De langste spier in het lichaam: de kleermakersspier

Pieter · 30 juni 2021
De kleermakersspier stelt ons in staat om elementaire beenbewegingen uit te voeren, zoals buigen en roteren. In dit artikel vertellen we je er meer over en leggen we uit welke blessures deze anatomische structuur kunnen aantasten.

De kleermakersspier maakt deel uit van de dij. Hoewel veel mensen er nog nooit van hebben gehoord, is het de langste spier in het menselijk lichaam. Mensen hebben de neiging om te denken dat de langste spier de quadriceps is, maar de waarheid is dat de musculus sartorius langer is.

Een van de belangrijkste functies is het buigen van het been. De ligging maakt het mogelijk om bepaalde houdingen uit te voeren, zoals het kruisen van onze benen als we zitten. Het probleem is dat de spier net als elke andere spier geblesseerd kan raken. Dit kan ernstige gevolgen hebben voor de mobiliteit van de onderste ledematen.

Wat is de kleermakersspier?

De kleermakersspier, zoals we al hebben opgemerkt, is een van de spieren die deel uitmaakt van de dijbeenspieren. Om meer precies te zijn begint deze spier in het bovenste en voorste gebied van de iliacale wervelkolom. Van daaruit kruist het over het bovenbeen totdat deze het bovenste deel van het scheenbeen bereikt.

Op deze manier is het een soort kromming langs de dij die achter de mediale condylus van het dijbeen loopt totdat deze zijn invoegpunt bereikt. Dit laatste gedeelte is zoals bij alle spieren een pees.

Deze spier maakt deel uit van een groep van spieren dat vatbaar voor zeer invaliderende verwondingen. Dit wordt het zogenaamde pes anserinus syndroom genoemd. Het is een blessuren van de distale pezen van de semitendinosus, interne rectus en kleermakersspier.

Bij mensen komen diverse variaties voor van de normale positie waarin de kleermakersspier zich bevindt. Dit staat in een studie die is gepubliceerd in het Chilean Magazine of Anatomy (Spaanse link). Medische experts moeten met deze verschillen rekening houden, vooral bij het uitvoeren van een operatie of behandeling.

De kleermakersspier is zoals gezegd de langste spier in het menselijk lichaam. Doordat de spier van het bekken met een bepaalde kromming naar de knie loopt kan de spier ongeveer 55 centimeter lang zijn bij een volwassen persoon van gemiddelde lengte. Er zijn zelfs mensen bij wie deze spier 60 centimeter lang is.

De femorale zenuw voert de innervatie (aansturing) uit van deze spier. Bovendien loopt de dijbeenslagader er doorheen. Dit bloedvat is verantwoordelijk voor het transport van zuurstofrijk bloed naar de meest distale delen van het been.

Mogelijk ben je ook geïnteresseerd in:
Pes anserinus tendinitis: symptomen en behandeling

Wat zijn de functies van de kleermakersspier?

Anatomie van de kleermakersspier
Met een lengte van 55 tot 60 centimeter is dit de langste spier die we in ons lichaam hebben.

Zoals uitgelegd wordt door de Koninklijke Spaanse Academie, komt het woord ‘sartorius’ van het Latijnse sartor dat ‘kleermaker’ betekent. Deze spier is niet willekeurig zo genoemd. Het komt voort uit het feit dat een van de functies ervan is om ons in staat te stellen onze benen te kruisen, wat de typische houding is die werd gebruikt door oude kleermakers.

De kleermakersspier is een skeletspier van het gestreepte type. Dat wil zeggen, het trekt door de wil samen, in tegenstelling tot gladde spieren. Deze laatste maken bijvoorbeeld deel uit van het spijsverteringsstelsel en trekken onbewust samen zonder dat je hier invloed op uit kunt oefenen.

De belangrijkste functie is beenflexie, dus het buigen van het been. Als we de dispositie ervan visualiseren, is het gemakkelijker te begrijpen. Wanneer de spier samentrekt, trekt deze het onderbeen omhoog richting de heup. Het maakt ook andere bewegingen mogelijk, zoals de heup naar buiten draaien en de knieën buigen. Daarnaast maakt het deel uit van de spieren die het been naar binnen roteren en het heffen ervan.

Belangrijkste oorzaken van pijn in de kleermakersspier

Pijn aan de kleermakersspier is net zoals bij elke andere spiergroep meestal het gevolg van traumatisch letsel of overbelasting. Daarnaast kunnen er andere symptomen optreden zoals:

  • zwelling
  • roodheid
  • verhoogde gevoeligheid

Traumablessures worden veroorzaakt door een directe klap op het spiergebied. Elke klap of stoot op het gebied van de iliacale wervelkolom of op het midden of de binnenkant van de dij kan deze pijn veroorzaken.

