Alles wat je moet weten over hodofobie of reisangst

Angst bij het verlaten van wat ons veilig en bekend is, angst om een ongeluk te krijgen, angst om te verdwalen... Dit alles kan een onderdeel zijn van reisangst, een soort fobie die vaak verband houdt met bepaalde traumatische ervaringen uit het verleden.

Hodofobie, of reisangst, is een heel bijzondere vorm van een psychische aandoening. Het komt voor bij mensen die angst voelen, simpelweg omdat ze uit hun comfortzone komen. Ze zijn bang om hun huis te verlaten, wat hen vertrouwd is en wat ze kunnen controleren. Er kunnen echter ook andere fobieën aanwezig zijn, zoals angst om te vliegen of de auto te nemen en voor het krijgen van een ongeluk.

De overgrote meerderheid van de mensen associeert reizen inderdaad met vrije tijd en plezier. Sommigen zien de vakantieperiode echter als een grote bron van stress. Dit zijn dagen waarop reizen, uitstapjes maken om familie te bezoeken, momenten om nieuwe plaatsen te zien, nieuwe steden en landen gebruikelijk zijn. Dit soort situaties kan bij veel mensen hoge angstniveaus veroorzaken.

Hodofobie of reisangst: symptomen en oorzaken

Ondanks het feit dat deze vorm van angst ons ongewoon in de oren klinkt, is er een onbetwistbaar feit over angsten: fobieën zijn de meestvoorkomende psychiatrische aandoening.

We hebben allemaal angsten, unieke situaties die we (willen) vermijden en die ons leven al dan niet bepalen. Fobieën zijn op zichzelf echter een irrationele angst en een intense vorm van angst die we niet kunnen beheersen, of waarvan we niet weten hoe we het moeten beheersen.

Bepaalde copingstrategieën en -mechanismen kunnen in de praktijk worden gebracht om beter met de situatie om te gaan. Laten we eens kijken waar deze psychologische stoornis uit bestaat.

Hodofobie

In een van zijn brieven aan een collega legde Sigmund Freud uit dat reizen bij hem angst veroorzaakte. We weten echter niet of de vader van de psychoanalyse leed aan een echte fobie, omdat hodofobie of reisangst zeer beperkend kan zijn. Er is een wereld van verschil tussen lichte angst voelen en het huis niet kunnen verlaten door een verlammende angst.

Dit type psychische stoornis beschrijft een irrationele en verlammende angst die gepaard gaat met intense symptomatologie. Met andere woorden, mensen die last hebben van reisangst zijn niet altijd in staat om op de trein te stappen, in een vliegtuig te zitten of bij het geboekte hotel aan te komen.

Dit feit kan volledig het leven van degene die eraan lijdt, en zijn familie en vriendenkring, gaan beheersen (Spaanse link). Stel je voor dat je niet daarheen kunt reizen waar je naartoe wilt.

Aan de andere kant moet worden opgemerkt dat de DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) hodofobie of reisangst classificeert als een specifiek type fobie binnen de categorie angststoornissen zelf. Laten we daarom eens kijken naar de beschreven symptomen voor de juiste diagnose.

Hoe manifesteert hodofobie zich?

Dit type fobie manifesteert zich, net als alle andere soorten, op verschillende manieren. Bij iedereen manifesteert de irrationele angst zich op een bepaalde manier. Sommige mensen ervaren de angsten intensiever, anderen zijn in staat om nog te functioneren. Toch zijn er een aantal gemeenschappelijke emotionele kenmerken bij hodofobie:

• Angst bij alleen al het idee om het huis te verlaten , weg te zijn van wat comfortabel en veilig is.
• Intense wanhoop bij het instappen van de auto, het vliegtuig of de trein.
• Angst om een ongeluk te krijgen.
• Schaamte voor het feit dat anderen onze fobie kunnen zien.

Er zijn ook cognitieve symptomen, zoals:

• niet kunnen stoppen met denken aan alle vreselijke dingen die kunnen gebeuren. Mensen met hodofobie voelen zich meestal niet in staat om die negatieve en catastrofale gedachten te beheersen.
• de verbeelding leidt tot een doorlopende film van afschuwelijke beelden: ongelukken, ontvoeringen, terroristische aanslagen enzovoorts.
• het blokkeren voor concrete feiten en acties, zoals het boeken van een reis. Onvermogen om de aandacht op andere dingen te richten.
• verwarring en problemen bij het nemen van beslissingen.

Ten slotte willen we ook de fysieke manifestaties van de aandoening noemen. Hodofobie of reisangst gaat gepaard met talloze fysieke symptomen die variëren van minder tot ernstiger. Enkele voorbeelden zijn onder andere:

• Duizeligheid en tachycardie
• Maagpijn en darmstoornissen bij het denken aan het maken van een tripje
• Zweten en droge mond

Studies zoals die van de Universiteit van Californië (Engelse link) geven bijvoorbeeld aan dat er een direct verband bestaat tussen fobieën en paniekaanvallen. Dat wil zeggen dat in het geval van hodofobie mensen soms lijden aan extreme reacties bij het idee om op reis te gaan.

Wat veroorzaakt reisangst?

Blootstellingstherapie is de meest geschikte techniek om reisangst te behandelen.

Een ding dat we duidelijk moeten zijn over fobieën in het algemeen, is dat er niet altijd een duidelijke trigger is. Fobieën van niet-specifieke oorsprong komen vrij vaak voor en hodofobie is er een van.
Echter bij onderzoek zoals wordt uitgevoerd aan de Universiteit van Marseille door Dr. René Garcia (Engelse link) geeft het volgende aan over de neurobiologie van angst:

• De oorsprong kan liggen bij traumatische gebeurtenissen uit het verleden. Bij reisangst kan iemand in het verleden een ongeval hebben gehad of het slachtoffer zijn geweest van een terroristische aanslag.
• Er kan ook een genetische aanleg of zelfs een familiepatroon zijn. Als ouders zelf bang zijn voor reizen, vliegtuigen of boten, dan is het heel gemakkelijk om deze angst door te geven.

Hoe worden fobieën behandeld?

Het meest geschikte copingmechanisme voor alle fobieën is cognitieve gedragstherapie (Engelse link). Binnen deze aanpak worden meestal de volgende middelen ingezet:

• De blootstellingstechniek: dit houdt in dat iemand dichter bij de fobische stimuli wordt gebracht om aan de gedachten en emotionele reacties te werken.
• Cognitieve herstructurering: deze aanpak veronderstelt dat de patiënt negatieve en irrationele denkpatronen kan detecteren om deze om te zetten in gezondere benaderingen.
• Emotionele beheersing: het detecteren van verlammende emoties, ze herkennen, benoemen en transformeren in een ontspannen en bevredigende toestand is een belangrijk hulpmiddel.
• Ademhalings- en ontspanningstechnieken: mensen met hodofobie of reisangst kunnen ook baat hebben bij geschikte ademhalings- en ontspanningstechnieken. Dit zijn aanvullende middelen voor cognitieve gedragstherapie zelf.
• Virtual reality: tegenwoordig is virtual reality een effectief hulpmiddel bij de behandeling van fobieën.

Je kunt genezen van fobieën

Tot slot willen we concluderen dat elke irrationele angst de kwaliteit van ons leven kan beïnvloeden. Als je het niet onder controle kunt krijgen, ontstaan er meestal nieuwe fobieën totdat je in een mentale toestand terechtkomt waarin angst je volledig beheerst. Laten we dit proberen te vermijden en vraag tijdig een deskundige om professionele hulp.