch moet je enkele bijwerkingen bij het starten van anticonceptie verwachten.

De meeste anticonceptiva geven hormonen af aan de bloedbaan. Hierdoor ervaren veel vrouwen bijwerkingen, die van persoon tot persoon kunnen verschillen. In dit artikel leggen we negen van de meestvoorkomende bijwerkingen van anticonceptie uit en waarom ze optreden.

Waarom veroorzaken anticonceptiva bijwerkingen?

Momenteel zijn hormonale anticonceptiva de meest effectieve methode om een zwangerschap te voorkomen. Ze zijn bovendien samen met condooms, de meest gebruikte vorm van anticonceptie (Engelse link). Onder deze categorie vallen:

  • De pil
  • Vaginale ring
  • Hormonaal spiraaltje: het koperen spiraaltje is ook een efficiënte methode voor anticonceptie (ze bevatten echter geen hormonen en hebben daarom andere bijwerkingen)
  • Anticonceptiepleister
  • Subdermaal anticonceptie-implantaat
  • Morning after pil

De toediening van exogene hormonen is de reden dat er bij anticonceptiva bijwerkingen kunnen optreden. Over het algemeen wordt alles wat met de vruchtbaarheid van vrouwen te maken heeft, inclusief de menstruatiecyclus, door de hormonen oestrogeen en progesteron gereguleerd.

Wanneer exogene hormonen het lichaam binnenkomen, verstoren ze de natuurlijke hormonale synthese. Op deze manier stoppen de menstruatiecyclus en de ovulatie met hun normale beloop, wat een zwangerschap voorkomt.

Het probleem is dat deze hormonen niet alleen het voortplantingssysteem beïnvloeden. Ze veranderen ook andere delen van het lichaam, zoals de borsten en vetweefsel. Hormonale anticonceptiva doen daarom meer dan alleen de vruchtbaarheid verstoren. Hun effecten zijn elders voelbaar.

De meestvoorkomende bijwerkingen van anticonceptie

1. Spotting

Spotting of bloeding tussen menstruaties is een bijwerking waarbij je onverwacht lichte of matige bloeding tussen twee menstruaties kunt krijgen. Volgens studies (Engelse link) is deze secundaire reactie het resultaat van het niet gewend zijn aan de pil en deze zal waarschijnlijk kort nadat je met de pil bent begonnen optreden.

Als je lichaam eenmaal aan de hormonale veranderingen gewend is, dan moet het bloeden stoppen. Als de bloeding echter hevig wordt of langer dan vijf dagen aanhoudt, dan moet je met je arts overleggen om andere mogelijke oorzaken weg te nemen.

2. Duizeligheid, misselijkheid en braken

Veel vrouwen melden dat ze duizeligheid, misselijkheid en braken bij het starten van anticonceptie ervaren. Toch kunnen deze symptomen optreden om redenen die geen verband met het anticonceptiemiddel houden.

Het is belangrijk om te onthouden dat braken met orale anticonceptiva de goede werking van anticonceptie kan verstoren. Je moet daarom weten wat je moet doen als je nog een pil moet slikken. Als algemene regel geldt dat als je binnen twaalf uur na het innemen van je pil moet braken, je een nieuwe moet nemen.

3. Gevoeligheid van de borsten

Zoals we eerder vermeldden, kunnen de actieve hormonen in anticonceptiva het borstweefsel aantasten en ervoor zorgen dat de borsten gezwollen of gevoelig aanvoelen. Veel vrouwen beschrijven bovendien dat ze pijn bij aanraking voelen, zoals uitgelegd in de Mexican Journal of Gynecology and Obstetrics (Spaanse link).

4. Hoofdpijn en migraine

Vrouwen melden hoofdpijn als een van de meestvoorkomende bijwerkingen van anticonceptie. Als je regelmatig aan migraine lijdt, dan zal je arts waarschijnlijk voorstellen om hormonale anticonceptiva te vermijden en andere alternatieven aanbevelen, aangezien er enig bewijs is dat de twee met elkaar verbindt.

De reden, legt de Mayo Clinic uit (Engelse link), is dat fluctuerende oestrogeenspiegels bepaalde chemicaliën kunnen veranderen die het vaakst met dit symptoom verband houden.

Het kan daarom zijn dat je tijdens een aantal fasen van je menstruatiecyclus medicijnen tegen hoofdpijn moet gebruiken, of als ze erg pijnlijk zijn, kun je het beste hormonale anticonceptiva helemaal vermijden.

Misschien ook interessant om te lezen:
Tekenen en symptomen van een hoog oestrogeengehalte

5. Bijwerkingen van anticonceptie: gewichtstoename

Gewichtstoename is een van de meest controversiële bijwerkingen van hormonale anticonceptie, hoewel het erop lijkt dat er geen daadwerkelijke toename van het lichaamsgewicht is. Met andere woorden, je wordt vrijwel zeker niet dik.

In plaats daarvan houd je waarschijnlijk vloeistoffen vast. Dit geldt met name aan het begin van het hormonale anticonceptieregime en daarom wordt het als een nadelig effect van initiële anticonceptiva beschouwd. Na verloop van tijd stabiliseert de interne elektrolytenbalans en zal je lichaam geen vloeistoffen meer vasthouden.

6. Stemmingswisselingen

Zoals beschreven in beschrijvingen van orale anticonceptie (Engelse link), kan een aantal vrouwen stemmingswisselingen hebben. Met andere woorden, deze vrouwen kunnen het gevoel hebben dat ze emotioneel onstabiel zijn en zelfs een hoger risico op depressie of andere stemmingsstoornissen lopen.

