Verergeren sociale netwerken boulimia en anorexia?

De meestvoorkomende eetstoornissen zijn boulimia en anorexia nervosa. Deze aandoeningen treffen vooral adolescenten en jongvolwassenen, omdat zij een populatie vormen die vatbaarder is voor externe patronen.

Geschreven en geverifieerd door de dokter Maryel Alvarado Nieto.

Laatste update: 21 juni, 2023

Sommige onderzoekers proberen vast te stellen of het gebruik van sociale netwerken leidt tot een verhoogd risico op boulimia en anorexia.

In het algemeen beperken mensen met anorexia nervosa hun dieet om slank te blijven. Bij boulimia daarentegen nemen patiënten hun toevlucht tot gedragingen waarmee ze proberen te compenseren voor eetbuien (binge eating).

Hoewel er variaties zijn in het gedrag van beide stoornissen, draait het patroon om de voortdurende angst om aan te komen. Dus zouden de lichaamsmodellen die op sociale netwerken worden getoond boulimia en anorexia kunnen bevorderen? We analyseren het.

Wat zijn eetstoornissen?

Eetstoornissen zijn een reeks gedragsstoornissen in verband met eten die een verslechtering van de gezondheid veroorzaken. Dit geldt zowel voor de patiënt als voor zijn of haar omgeving. Anorexia en boulimia zijn ziekten en moeten niet worden beschouwd als levensstijlen.

Het is echter bekend dat er virtuele ruimten bestaan die het gedrag van deze stoornissen promoten als een aanvaardbare manier van leven. Zogenaamde influencers stellen hun volgelingen een aantal schadelijke praktijken voor die hun welzijn bedreigen.

Risicofactoren voor anorexia en boulimia

De meeste mensen die anorexia en boulimia ontwikkelen zijn jonge vrouwen. Ze behoren meestal tot geïndustrialiseerde samenlevingen.

Een simplistische kijk op deze situatie zou de culturele perceptie dat een dun lichaam een schoonheidsideaal is de schuld geven. Maar zowel anorexia als boulimia zijn stoornissen met een multifactoriële oorsprong, waarbij ook de betrokkenheid van sociale netwerken een rol kan spelen.

Er zijn individuele factoren die de kans vergroten dat iemand een vorm van eetstoornissen ontwikkelt. En hoewel interactie met hun omgeving een belangrijke invloed heeft, hangt de kwetsbaarheid van deze patiënten af van eigenschappen die specifiek zijn voor hun persoonlijkheid.

Onder de risicofactoren die in verband worden gebracht met eetstoornissen zijn de volgende:

• Depressie.
• Angst voor afwijzing.
• Laag zelfbeeld en onzekerheid.
• Perfectionistische en obsessieve trekken.
• Ontevredenheid met het uiterlijk van het lichaam.
• Behoefte aan acceptatie door anderen.
• Verlangen om bij een sociale groep te horen.
• Gebrek aan gezonde eetgewoonten.

“Ana” en “Mía”

Er is een soort websites die vaak de fictieve namen Ana en Mía gebruiken om te verwijzen naar respectievelijk anorexia en boulimia. Deze ruimtes proberen de veranderde eetpatronen van deze stoornissen en de daarmee verbonden praktijken te promoten als een manier van leven.

Ook suggereren ze het idee (Engelse link) dat pathologische slankheid synoniem is met schoonheid. Daarom zou gewichtsverlies het belangrijkste doel zijn.

Zo zouden deze websites kunnen dienen als een predisponerende factor bij mensen die kwetsbaar zijn voor het ontwikkelen van een eetstoornis. Bovendien is het gebruikelijk dat deze sites hun gebruikers ontmoedigen om hun zelfverwondend gedrag verborgen te houden, om elke ontdekking te vermijden die zou betekenen dat ze hulp krijgen uit hun echte omgeving.

De ontdekking van dit soort pagina’s leidde in sommige landen tot vervolging, aanklacht en sluiting van deze sites. Vooral omdat de meeste bezoekers minderjarigen waren.

