Nyctofilie: oorzaken, symptomen en behandeling

Veel mensen voelen zich aangetrokken tot de nacht en deze aandoening staat bekend als nictofilie. Het is geldig, zolang het geen gezondheidsproblemen of problemen in relaties met anderen veroorzaakt.
Nyctofilie: oorzaken, symptomen en behandeling
Elena Sanz

Beoordeeld en goedgekeurd door de psycholoog Elena Sanz.

Geschreven door Edith Sánchez

Laatste update: 11 oktober, 2024

Nyctofilie is de naam die men gegeven heeft aan een sterke voorkeur voor de nacht. Het is niet geclassificeerd als een pathologie, maar het is een problematische aandoening vanwege de effecten die het kan hebben op de gezondheid. Zich onttrekken aan zonlicht en activiteiten ondernemen die tegen de norm ingaan heeft zo zijn gevolgen.

Strikt genomen treedt nyctofilie op wanneer iemand er vrijwillig voor kiest om tot laat in de nacht wakker te blijven. Dit is niet het geval bij werknemers in ploegendienst, die niet voor hun plezier werken, maar vanwege de eisen van het werk. Als iemand nyctofilie heeft, hoeft hij of zij niet per se behandeld te worden. Evenmin hoeven ze hun levensstijl te veranderen.

Wat is nyctofilie?

Nictofilie is een aandoening die men kenmerkt door een ongewone aantrekkingskracht tot de nacht en de duisternis. Het wordt niet beschouwd als een stoornis. Het is dan ook in geen van de psychiatrische diagnostische handboeken opgenomen.

Als zodanig kan het niet als een probleem worden beschouwd. Dit soort gedrag kan echter wel het gevolg zijn van bepaalde problemen. Misschien heeft het te maken met een slaapstoornis of problemen bij de aanpassing aan het sociale leven.

Elk geval is anders en de omstandigheden waarin iemand met nyctofilie leeft moeten worden beoordeeld. Als dit geen problemen oplevert dan kunnen we spreken van een eenvoudige voorkeur.

Oorzaken

Meisje in de nacht
Sommige nachtelijke gewoonten zijn sporadisch en treden om een specifieke reden op. De oorzaken van nyctofilie zijn divers.

Een van de meest onthullende elementen om nyctofilie te evalueren is te kijken naar de oorzaken ervan. Dit gedrag kan zeer uiteenlopende oorsprongen hebben, die gecatalogiseerd moeten worden om te weten of het een probleem is dat opgelost moet worden of een vrij gekozen levensstijl.

Circadiaan ritmepatroon

Het circadiane ritme is een biologische cyclus die de uren van slapen en waken regelt. Mensen zijn gewoonlijk ‘s morgens actiever en ‘s avonds inactiever, samenvallend met de aanwezigheid van de zon. Om voor de wetenschap onbekende redenen hebben sommige mensenechter een ander patroon.

Psychologische eigenschappen

Mensen met een hoog IQ hebben de neiging ‘s nachts actiever te zijn. De reden hiervoor is niet bekend. Evenzo vinden introverte mensen de nacht aantrekkelijker, omdat het sociale leven dan veel minder intens is.

Wijziging van gewoonten

Mensen die geen gestructureerde routine hebben, ontwikkelen vaak zeer soepele slaap- en eetgewoonten. In principe bestaat de neiging om laat te slapen en ook laat wakker te worden. Als de persoon ‘s morgens geen verplichtingen heeft, dan kan dat vaak leiden tot nyctofilie.

Aversieve situatie

Het is ook mogelijk dat de persoon zich enigszins afkerig voelt van de dag. Door ‘s nachts wakker te zijn, proberen ze deze negatieve prikkel te vermijden.

Evenzo, als de persoon ‘s nachts een jeugdtrauma heeft opgelopen, dan zou dit een alertheid op dat moment kunnen veroorzaken. Dit zou een effect zijn van posttraumatische stress.

Wellicht ben je ook geïnteresseerd in dit artikel:
Tips om slaapstoornissen bij tieners te voorkomen

Symptomen van nyctofilie

Vrouw gaapt
Als nyctofilie leidt tot extreme vermoeidheid om activiteiten overdag uit te voeren, dan moet men naar een oplossing zoeken.

Omdat het als zodanig geen pathologie is, kunnen we niet spreken van algemene symptomen. Wat we wel kunnen doen is de kenmerken schetsen die wijzen op deze aandoening en die problematisch zijn:

  • Vitamine D-tekort. Blootstelling aan de zon is essentieel voor de aanmaak van deze vitamine (Spaanse link). Het tekort ervan beïnvloedt de stemming, maar ook de botten en het immuunsysteem.
  • Sociale moeilijkheden. Als iemand weinig of geen sociale contacten heeft door de gewoonte om ‘s nachts wakker te blijven, is dit een situatie die door een professional beoordeeld moet worden.
  • Werkproblemen. Moeite of onmogelijkheid om werkverplichtingen na te komen is een indicator dat nictofilie zeer negatief is voor de persoon.
  • Ontbering van rust. Als de voorkeur voor de nacht leidt tot minder uren rust of slecht slapen, is er ook een probleem.

Beschikbare behandelingen voor nyctofilie

Nyctofilie behoeft geen behandeling als het de sociale of werkprestaties niet schaadt, noch de lichamelijke gezondheid aanzienlijk aantast. Doet het dat wel, dan is het nodig een arts te raadplegen om manieren te vinden om deze aandoening te overwinnen.

De prioriteit zou zijn een psychotherapeut te raadplegen. Deze professional zal elk geval evalueren en de problemen kunnen opsporen. De aanwezigheid van slaapstoornissen of aanzienlijke veranderingen van het circadiane ritme kunnen leiden tot het voorschrijven van medicijnen.

In het algemeen is het het gezondst om ‘s nachts te slapen en overdag wakker te blijven. Hoezeer men zich ook aangetrokken voelt tot nachtelijke tijden, men moet proberen deze gewoonten te matigen. Nyctofilie is een aanvaardbare manier van leven, zolang het niet leidt tot schadelijke gevolgen.


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Campos, M. R. (2016). Trastorno de estrés postraumático. Revista Médica de Costa Rica y Centroamérica, 73(619), 233-240.
  • Querales, M. I., Cruces, M. E., Rojas, S., & Sánchez, L. (2010). Deficiencia de vitamina D: ¿Factor de riesgo de síndrome metabólico? Revista médica de Chile, 138(10), 1312-1318.
  • Zamarrón, J. A. (2017). El insomne contra la diurnidad. Cuadernos Fronterizos, (40).

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.