Alles over de functies van eiwitten in het lichaam
Ken je de functies van eiwitten in het lichaam? Deze moleculen zijn, net als andere voedingsstoffen, nodig voor verschillende vitale processen, daarom moeten mensen ze in hun voedingspatroon opnemen.
Eiwitten bestaan uit structurele eenheden die aminozuren worden genoemd. Je kunt aminozuren vergelijken met kralen van een parelketting.
Sommige aminozuren kunnen niet door het menselijk lichaam worden gesynthetiseerd en daarom worden ze als essentieel beschouwd. Er is geen andere manier om ze te verkrijgen dan via de voeding.
Alles over de functies van eiwitten in het lichaam
Eiwitten zijn over het algemeen samengesteld uit moleculen van 4 basiselementen: koolstof, waterstof, zuurstof en stikstof. Daarnaast kunnen ze ook zwavel, ijzer, koper of andere mineralen bevatten. Eiwitten spelen een fundamentele rol bij levende wezens, omdat het macronutriënten zijn die nodig zijn voor de werking van het lichaam.
De functies van eiwitten zijn veelzijdig en divers, met als belangrijkste rol het helpen bij de vorming van weefsels en spiermassa. In feite is volgens studies de eiwitinname is een van de basiscomponenten om spiermassa op te bouwen (Engelse link).
Het nut van eiwitten gaat echter verder dan dat ene kenmerk. Hieronder zullen we het hebben over de andere functies van eiwitten.
Ook interessant om te lezen:
Zeven tekenen dat je niet genoeg eiwitten binnenkrijgt
Structuur en plasticiteit
Een belangrijke functie van eiwitten in het lichaam is het vormen van celstructuren. Ze repareren weefsels, bieden ondersteuning en verlenen elasticiteit en weerstand. Hier zijn twee klassieke voorbeelden van:
- Ten eerste collageen, dat wordt aangetroffen in onder andere botten en pezen.
- Ten tweede keratine, dat wordt aangetroffen in haar, huid en nagels.
Regulatie
Sommige hormonen, zoals insuline en glucagon, hebben een eiwitachtig karakter. Deze twee hormonen zorgen ervoor dat de glucoseconcentratie in het bloed kan worden gereguleerd. Een ander geval is het hormoon calcitonine, dat verantwoordelijk is voor het metaboliseren van calcium. Daarnaast zijn er eiwitten die de celdeling en de expressie van genen aansturen.
Afweer
Eiwitten helpen bij het maken van immunoglobulinen. Dit zijn antilichamen die het lichaam kunnen beschermen tegen vreemde stoffen. Enkele voorbeelden hiervan zijn:
- mucines: beschermen bijvoorbeeld de slijmvliezen en hebben een kiemdodende werking.
- fibrinogeen en trombine: dragen bij aan de vorming van bloedstolsels en helpen zo om grote bloedingen voorkomen.
Homeostase
Eiwitten hebben ook het vermogen om de inwendige omgeving stabiel te houden via een proces dat homeostase wordt genoemd (Spaanse link). Dit zorgt ervoor dat de pH, de zuurgraad en de osmotische balans van het lichaam te allen tijde binnen de normale waarden blijven.
Enzymen
Veel eiwitten zijn enzymen, wat betekent dat ze het lichaam in staat stellen sneller op prikkels te reageren. Ze kunnen dit proces versnellen vanwege hun vermogen om te interageren met substraten. Zo zijn er enzymen die voedselafbraak mogelijk maken zoals:
- amylase
- lipase
- protease
Transport
Een andere functie van eiwitten in het lichaam is dat ze helpen bij het transporteren van stoffen in lichaamsvloeistoffen, zoals zuurstof (via hemoglobine en myoglobine) en vetten (via apoproteïnen).
Op cellulair niveau zou je kunnen zeggen dat het kanalen en receptoren zijn die het binnenkomen en verlaten van de cel door de celmembranen heen mogelijk maken voor bepaalde verbindingen.
Energiereserve
Eiwitten vormen ook een energiereserve voor het geval ze als brandstof moeten worden gebruikt. Hoewel het niet optimaal is voor het lichaam om ze als zodanig te gebruiken, is het mogelijk als er geen of onvoldoende koolhydraten in het lichaam beschikbaar zijn.