Onderzoekers bestuderen echter nog steeds de relatie tussen anticonceptie en depressie. De onderzoeken die we als bronnen hebben gebruikt (Engelse link), zijn het erover eens dat het effect minimaal is en, wanneer het kon worden geverifieerd, verscheen het na 10 of meer jaar gebruik van de pil.

7. Amenorroe

Amenorroe verwijst naar het uitblijven van menstruatie wanneer je verwacht dat dit zal gebeuren. Dit is, net als spotting, een veelvoorkomende bijwerking van hormonale anticonceptie en het houdt verband met hormonale onbalans.

De waarheid is dat veel factoren je menstruatie kunnen beïnvloeden, niet alleen pillen. Ook stress, voeding en lichaamsbeweging zijn allemaal bepalende factoren. Het is echter voor de zekerheid belangrijk om een zwangerschapstest te doen als je menstruatie niet komt wanneer het hoort.

8. Verminderd libido

Een verscheidenheid aan omstandigheden kan iemands zin in seks veranderen. Het is mogelijk dat hormonale anticonceptiva het libido kunnen verminderen, hoewel ze natuurlijk niet de enige factor zijn

Volgens een artikel gepubliceerd in Obstetrie en Gynaecologie (Engelse link), wordt een afname van het libido vaker waargenomen bij de anticonceptiepleister en het subdermale implantaat dan bij andere hormonale anticonceptiemethoden.

Het is echter buitengewoon moeilijk om andere variabelen te kunnen onderscheiden die vervolgens ook in een verminderde zin in seks kunnen resulteren.

9. Bijwerkingen van anticonceptie: vaginale afscheiding

Een andere veelvoorkomende bijwerking van hormonale anticonceptiva is een verandering in vaginale afscheiding. Deze vloeistof reageert op interne hormonale veranderingen en de samenstelling van de vaginale flora.

Deze verandering is zelden een teken van ziekte. Vrouwen mogen in feite verwachten dat vaginale afscheiding verandert wanneer ze met een nieuwe anticonceptiemethode beginnen en tijdens het gebruik ervan. Er wordt zelfs verwacht dat deze verandering zal plaatsvinden en tijdens het gebruik van pillen of injecties voort zal duren.

Anticonceptie is ondanks de bijwerkingen veilig

Hormonale anticonceptiva zijn een veilige en effectieve manier om zwangerschap te voorkomen. Dit betekent echter niet dat het vrij is van ongewenste bijwerkingen.

Je moet daarom altijd met je arts praten als je vragen over je anticonceptiemiddel hebt. Medische professionals zullen je helpen bij het kiezen van de juiste anticonceptie-methode voor jou en je situatie. Elke vrouw heeft het recht om te kiezen wat het beste bij haar levensstijl past met het laagste risico op complicaties.


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Dolores de cabeza y hormonas: ¿Cuál es la relación? – Mayo Clinic. (n.d.). Retrieved September 30, 2020, from https://www.mayoclinic.org/es-es/diseases-conditions/chronic-daily-headaches/in-depth/headaches/art-20046729
  • PROSPECTO LEVONORGESTREL/ETINILESTRADIOL DURBAN 0,1 MG/0,02 MG COMPRIMIDOS RECUBIERTOS EFG. (n.d.). Retrieved September 30, 2020, from https://cima.aemps.es/cima/dochtml/p/82942/P_82942.html
  • Barrera Coello, Laura, et al. “Causas de desapego a los métodos anticonceptivos.” Ginecología y obstetricia de México, 2019, vol. 87, num. Suppl 1, p. S128-S135 (2019).
  • Consideraciones sobre planificación familiar: métodos anticonceptivos. (n.d.). Retrieved September 30, 2020, from http://scielo.sld.cu/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0864-21252001000400010
  • Caba, Alejandro A. Paradas, et al. “Preferencia de uso del método anticonceptivo hormonal combinado de autoadministración, previa y posterior a la consejería estructurada (Estudio PIENSA).” Revista de la Federación Centroamericana de Obstetricia y Ginecología 2014.19 (2018).
  • Carbajal-Ugarte, José Antonio, et al. “Eficacia y efectos adversos de anticonceptivos hormonales. Estudio comparativo.” Revista Médica del Instituto Mexicano del Seguro Social 46.1 (2008): 83-87.
  • Pauta Barros, Paula Cristina, and Diana Nohely Suárez Condo. Efectos adversos y posibles causales de abandono del método anticonceptivo hormonal combinado Mesigyna en pacientes de la Clínica Humanitaria Fundación Pablo Jaramillo en la ciudad de Cuenca, en el periodo Abril–Agosto del 2017. BS thesis. Universidad del Azuay, 2018.
  • Palacios, Santiago, and Mariella Lilue. “Función sexual femenina y anticoncepción hormonal.” Ginecologia y Obstetricia de Mexico 88 (2020).
  • Ferllini Montealegre, Stephanie María, María Fernanda Miranda Muñoz, and Allan David Picado Álvarez. “Depresión: relación con la terapia anticonceptiva hormonal.” Revista Médica Sinergia 5.01 (2020): 233.
  • Amado, J. A., and J. Flórez. “Hormonas sexuales: estrógenos, gestágenos, andrógenos y anticonceptivos hormonales.” Farmacologia humana (2003): 887-911.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.