Maar de poging om de schadelijke inhoud te censureren van de leden van de zelfverklaarde groep Anorexi c Nation (Engelse link) is nog lang niet verdwenen, dankzij de komst en evolutie van sociale netwerken.

Risicobevorderaars op het internet

De huidige configuratie van verschillende sociale netwerken probeert inhoud te blokkeren die aanzet tot het aannemen van gewoonten die geassocieerd worden met boulimia en anorexia. Daarnaast tonen sommige websites zelfs waarschuwingsberichten voor mensen die dit soort informatie zoeken en hen uitnodigen sites te bezoeken die gewijd zijn aan het voorkomen van eetstoornissen.

Het is de moeite waard te verduidelijken dat deze zelfde sociale netwerken technologieën ontwerpen waarmee gebruikers de beelden die ze gaan delen kunnen aanpassen. Het doel van deze hulpmiddelen is het elimineren van lichamelijke onvolkomenheden. Daardoor ontstaan foto’s die passen binnen de culturele parameters van wat als esthetisch wordt beschouwd.

De poging om kwetsbare mensen te beschermen tegen eetstoornissen wordt dus overschaduwd door de versterking van het schoonheidsideaal. Het is een paradox gebaseerd op de commercie.

Wat denken de deskundigen?

Verschillende groepen onderzoekers (Spaanse link) hebben geprobeerd uit te zoeken of het gebruik van sociale netwerken door kwetsbare mensen een eetstoornis kan uitlokken. Vooral omdat sommige auteurs en wetenschappelijke genootschappen verklaren dat de prevalentie van anorexia en boulimia de laatste jaren is toegenomen.

Anderzijds heeft censuur van sites die deze stoornissen promoten geen beschermend effect laten zien. In feite bleef de prevalentie van anorexia en boulimia toenemen (Engelse link), hoewel dergelijke virtuele ruimten massaal werden verwijderd.

Controle van de internetinhoud lijkt dus geen bruikbare methode om het ontstaan van eetstoornissen te voorkomen. Het is echter duidelijk dat dergelijke groepen nog steeds bestaan op sociale netwerken.

Relatie tussen anorexia, boulimia en sociale netwerken: mythe of werkelijkheid?

Sinds het eind van de vorige eeuw worden de media voorgesteld als een risicofactor voor de ontwikkeling van eetstoornis. Dit omdat ze het idee bevorderen dat extreem dun zijn synoniem is met schoonheid en sociaal succes. Er is echter weinig veranderd met betrekking tot de soorten advertenties die worden getoond, ondanks het feit dat ze vaak worden bewerkt.

Sociale netwerken zijn een nieuwe vorm van communicatie, die bovendien de interactie van de gebruikers mogelijk maakt. Het is om deze reden dat deskundigen van mening zijn dat inhoud die mensen op sociale netwerken delen kan dienen als een bron van negatieve vergelijking (Spaanse link).

Dit creëert bij een kwetsbaar persoon een feedback loop van lichaamsontevredenheid en een laag zelfbeeld. Het maakt overmatig gebruik van sociale netwerken tot een risicofactor voor de ontwikkeling van eetstoornissen.

Hoe boulimie en anorexia op sociale netwerken te voorkomen?

Er zijn talloze aanbevelingen gedaan om voortdurende blootstelling van vatbare personen aan dit soort inhoud te voorkomen. Er is echter geen universele consensus onder professionals in de geestelijke gezondheidszorg hierover.

Waar ze het wel over eens zijn is dat de invloed van de omgeving slechts een conditionerende factor is. Het mag niet de hoofdrolspeler worden bij preventie.

Daarom is het verstandiger om de nadruk te leggen op de noodzaak om bij kinderen eigenwaarde op te bouwen. Je kunt dit doen door hen in hun ontwikkeling veiligheid en acceptatie van hun individuele kenmerken te bieden. Dit zal veel effectiever zijn dan proberen de inhoud die beschikbaar is in de wijde (en bijna oneindige) wereld van de sociale netwerken te controleren.