De verschillende eiwitbronnen
De voedingsmiddelen die eiwitten leveren kunnen zowel van dierlijke als plantaardige oorsprong zijn. Ze verschillen echter allemaal van kwaliteit en de aminozuren die ze bevatten.
Dierlijke bronnen hebben een hoge biologische waarde omdat ze alle aminozuren bevatten die essentieel zijn voor het lichaam. Sommige plantaardige bronnen van eiwitten bevatten deze essentiële aminozuren niet.
Volgens wetenschappelijke studies moet je bij het consumeren van eiwitten van plantaardige oorsprong proberen om voedingsmiddelen te combineren om een optimale kwaliteit te bereiken. Anders mist je altijd enkele belangrijke componenten. Dit geldt niet voor sojabonen.
Je kunt hoogwaardige eiwitten binnenkrijgen door het eten van onder andere:
- rood vlees
- kip en gevogelte
- eieren
- zuivelproducten
- peulvruchten: vooral sojabonen, kikkererwten en linzen
- noten en zaden
Verschillende soorten wetenschappelijk onderzoek (Spaanse link) raden aan om 0,8 gram eiwit per kilogram ideaal gewicht te consumeren. Deze vereiste is echter afhankelijk van de dagelijkse behoeften van elk individu. Bevolkingsgroepen die bijvoorbeeld een extra hoeveelheid eiwitten nodig hebben zijn onder andere:
- zwangere vrouwen
- kinderen
- adolescenten
- ouderen
- zieken
Bij topsporters ligt deze behoefte anders, aangezien de mate van fysieke activiteit die ze uitvoeren directe invloed heeft op de eiwitbehoefte. Volgens een studie gepubliceerd in de Journal of the International Society of Sports Nutrition (Engelse link) zouden topsporters elke dag minstens 2 gram eiwit moeten consumeren.
Wat je moet weten over de functies van eiwitten in het lichaam
Deze voedingsstof is dus essentieel voor veel vitale functies. Om die reden moeten iedereen goed op de consumptie ervan letten. Zoals we hierboven hebben vermeld kunnen hoogwaardige eiwitten het gemakkelijkste worden verkregen via voedingsmiddelen van dierlijke oorsprong.
Daarom moeten mensen die een vegetarisch of veganistisch dieet volgen een voedingsdeskundige raadplegen. Op die manier kun je voorkomen dat je essentiële eiwitten tekort komt, waardoor er problemen kunnen ontstaan.
Wellicht ben je ook geïnteresseerd in:
Plantaardige alternatieven om dierlijke eiwitten te vervangen
Zoals je hebt kunt lezen is het belangrijk om iets te weten over de functies van eiwitten in het lichaam. Deze moleculen zijn tenslotte niet alleen voor het maken van weefsels.
Ze zijn ook onmisbaar vanwege hun vermogen om meerdere processen in het lichaam te beïnvloeden. Onze gezondheid hangt van voor een deel af aan de inname van eiwitten en daarom is het essentieel om ze in onze voedingspatroon op te nemen.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Wolfe, R. R. (2017). Branched-chain amino acids and muscle protein synthesis in humans: myth or reality?. Journal of the International Society of Sports Nutrition, 14(1), 1-7.
- Amador-Licona, N., Moreno-Vargas, E. V., & Martinez-Cordero, C. (2018). Ingesta de proteína, lípidos séricos y fuerza muscular en ancianos. Nutrición Hospitalaria, 35(1), 65-70.
- Guerra, M., Hernández, M. N., López, M., & Alfaro, M. J. (2013). Valores de referencia de proteínas para la población venezolana. Archivos latinoamericanos de nutrición, 63(4), 278.
- Guillén, M. V. L. (2009). Estructura y Propiedades de las Proteínas. Obtenido de http://www. uv. es: http://www. uv. es/tunon/pdf_doc/proteinas_09. pdf. 34p.
- Miyahira, J. (2016). Importancia de mantener constante el medio interno. Revista Medica Herediana, 27(4), 197-198.
- González-Torres, Laura, et al. “Las proteínas en la nutrición.” Revista salud pública y nutrición 8.2 (2007): 1-7.
- de Luna Jiménez, Alfonso. “Valor nutritivo de la proteína de soya.” Investigación y Ciencia: de la Universidad Autónoma de Aguascalientes 36 (2006): 29-34.
