Lecithine: wat is het en waarvoor dient het?
Lecithine is een soort vet dat in sommige lichaamsweefsels en in sommige planten voorkomt. Chemisch gezien is het samengesteld uit fosfolipiden met fosforzuur, choline en glycerol, plus een of twee vetzuren.
Hoewel de naam misschien aan een voedingssupplement doet denken, is lecithine een natuurlijke stof. Het maakt deel uit van onze weefsels, weefsels van andere dieren en sommige planten. In feite is het een stof die we regelmatig produceren als resultaat van normale spijsverteringsprocessen.
Lecithine werd voor het eerst geïsoleerd in 1850 uit eigeel. Interessant is dat de naam is afgeleid van de Griekse term voor ei: lekhitos. Je kunt het echter uit veel bronnen halen, waaronder de volgende:
- Soja
- Koolzaad
- Katoen
- Zonnebloemzaden
- Ei
- Andere dierlijke vetten
Belangrijkste toepassingen van lecithine
Lecithine heeft veel toepassingen in een groot aantal verschillende vlakken. Het wordt gebruikt in de voedings- en farmaceutische industrie om voedsel en cosmetica te maken. Je kunt het ook als supplement gebruiken of thuis gebruiken om zelfgemaakt gebak en andere gerechten te bereiden.
Lecithine als voedingssupplement
Een van de meestvoorkomende toepassingen van lecithine is als voedingssupplement. In dit geval is de meest gebruikelijke optie meestal soja, die je kunt vinden in de vorm van korrels of oliecapsules. Het is ook gemaakt van zonnebloempitten of eigeel.
Lecithine heeft een nutritionele samenstelling en een reeks kenmerken die het tal van voordelen voor ons lichaam opleveren. Hieronder noemen we er een aantal van:
- Een van de bekendste toepassingen en die waar mensen het meest lecithinesupplementen voor gebruiken, is het beheersen van het cholesterolgehalte in het bloed. Lecithine kan het LDL-cholesterolgehalte verlagen en het HDL-cholesterolgehalte verhogen.
- Het helpt bij de spijsvertering bij mensen met colitis ulcerosa. Het is rijk aan fosfatidylcholine en voedt de slijmlaag van de darm. Onderzoekers hebben verbeteringen waargenomen in de spijsverteringsprocessen van patiënten, die vaak een delicaat darmslijmvlies hebben.
- Tijdens het geven van borstvoeding kan lecithine worden gebruikt om terugkerende problemen met de melkkanalen te voorkomen, maar niet om ze te behandelen. De Canadian Foundation for Breastfeading beveelt het aan. Hierdoor verliest de melk namelijk wat viscositeit, waardoor het minder waarschijnlijk is dat de melkkanalen verstopt raken.
- Het verbetert de cognitieve functies dankzij choline, dat een belangrijke rol speelt bij de ontwikkeling van de hersenen. Het kan het geheugen helpen verbeteren.
- Mogelijke voordelen tijdens de menopauze. Dit komt uit een recente studie gepubliceerd in het Nutrition Journal. Het toonde namelijk een vermindering van vermoeidheid en een toename van energie aan bij een groep vrouwen tijdens de menopauze. We hebben echter meer onderzoek nodig om deze beweringen te verifiëren.
Lees ook eens:
Hoe tijdens de menopauze voor jezelf te zorgen
Het gebruik van lecithine als voedingsingrediënt
Lecithinen hebben, ongeacht hun oorsprong, emulgerende eigenschappen. Dit betekent dat ze twee vloeistoffen kunnen samenvoegen die niet goed zouden mengen, zoals bijvoorbeeld olie en water. Hierdoor zien bewerkte voedingsproducten er glad en homogeen uit.
Het is gebruikelijk om emulgatoren te vinden in producten zoals de volgende:
- Gebakken producten zoals cake, gebak of brood, om te voorkomen dat ze uitdrogen of snel ranzig worden. Ze verlengen ook de houdbaarheid en geven deze producten een zachtere en malsere textuur.
- IJs. Dit smelt langzamer en heeft een gladdere textuur.
- Verwerkte kazen. Het laat het vloeibare gedeelte dat ze toevoegen, meestal water, goed aansluiten op het vetgedeelte.
De Europese Unie keurt het goed als voedingsadditief volgens verordering EG 1333/2008. In de ingrediëntenlijsten vind je het met het nummer E322.
Goed voor de huid
De emulgerende eigenschap van lecithinen is ook nuttig in de cosmetische industrie. Hierdoor is het meestal een ingrediënt in veel crèmes. Het stelt fabrikanten in staat om een gladde en homogene textuur te bereiken.
Bovendien is lecithine rijk aan antioxidanten, fosfor en vitamine E en A. Daarom helpt het goed de huid gehydrateerd en flexibel te houden. Het kan de hydratatie van de huid herstellen en het zacht maken, schilfering verminderen en zorgen voor flexibiliteit.
Risico’s en contra-indicaties
De Food and Drug Administration (FDA) en de European Food Safety Agency (EFSA) beschouwen lecithine als een veilig ingrediënt of additief, zowel in voeding als in cosmetische producten. Bovendien staan ze het ervan toe zonder een maximum vast te stellen.
De belangrijkste risico’s van lecithine zijn voor mensen met een allergie voor eieren of soja. Als je lecithinesupplementen gaat gebruiken, moet je dus weten waar ze vandaan komen. Ook moet je de etiketten van alle vervaardigde producten lezen, want zoals we hebben gezien, is het een ingrediënt in veel producten.
Als supplement lijkt het geen andere risico’s of contra-indicaties te hebben als je de aangegeven doses respecteert. We raden echter altijd aan om je voedingsstoffen uit voeding te halen en een specialist te raadplegen voordat je een supplement inneemt. Dit zeker als je ziek bent of medicijnen inneemt.
Lecithine is niet alleen een supplement voor cholesterol
Hoewel dit misschien een van de bekendste eigenschappen is, kan het je in veel andere situaties helpen als je het als supplement gebruikt. Daarnaast valt het op door zijn hoge capaciteit om waterige en olieachtige substanties te emulgeren, waardoor homogene en gladdere producten ontstaan. Hierdoor is het een veelgebruikt ingrediënt, zowel in voeding als in cosmetica.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Bethseda. Drugs and Lactation Database (LactMed). National Library of Medicine. 2006.
- Coreyann P, t al. The relation of dietary choline to cognitive performance and white-matter hyperintensity in the Framingham Offspring Cohort. American Journal of Clinical Nutrition. Diciembre 2011. 94(6):1584-1591.
- EFSA Panel on Additives and Products or Substances used in Animal Feed (FEEDAP).Safety and efficacy of lecithins for all animal species. EFSA Journal. Agosto 2016.
- Hirose A, et al. Effect of soy lecithin on fatigue and menopausal symptoms in middle-aged women: a randomized, double-blind, placebo-controlled study. Nutritional Journal. Enero 2018. 17:4.
- Mortensen A, et al. Re‐evaluation of lecithins (E 322) as a food additive. EFSA Journal. Abril 2017.
- Reglamento (CE) n o 1333/2008 del Parlamento Europeo y del Consejo, de 16 de diciembre de 2008 , sobre aditivos alimentarios (Texto pertinente a efectos del EEE).
- Stremmel W, et al. Phosphatidylcholine (lecithin) and the mucus layer: Evidence of therapeutic efficacy in ulcerative colitis?. Digestive Diseases. 2010. 28(3):490-6.