Bronchiolitis: oorzaken, symptomen en behandeling

Bronchiolitis treft tot 20% van de kinderen onder de twee jaar. De kans is groter dat het symptomen veroorzaakt bij immuungecompromitteerde zuigelingen. In dit artikel leer je meer over de oorzaken, symptomen en de behandeling van bronchiolitis.

Acute bronchiolitis (AB) is een veelvoorkomende ziekte bij kinderen. De wereldwijde jaarlijkse incidentie is ongeveer 10%. Met andere woorden, elk jaar krijgt één op de tien kinderen onder de twee jaar deze aandoening. Bovendien is het de meestvoorkomende oorzaak van ziekenhuisopnames voor luchtweginfecties in deze leeftijdsgroep (1-5%).

Hoewel er geen medische consensus bestaat over de definitie van bronchiolitis, wordt het meestal geassocieerd met episodes van ademhalingsmoeilijkheden of een fluitend geluid bij het ademhalen, voorafgegaan door de symptomen van verkoudheid. Als je alles wilt weten over bronchiolitis, raden we je aan om verder te lezen.

De oorzaken van bronchiolitis

Volgens de National Library of Medicine van de Verenigde Staten is bronchiolitis een veelvoorkomende longinfectie bij kleine kinderen (Engelse link). Vanuit klinisch oogpunt wordt het gekenmerkt door de ophoping van slijm in de kleine luchtwegen van de longen (bronchiolen). Het wordt meestal veroorzaakt door een virus.

Volgens het tijdschrift Pediatría Integral (Spaanse link) komt bronchiolitis voor bij epidemieën in de winter en het vroege voorjaar. De meest getroffen bevolkingsgroep zijn jonge kinderen tussen de drie en zes maanden oud. Hieronder noemen we enkele van de meestvoorkomende veroorzakers.

1. Respiratoir syncytieel virus (RSV)

Een negatief enkelstrengs RNA-virus van de paramyxovirusfamilie (Paramyxoviridae) veroorzaakt 56% van de gevallen van bronchiolitis die ziekenhuisopname vereisen. Het is wijdverbreid over de hele wereld. Experts schatten zelfs dat bijna alle kinderen ter wereld er last van hebben voordat ze vier worden.

2. Rhinovirus

Dit is een geslacht van virussen in de familie Picornaviridae. Ze zijn de meestvoorkomende oorzaak van infecties bij mensen en ze veroorzaken verkoudheid. Meer dan 110 serologische typen kunnen diverse symptomen veroorzaken. Hoewel ze minder vaak voorkomen dan RSV’s, kunnen ook rhinovirussen bronchiolitis bij zuigelingen veroorzaken.

3. Humaan para-influenzavirus type 3 (HPIV3)

Op het MSD-handleidingenportaal staat dat para-influenzavirussen in vier typen worden ingedeeld (Spaanse link). Hoewel type 3 de meeste gevallen van bronchiolitis veroorzaakt, kunnen type 1 en 2 het ook veroorzaken. Infecties veroorzaakt door para-influenza zijn niet te onderscheiden van infecties veroorzaakt door RSV. Ze verlopen echter meestal minder ernstig.

Risicofactoren

Hoewel bronchiolitis elk kind kan treffen, komt het veel vaker voor bij kinderen die borstvoeding krijgen en immuungecompromitteerde kinderen. Zoals het KidsHealth-portaal aangeeft (Engelse link) zijn enkele van de meestvoorkomende risicofactoren onder andere:

• Baby of jong kind zijn. Hun neuzen en luchtwegen zijn veel kwetsbaarder dan die van volwassenen. Hun bronchiolen zijn korter en kleiner in diameter. Dus, wanneer er sprake is van zwelling, is de kans op problemen veel groter.
• Te vroeg geboren baby zijn.
• Kinderen met een gecompromitteerd immuunsysteem of gelijktijdige een long- of hart- en vaatziekte hebben.
• Blootstelling aan tabaksrook, herhaaldelijk verblijf in omgevingen waar veel kinderen zijn en blootstelling aan bepaalde giftige chemische verbindingen.

Over het algemeen is de leeftijd de meest relevante risicofactor. Zoals we hierboven vermeldden, raakt ongeveer 70% van de baby’s in hun eerste levensjaar besmet met RSV. Dit betekent echter niet dat ze bronchiolitis zullen krijgen: slechts 22% ontwikkelt symptomen.

