Suikerriet: voedingswaarde en eigenschappen

Suikerriet is een tropisch gras met een gigantische, massieve stengel die een heerlijk sap bevat.

Geschreven en geverifieerd door de diëtist Maria Patricia Pinero Corredor.

Laatste update: 31 januari, 2025

Voor velen is suikerriet een landbouwproduct die de essentiële grondstof vormt voor de productie van de populairste en meest gebruikte natuurlijke zoetstof: tafelsuiker.

Behalve dat het de belangrijkste grondstof is voor het maken van geraffineerde witte suiker en andere soorten zoetstoffen, zoals panela of bruine suiker, biedt het ook enkele voordelen die weinigen van ons kennen. Zelfs in de keuken is het een klassiek ingrediënt in verschillende recepten.

Blijf bij ons om te leren over de voedingswaarde en de eigenschappen die het tot een voedingsmiddel maken met brede gezondheidsvoordelen.

Wat is suikerriet?

Suikerriet is een kruidachtig gewas met een houtachtige stengel dat behoort tot de grassenfamilie en tot 5 meter hoog kan worden. De wetenschappelijke naam is Saccharum officinarum L. en het is de bron van tafelsuiker.

Het komt oorspronkelijk uit Nieuw-Guinea en mensen verbouwden het voor het eerst in Zuidoost-Azië en West-India. Van hieruit bereikte hij Spanje in de 9e eeuw en in de 15e eeuw verspreidde hij zich naar Amerika. Tegenwoordig verbouwt men het in veel tropische en subtropische landen over de hele wereld.

Als stengel kun je het geschild of als sap consumeren en het heeft een aantal voedingsstoffen die het een uitstekende keuze maken. Het is een gewas dat de mensen voedselzekerheid biedt, omdat het economisch, levensvatbaar, ecologisch en zelfvoorzienend is.

Soorten suikerriet

Suikerriet kent 4 soorten:

1. Cristalina: het heeft stengels die tot 6 meter hoog kunnen worden. Het heeft donkere bladeren omgeven door een laag witachtige haren. Het is beter bestand tegen extreme omstandigheden, maar is harder.
2. Veteada: heeft een gestreept uiterlijk van rood, violet en geel. Hij is kleiner dan de vorige, en bereikt ongeveer 3 en een halve meter. Hij is zeer goed bestand tegen kou.
3. Criolla: uiterst sappig en heeft een van de hoogste sacharoseconcentraties.
4. Violet: dankt zijn naam aan de kleur van zijn stengels en zijn bladeren hebben een intens groene kleur. Hij is goed bestand tegen lage temperaturen en is minder sappig dan de vorige.

Voedingswaarde van afgeleiden van suikerriet

De chemische samenstelling van suikerriet werd geëvalueerd door een groep landbouwkundigen (Spaanse link), die vaststelden dat het rijk is aan koolhydraten, met 56%. Hiervan bestaat 28 gram uit onoplosbare voedingsvezels, zoals cellulose, hemicellulose en lignine.

De andere helft van de koolhydraten zijn enkelvoudige suikers, waardoor het een energiebron bij uitstek is. De eiwitwaarde is echter laag, want het maximumgehalte is 1,4%.

Aan de andere kant worden uit suikerriet verschillende bijproducten gewonnen , die elk een andere voedingswaarde hebben. Zo zullen we de bestanddelen van suikerrietsap, bagasse en panela bespreken.

Suikerrietsap

Suikerrietsap is stroperig, ondoorzichtig en wordt donker van kleur na extractie. Dit komt door een chemische reactie tussen de eiwitten in het sap en de suikers.

Er worden bruine of donkergroene verbindingen gevormd die melanoïden worden genoemd. Uit het sap worden sacharosekristallen verkregen, waaruit tafelsuiker wordt bereid.

De voedingswaarde (Spaanse link) wordt gekenmerkt door een hoog gehalte aan totale vaste stoffen (tussen 15 en 20%), waarvan 80% sacharose is. Het is daarom zeer goed verteerbaar en wordt beschouwd als bijna 4 keer energieker dan een graanproduct.

Aan de andere kant heeft een groep deskundigen (Engelse link) het vitamine C-gehalte in het sap na pasteurisatie geëvalueerd en vastgesteld dat het 47 milligram per 100 milliliter suikerrietsap bleef. Dit wordt belangrijk geacht vanwege de positieve gezondheidseffecten van vitamine C.

Oersuiker

Oersuiker (Spaanse link) is een vast product dat wordt verkregen door het concentreren van de in suikerrietsap aanwezige suiker. Daarom heeft het een hoog sacharosegehalte, dat bijna 80% bedraagt. Het bevat ook 15% fructose.

Dit maakt het zeer energierijk, met 350 calorieën per 100 gram. Hoewel het nog steeds lager is dan geraffineerde suiker, die ongeveer 400 calorieën bevat.

