Depressieve pseudodementie: alles dat je moet weten

Vanwege de bezorgdheid die de cognitieve symptomen, zoals geheugenverlies of verwarring, veroorzaken, wordt vaak de diagnose dementie gesteld. Misschien is er op de achtergrond sprake van een depressie.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Maria Fatima Seppi Vinuales.

Laatste update: 23 januari, 2023

“Het is gewoon dat hij dingen vergeet, je vraagt hem iets en het is alsof hij in zijn eigen wereld zit.” Veel consulten voor vermoedelijke gevallen van dementie beginnen met zinnen die alledaagse situaties als deze onthullen. Er kan echter een depressie achter zitten, en dit is wanneer depressieve pseudodementie kan verschijnen.

Dementie kan functioneren als een containerbegrip voor zorgen over cognitieve prestaties. Als we echter wat dieper graven, vinden we stemmingsstoornissen.

Wat is dementie en depressie?

Om te begrijpen wat depressieve pseudodementie inhoudt, is het nuttig om te beginnen met de vraag wat dementie is en wat depressie is. Dementie is een term die gebruikt wordt om degeneratieve ziekten aan te duiden die meestal meerdere oorzaken hebben en een progressieve achteruitgang inhouden, vooral in bepaalde hersenfuncties. Het bekendste voorbeeld is misschien wel de ziekte van Alzheimer.

Depressie verwijst naar een stemmingsstoornis, die ook subtypes kent en zich uit in meerdere symptomen. Tot de bekendste behoren de volgende.

• Lusteloosheid
• Apathie
• Vermoeidheid
• Veranderingen in slaap en eetlust
• Verlies van belangstelling voor activiteiten die plezierig waren

Laten we het hebben over depressieve pseudodementie

We gebruiken de term depressieve pseudodementie omdat het, hoewel het geen dementie is , er vaak mee verward wordt. Dit is zo omdat er cognitieve veranderingen aanwezig zijn.

In de meeste gevallen is er echter sprake van een eerdere psychiatrische stoornis, die samenvalt met depressie. Het is belangrijk om de symptomatologie in kaart te brengen om tot een juiste diagnose te komen.

In het algemeen begint depressieve pseudodementie met een verandering van de stemming, met het begin van angst, verdriet en malaise. Daarna kunnen meer cognitieve verschijnselen optreden, zoals geheugenverlies, onoplettendheid, problemen met concentreren en met het beginnen en afmaken van taken, en een verminderd beoordelingsvermogen.

In een derde stadium ontstaat de behoefte om alleen te willen zijn, om niets te doen (isolatie en inactiviteit), waardoor interacties moeilijk worden. Dit leidt tot een progressieve aantasting van sociale vaardigheden.

We kunnen ook vermelden dat de verandering van stemming invloed heeft op de manier waarop patiënten zich gedragen bij het oplossen van sommige neurologische tests. Mensen met een depressie behouden bijvoorbeeld hun apathie en lusteloosheid en antwoorden meestal met “Ik weet het niet.” Depressieve pseudodementie kan omkeerbaar zijn.

De belangrijkste verschillen met neurodegeneratieve dementie

Veel professionals beschouwen depressieve pseudodementie als een uitdaging, omdat overlappende tekenen en symptomen van dementie de diagnose aanvankelijk kunnen bemoeilijken. Maar degenen die meer weten over het onderwerp suggereren (Engelse link) dat er bepaalde elementen zijn die deze diagnose kunnen verduidelijken.

De temporaliteit

Wat betreft de temporaliteit is het belangrijk om rekening te houden met de leeftijd van de patiënten. Wie bijvoorbeeld deze tekenen manifesteert en 65 jaar of ouder is, krijgt vaak meteen te horen dat hij dementie heeft. Het is echter nodig om hun geschiedenis en geval te reconstrueren.

Een pseudodementie heeft een subacuut begin en een snellere evolutie. In die zin tast het het dagelijks en functioneel functioneren duidelijker aan, vooral de stemmingscomponent, vergeleken met de cognitieve component. Neurodegeneratieve dementie heeft een langzamere en progressievere ontwikkeling.

Geheugen

Bij depressieve pseudodementie worden het onmiddellijke en het verre geheugen tegelijk aangetast. Terwijl bij dementie de achteruitgang begint met het directe geheugen.

Sociale vaardigheden en relaties met de omgeving

In het algemeen heeft depressie vanaf het begin een vrijwel onmiddellijke invloed op sociale relaties, omdat de persoon de neiging heeft zich af te zonderen, gereserveerd is en weinig belangstelling heeft voor interactie. Bij dementie is dit niet noodzakelijkerwijs het geval. Iemand kan moeite hebben om een recente herinnering te delen, maar toch met vrienden willen afspreken.

Enkele sleutels om op te treden tegen depressieve pseudodementie

Enkele eerste aanbevelingen om in gedachten te houden zijn de volgende:

• Probeer overdag wat activiteiten te doen. Hoe moeilijk het ook is en hoe weinig zin je er ook in hebt, je moet deze weerstand tegen activiteit overwinnen. Begin met eenvoudige, kortdurende activiteiten, zoals elke dag een wandeling van 10 minuten maken, de was doen, hygiënische gewoonten vaststellen en lezen.
• Probeer een routine aan te houden voor opstaan en naar bed gaan. Zelfs als je gewoon zin hebt om de hele dag in bed te blijven liggen, moet je proberen door te gaan met bepaalde activiteiten. Als je dat te moeilijk vindt, probeer dan verschillende wekkers te zetten of je te verbinden aan bepaalde verantwoordelijkheden die je dwingen om op te staan.
• Vermijd het gebruik van middelen, zoals illegale drugs of alcohol.
• Vraag professionele hulp. Depressie en haar varianten, zoals depressieve pseudodementie, vereisen een uitgebreide aanpak, die verder gaat dan alleen medicatie. Er zijn verschillende soorten psychologische therapieën die daarbij kunnen helpen.

Het is belangrijk dat je weet dat je je bij het uitvoeren van deze activiteiten niet meteen goed gaat voelen, en dat je ze ook niet per se zo vrolijk gaat doen als vroeger. Verwacht dat niet, want dat kan frustrerend zijn.

Gezondheid als geheel begrijpen

Naast het feit dat er veel factoren een rol spelen, heeft een van de centrale punten die de verwarring bij de diagnose in stand houdt te maken met de gegevens die aan de professional worden verstrekt. Het komt vaak voor dat familieleden zich zorgen maken over de cognitieve symptomen en daar speciale nadruk op leggen, waarbij ze het emotionele verwaarlozen.

Kwaliteit van leven en welzijn vormen een geheel. Terwijl we ons zorgen kunnen maken dat iemand een taak niet kan beginnen en afmaken, zijn de problemen in het geval van depressieve pseudodementie eerder begonnen, met andere tekenen (verlies van interesse, pessimistische kijk, ontmoediging).

Laten we in die zin de rol van emoties niet onderschatten. De stemming is een essentiële component om een beter leven te kunnen leiden.