Symptomen van bronchiolitis

De National Library of Medicine van de Verenigde Staten (Engelse link) heeft de meestvoorkomende symptomen van bronchiolitis bij kinderen samengevat. Niet alle kinderen ontwikkelen ze echter. Enkele voorbeelden van de symptomen van bronchiolitis zijn:

• Moeite met ademhalen met inbegrip van een piepende ademhaling en kortademigheid.
• Hoesten, vermoeidheid en koorts. Deze klinische symptomen, typisch voor een verkoudheid, gaan vooraf aan bronchiolitis.
• De spieren rond de ribben zakken naar binnen als het kind probeert in te ademen (intercostale intrekkingen genoemd). De neusgaten van het kind worden wijd bij het ademen, als een manier om te proberen meer lucht te krijgen.
• Snelle ademhaling (tachypneu).

Bronchiolitis manifesteert zich meestal 24-48 uur na de eerdere klinische symptomen. De symptomen duren meestal 12 dagen. Tot 18% van de getroffen zuigelingen heeft gedurende 21 dagen symptomen en 9% van hen gedurende een maand.

Mogelijke complicaties

Zoals de hierboven geciteerde bronnen stellen, kan ernstig verlies van ademhalingscapaciteit bij pasgeborenen fataal zijn. Als je kind symptomen van bronchiolitis heeft en je merkt dat de huid blauwachtig is (cyanose), moet je onmiddellijk naar een arts gaan. Cyanose duidt op een gebrek aan zuurstof.

Onderbrekingen van de ademhaling, uitdroging en lage zuurstofniveaus in het bloed zijn andere klinische symptomen die erop wijzen dat de bronchiolitis ernstig is. In de meeste gevallen komen die symptomen alleen voor bij te vroeg geboren baby’s of bij kinderen met andere ziekten.

Behandelingsopties

Volgens het gespecialiseerde portaal Neumoped kan geen enkel medicijn helpen om bronchiolitis te behandelen (Spaanse link). Het is een virale ziekte dat alleen door het immuunsysteem van de baby bestreden kan worden. De meeste gevallen verlopen mild en vereisen geen medische hulp.

We moeten benadrukken dat behandeling met antibiotica zinloos zal zijn. In feite zou dit het klinische beeld kunnen verslechteren, omdat het de bacteriestammen die in het lichaam aanwezig zijn, zou kunnen versterken. De behandeling verandert echter drastisch bij opgenomen kinderen.

Behandeling in het ziekenhuis

Wanneer een baby wordt opgenomen voor bronchiolitis, richten artsen zich op het helpen herstellen van een normaal ademhalingsritme. Om dit te doen, geven ze zuurstof (30-40%) via een neuscanule of een gezichtsmasker om hun zuurstofverzadigingsniveau op 90% of meer te houden. In de meest ernstige gevallen is endotracheale intubatie nodig.

Daarnaast proberen artsen ook om een natuurlijke waterbalans te herstellen. Hiervoor dienen zij orale rehydratatieoplossingen of, in de meest ernstige gevallen, intraveneuze rehydratatieoplossingen toe.

Aanbevelingen voor behandeling thuis

De meeste gevallen van bronchiolitis worden thuis met geduld en toewijding behandeld. Hoewel je je kind niet kunt helpen om de ziekte te bestrijden, kun je de symptomen onder controle houden met een reeks zeer eenvoudige handelingen. Deze omvatten de volgende adviezen:

• Houd je baby gehydrateerd. Zorg ervoor dat je kind voldoende water krijgt om uitdroging als gevolg van de ziekte te voorkomen.
• Voer regelmatig neusspoelingen uit. Je kunt hiervoor vrij verkrijgbare medicijnen bij de apotheek kopen die verlichting geven bij zowel zuigelingen als volwassenen. Dit maakt het voor de patiënt gemakkelijker om te ademen.
• Houd het kind in een zittende houding, zelfs als het slaapt. Dit bevordert voldoende luchtverplaatsing, veel beter dan wanneer ze zouden liggen.
• Gebruik een luchtbevochtiger. Het is een goed idee om een luchtbevochtiger in de kamer van je zieke kind te plaatsen, vooral deze slaapt. Dit verzacht het opgebouwde slijm en helpt daarom de symptomen zoals hoesten en verstopte neus te verlichten.

Bronchiolitis gaat meestal vanzelf over

Zoals we in dit artikel hebben vermeld, is bronchiolitis een zeer veelvoorkomende ziekte bij zuigelingen. Je hoeft je dus geen zorgen te maken als je baby er last van heeft. In de meeste gevallen lost het probleem zich vanzelf op. Wees dus geduldig en volg de richtlijnen voor de verzorging thuis om je kind te ondersteunen.

Als je een van de klinische symptomen opmerkt die we hierboven hebben genoemd, moet je je kind in ieder geval zo snel mogelijk naar de eerste hulp brengen. Als de ademhalingscapaciteit van je kind wordt aangetast, kan dit grote gevolgen hebben.