Bagasse

Hoewel bagasse (Engelse link) een bijproduct is dat verkregen wordt bij de extractie van suikerrietsap, en niet direct door de bevolking geconsumeerd wordt, maakt de aanwezigheid van bepaalde bestanddelen en bioactieve stoffen het interessant voor toevoeging in verschillende producten.

Bagasse is bijvoorbeeld (Engelse link) een bron van onoplosbare vezels, zoals cellulose, hemicellulose en lignine. Deze vertegenwoordigen tussen de 20 en 45 % van het hele product. Daarnaast is de minerale waarde 2,5 %, waaronder calcium, magnesium, kalium en ijzer. Terwijl eiwitten een waarde hebben van 2,4 %.

Eigenschappen van suikerriet

De eigenschappen van suikerriet hangen af van de voedingswaarde en de aanwezigheid van bepaalde actieve bestanddelen, die hieronder worden genoemd.

Het is een bron van antioxidanten

Zowel suikerrietsap als bagasse leveren een verscheidenheid aan bioactieve stoffen die werken als antioxidanten, die in staat zijn oxidatie in het lichaam te remmen of uit te stellen door vrije radicalen te blokkeren.

Bagasse bevat anthocyanen, flavonoïden en polyfenolen die zijn onderzocht (Engelse link) op hun antioxiderende werking. Ze werken als antimutagene en mogelijk antikankermiddelen.

Suikerrietsap daarentegen bevat een hoog gehalte aan vitamine C, flavonoïden en kaneelzuren. Eén glas suikerrietsap bevat 40 milligram fenolische verbindingen, wat een belangrijke bron is van antioxidanten in de voeding.

Een groep onderzoekers (Engelse link) mat polyfenolen in verschillende soorten suikerrietsap en toonde aan dat ze allemaal in staat waren te beschermen tegen door straling veroorzaakte DNA-schade. Het onderzoek toonde ook aan dat het sap vrije radicalen kan neutraliseren en lipide peroxidatie kan remmen.

Bovendien helpt vitamine C bij de instandhouding van collageen, leverontgifting en de preventie van sommige soorten kanker en hart- en vaatziekten.

Suikerriet levert voldoende voedingsvezels

De opname van voedingsvezels uit suikerrietbagasse in de formulering van nieuwe voedingsmiddelen is bestudeerd. Sommige technologische processen (Engelse link) hebben het mogelijk gemaakt de functionele eigenschappen ervan te verbeteren. We weten dat cellulose en hemicellulose de bloedsuikerspiegel en de risicofactoren voor hart- en vaatziekten kunnen beheersen.

Het zou de sportprestaties kunnen verbeteren

Suikerrietsap is een natuurlijke drank die volgens sommige onderzoeken (Engelse link) de bloedsuikerspiegel tijdens en na het sporten kan verhogen. Dit, vergeleken met een zuivere waterdrank en een sportdrank.

Bovendien waren er geen verschillen tussen suikerrietsap met andere dranken voor inspanningstijd, hartslag en plasmavolume. Daarom kun je het zonder meer gebruiken bij elke lichamelijke activiteit.

Suikerriet kauwen kan een anticariogeen effect hebben

Voeding is een van de belangrijkste factoren die tandbederf kunnen voorkomen. Een gezonde voeding hangt nauw samen met de bevordering van de mondgezondheid.

Er is waargenomen(Engelse link) dat een groep kinderen die in suikerrietgebieden wonen en die suikerriet kauwen als voedingsgewoonte, bijna 50% minder kans hebben op tandcariës. Terwijl kinderen die deze gewoonte niet hebben grotere gezondheidsproblemen aan hun gebit vertoonden.

Mogelijke antibacteriële en antivirale profylactische effecten van suikerriet

Sommige studies (Engelse link) melden dat suikerrietsap een profylactische werking heeft, omdat het de weerstand tegen bacteriële en virale infecties bevordert. In dit verband at een groep muizen suikerrietsap na blootstelling aan het hondsdolheidsvirus.

De controlegroep at alleen gedistilleerd water. Degenen die suikerrietsap aten overleefden, terwijl de rest van de muizen stierf.

De onderzoekers concludeerden dus dat suikerrietsap-extract een profylactische werking heeft. Het voorkomt dat ziekteverwekkers zich vermenigvuldigen.

Deze resultaten deden zich echter niet voor bij mensen.

Hoe suikerriet te consumeren?

Ongetwijfeld is de beste manier om suikerriet te consumeren het sap ervan. Om een glas van 250 milliliter te krijgen moet je ongeveer 6 stukken suikerriet schillen, waarbij je het hardste externe deel verwijdert. Pers ze uit, zeef het en geniet ervan.

Vergeet niet dat, ondanks de voordelen van suikerrietsap, de hoeveelheid suiker en calorieën niet onopgemerkt kunnen blijven. Dus onze aanbeveling is om niet meer dan 2 glazen per dag in te nemen, vooral als je probeert een caloriearm dieet te volgen om je gewicht te behouden of te verliezen.