Hetzelfde gebeurt als het voorkomt op het punt waar de 3 bovenbeenspieren samenkomen. In dat geval kan het andere bewegingen beïnvloeden door de nabijgelegen spieren te beschadigen. Het is wel zo dat pijn en schade door trauma zoals hierboven beschreven niet zo vaak voorkomt als verwondingen die verband houden met tendinitis of bursitis.

Het pes anserinus syndroom en bursitis

Tendinitis bestaat uit de ontsteking van een aantal pezen. Het kan als de pijn erg hevig is diverse problemen veroorzaken zoals mank lopen, pijn aan de binnenkant van het been en zelfs onvermogen om het been te bewegen.

Bursitis is de ontsteking van de slijmbeurs. De slijmbeurs een met vocht gevulde holte, vergelijkbaar met het synovium in andere gewrichten. Het zorgt voor de demping van wrijving tussen botten en pezen om de schade tijdens beweging te verminderen.

Beide blessures komen veel voor bij sporters . Vooral bij hardlopers of bij mensen die doorlopend bewegingen maken die veel impact hebben op dit gebied van de knieën.

Blessures door overbelasting of gebrek aan training

Overbelasting ontstaat doordat iemand beweegt waarbij de spier herhaaldelijk aangespannen wordt, of een kracht genereert die te intens is. In deze gevallen kunnen de spiervezels scheuren. De overmatige inspanning wordt vaak geassocieerd met een gebrek aan training.

Andere oorzaken van pijn in de kleermakersspier

Hoewel zeldzaam, kan pijn in de kleermakersspier optreden als gevolg van de aanwezigheid van verkalking . Dit wordt verklaard door een studie gepubliceerd in Semergen-Family Medicine (Spaanse link). Deze verkalking komt op zijn beurt voort uit een eerder opgelopen trauma.

Hoe kan deze spier worden versterkt?

Een vrouw met spierpijn
Trauma aan de kleermakersspier kan deze doen opzwellen en pijn in het gebied veroorzaken

Het versterken van de kleermakersspier is van fundamenteel belang. Allereerst omdat krachttraining tal van gezondheidsvoordelen biedt, niet alleen op esthetisch vlak. Het versnelt bijvoorbeeld de stofwisseling en helpt om in rust meer calorieën te verbranden.

Daarnaast ondersteunen de beenspieren het gehele lichaamsgewicht. Ze stellen ons in staat om op natuurlijke wijze te lopen en te bewegen. De kleermakersspier is verantwoordelijk voor het laten buigen van onze benen en het uitvoeren van rotatiebewegingen. Deze beweging is fundamenteel als we lopen en voorover willen buigen.

Daarom adviseren artsen bij gezonde mensen krachttraining van het onderlichaam. Of je nu in de sportschool of thuis bent, er zijn talloze oefeningen die je kun doen om deze spier te versterken. Squats kunnen daar zeer behulpzaam bij zijn.

Stretching is een andere fundamentele pijler. In het geval van de kleermakersspier moet je het been in de tegenovergestelde positie brengen om deze te strekken,. Om dit te doen, raden wij je aan om op je zij op een veilige ondergrond te gaan liggen. Je moet het bovenbeen strekken en de heup naar binnen draaien.

Misschien vind je dit artikel ook leuk:
Een spierscheuring: symptomen en behandelingen

Bezoek je arts als je pijnlijke spieren hebt

Het is belangrijk om in gedachten te houden dat als er enig ongemak optreedt in de kleermakersspier je een specialist moet raadplegen, net zoals bij pijn in elke andere spier. Als we de pijn of het ongemak voort laten duren, kan het een evoluerende pathologie zoals tendinitis worden.

Door een kleine plastic rol onder de dij te gebruiken, kunnen we de spanning van de spieren van het bovenbeen wegnemen. Je vindt dit handige hulpmiddel in veel sportwinkels. Het idee is om het op de grond te plaatsen en er bovenop te gaan liggen, en dan te rollen door op de dij te drukken.

Ten slotte is het ook goed om te benadrukken dat je de kleermakersspier regelmatig moet versterken en strekken. Zo vermijden we mogelijke blessures die ontstaan door overbelasting of gebrek aan training.

  • Sánchez, J. Á. S., González, E. B., Alonso, J. G., & Martín, L. S. (2007). Post-traumatic dystrophic calcification isolated from the sartorius muscle. Semergen, 33(6), 315–317. https://doi.org/10.1016/S1138-3593(07)73903-5
  • sartorio | Definición | Diccionario de la lengua española | RAE – ASALE. (n.d.). Retrieved November 21, 2020, from https://dle.rae.es/sartorio
  • Garbelotti, J. S., Rodrigues, C. F. S., Nobeschi, L., Seiji, F., & Olave, E. (1999). VARIACION ANATOMICA DEL MUSCULO SARTORIO. Revista Chilena de Anatomía, 17(1), 95–97. https://doi.org/10.4067/s0716-98681999000100014
  • Rodríguez, Álvaro López, and Federico del Castillo González. “Anatomía e histología de músculos y tendones.” lesiones músculo-tendinosas: 11.