Vier diëten ondersteund door de wetenschap

Er zijn zoveel diëten die in en uit de mode raken. Ze zijn echter niet allemaal echt gezond. Dus, wat zijn de diëten die door de wetenschap worden ondersteund? Wat zegt het bewijs hierover? Vandaag zullen we de opties onthullen.

Geschreven en geverifieerd door de diëtist Florencia Villafañe.

Laatste update: 09 augustus, 2022

Tegenwoordig hebben we een eindeloze lijst met dieetopties binnen handbereik. De meeste van deze opties sluiten bepaalde soorten voeding uit of prijzen ze juist aan. Maar, zijn de beweringen over hun voordelen echt waar? En wat zegt het bewijs eigenlijk? Welke diëten worden door de wetenschap ondersteund?

Het klopt dat een groot deel van de bevolking ooit wel eens een bepaald dieet heeft gevolgd. Vooral diëten die in de mode zijn. We doen dat echter vaak zonder vooraf een voedingsdeskundige te raadplegen. 

Er zijn echter bepaalde voedingsmiddelen die, gezien hun samenstelling, algemene voordelen lijken te hebben. Welke zijn dat en waarom bevelen specialisten ze aan? In dit artikel zullen we deze vraag beantwoorden.

Vier diëten ondersteund door de wetenschap

Een gezond dieet is niet een dieet dat je alleen helpt om af te vallen. Als we het hebben over algemeen welzijn, is het ook belangrijk om te weten dat een dieet gevarieerd en compleet moet zijn vanuit voedingsoogpunt (Engelse link). Hieronder beschrijven we vier diëten die door de wetenschap worden ondersteund.

Mediterrane dieet

Het Mediterrane dieet wordt beschouwd als een van de voedingspatronen met het meest wetenschappelijke bewijs met betrekking tot de gezondheidsvoordelen ervan. Het speelt namelijk een belangrijke rol bij de preventie en behandeling van verschillende pathologieën. Het mediterrane dieet:

• Geeft prioriteit aan een overvloedige consumptie van plantaardig voedsel, zoals fruit, groenten, bonen, volkoren granen en noten.
• Beveelt de dagelijkse consumptie van zuivelproducten zoals yoghurt en kazen aan.
• Benadrukt het gebruik van olijfolie als belangrijkste bron van vet.
• Beveelt een overvloedige inname van water en natuurlijke dranken aan, zoals thee.
• Stelt een matige consumptie van onbewerkt rood vlees, vis en eieren voor. Tegelijkertijd waarschuwt het voor het eten van bewerkte vleeswaren.
• Beperkt of vermijdt geïndustrialiseerde voedingsmiddelen.

Het volgen van dit dieet verbetert de gezondheid aanzienlijk. In het bijzonder lijkt het te helpen bij het bestrijden van problemen die verband houden met chronische ontstekingen. Denk bijvoorbeeld aan:

• Metaboolsyndroom (Engelse link).
• Suikerziekte.
• Cardiovasculaire ziekten.
• Neurodegeneratieve ziekten (Engelse link).
• Kanker.

Het DASH-dieet

Een ander door de wetenschap ondersteund dieet is het DASH-dieet, wat staat voor Dietary Approaches to Stop Hypertension, oftewel dieetbenaderingen om hypertensie te stoppen.

Dit dieet bestaat uit aanbevelingen die zijn aangegeven door de American Heart Association (AHA). Zoals je wel kunt raden, is het doel van het DASH-dieet om de arteriële druk te verminderen en hart- en vaatziekten te voorkomen.

Over het algemeen bestaan de richtlijnen uit het volgende:

• Overvloedige consumptie van fruit, groenten, peulvruchten en magere zuivelproducten.
• Verminderde consumptie van natrium en rood vlees.
• Weinig tot geen inname van bewerkte voedingsmiddelen, waaronder suikers, zout en geraffineerde meelsoorten.

Dit dieet is vergelijkbaar met het mediterrane dieet, maar is toch anders. Het mediterrane dieet geeft prioriteit aan een verhoogde inname van enkelvoudig onverzadigde vetten (olijfolie en noten) en legt niet de nadruk op de inname van magere zuivelproducten.

Sommige onderzoeken (Engelse link) suggereren dat dit voedingsmodel ook andere gezondheidsvoordelen biedt. Denk bijvoorbeeld aan botmetabolisme en  urine-homeostase.

Het Atlantische dieet

Het Atlantische dieet komt typisch voor in landen rond de Atlantische Oceaan. Net als zijn ‘zus’, het mediterrane dieet, bevordert het de preventie van hartaandoeningen. Het bestaat uit het volgende:

• Vis en zeevruchten zijn de belangrijkste ingrediënten van dit dieet.
• Overvloedige consumptie van groenten en bladgroenten.
• Het consumeren van granen, peulvruchten en aardappelen als belangrijke bron van koolhydraten.
• Matige consumptie van rood vlees.
• Het gebruik van olijfolie als belangrijke vetbron, vooral als dressing.

Het FODMAP-beperkte dieet

Het acroniem FODMAP staat voor Fermenteerbare Oligosachariden Disachariden Monosachariden And Polyolen. Het FODMAP-beperkte dieet bestaat voornamelijk uit het uitsluiten van voedingsmiddelen met deze kenmerken.

Het wordt vaak gebruikt bij de behandeling van gastro-intestinale pathologieën, zoals darmontsteking. Het is een algemene aanbeveling voor die periodes waarin de symptomen van deze pathologieën aanwezig zijn.

De volgende voedingsmiddelen die je moet vermijden totdat de symptomen verbeteren zijn onder andere:

• Peulvruchten, zoals garbanzos, linzen, en soja.
• Granen, zoals tarwe, gerst, rogge, mais, amarant en hun derivaten.
• Volle zuivelproducten.
• Bepaalde zoetstoffen, honing en fructose-glucosestroop.
• Sojadranken, geïndustrialiseerde sappen, rum en witte wijn.
• Knoflook, ui, andere groenten.
• Ingeblikt fruit, pruimen, peren, watermeloen.

Onder de voedingsmiddelen die dit dieet wel toelaat, zijn onder andere de volgende:

• Haver, rijst, gierst, sorghum en quinoa.
• Suiker, zoetstoffen die niet eindigen op ‘ol’.
• Tofu.
• Tomaat, wortelen, courgette, snijbiet en andere groenten.
• Meloen, sinaasappel, kanteloep, grapefruit en ander fruit.
• Lacotsevrije melk, geitenkaas.
• Oliën, zoals olijfolie en koolzaadolie.

Diëten ondersteund door de wetenschap: conclusie

Alle bovenstaande diëten bieden voordelen die door de wetenschap worden ondersteund. Je dieet moet echter altijd qua voedingswaarde in balans zijn om problemen die verband houden met mogelijke tekorten of excessen te voorkomen. Daarom moet je altijd met een voedingsdeskundige praten om te weten welk dieet het beste bij jou past.