De post-vakantieblues, wat is dit precies?

De post-vakantieblues is zeker geen vorm van depressie. Deze toestand verwijst naar een reeks symptomen waaraan mensen kunnen lijden na een periode van rust of vakantie. Na verloop van tijd verdwijnen ze echter.

De post-vakantieblues is een reeks emoties die mensen hebben na terugkeer van vakantie of een lange periode zonder te werken. Het is een informele term voor de aanpassingsperiode die plaatsvindt wanneer mensen de werkplek opnieuw betreden en hun verantwoordelijkheden hervatten.

Deze emotionele onbalans wordt gekenmerkt door een toename van apathie, verdriet en vermoeidheid, zowel fysiek als psychologisch. Daarom wordt deze gesteldheid soms ook wel de post-vakantie depressie genoemd. Heb jij dit gevoel ook wel eens gehad? Blijf dan lezen voor meer informatie over de post-vakantieblues.

De post-vakantieblues, is het een stoornis?

Geen van de handleidingen voor psychiatrie of psychologie beschouwt de post-vakantieblues als een psychische stoornis. Daarnaast kan het niet a priori als een soort depressie worden beschouwd. Dit betekent echter niet dat het geen bron van ongemak kan zijn voor mensen die terugkeren van vakantie of een periode van rust.

Medische professionals beschouwen de post-vakantieblues dus niet als een psychologische aandoening. In plaats daarvan is deze toestand een tijdelijke emotionele onevenwichtigheid waarbij de persoon zich na een vakantie of periode zonder te werken opnieuw moet aanpassen aan zijn taken.

Volgens Dr. Herrero en Esquirol (2016) (link in het Spaans) is de wetenschappelijke gemeenschap niet tot een consensus gekomen over de post-vakantieblues. Wetenschappers denken dat het komt door het feit dat werk in een groot deel van onze gemeenschap wordt gezien als een negatieve, gedwongen activiteit die opoffering inhoudt.

Ze voegen eraan toe dat als de samenleving werk zou zien als een plek om creativiteit en persoonlijke ontwikkeling te verbeteren, de post-vakantieblues niet zouden bestaan. Teruggaan naar iets dat je niet leuk vindt nadat je iets hebt gedaan wat je wel leuk vindt, is altijd problematisch geweest en is dat nu nog, niet alleen wat vakantie betreft.

Aanpassen is het grootste probleem

Hoogleraar Michael Baigent zegt dat het grote probleem met de post-vakantieblues aanpassing is. Hij zegt dat het daarom normaal is om verdrietig, ontmoedigd of nostalgisch te zijn als je terugkomt van vakantie.

Ook stelt hij dat mensen op vakantie tal van leuke activiteiten ondernemen die ze normaal niet doen als ze niet op vakantie zijn. Dus als je stopt met dingen doen die je leuk vindt en dingen gaat doen die je niet leuk vindt, dan voel je je nostalgisch en gehinderd.

Omdat het grootste probleem van de post-vakantieblues het opnieuw aanpassen aan je dagelijkse routine is, duurt deze gemoedstoestand meestal niet langer dan 10 tot 15 dagen. De persoon in kwestie zal zich verstoord en onrustig voelen totdat hij of zij erin slaagt zich aan te passen aan hun gedachten, gedrag en emoties.

Symptomen van de post-vakantieblues

Aangezien deze toestand niet duidelijk is gedefinieerd, zijn de symptomen dat ook niet. Mensen die last hebben van de post-vakantieblues kunnen echter zowel fysieke als psychologische symptomen hebben.

Fysieke symptomen

• Uitgeput en vermoeid
• Duizeligheid
• Slechte concentratie
• Gebrek aan aandacht

Andere minder vaak voorkomende symptomen zijn:

• Tachycardie
• Hoofdpijn
• Gebrek aan eetlust
• Slapeloosheid
• Spijsverteringsproblemen

Emotionele symptomen

• Apathie
• Melancholie
• Heimwee
• Prikkelbaarheid
• Droefheid

Als de symptomen niet binnen maximaal twee weken verdwijnen, kun je, afhankelijk van de symptomen, te maken krijgen met acute stress, gegeneraliseerde angst, paniekaanvallen, enzovoort.

In dat geval zijn er andere dingen aan de hand. Er kunnen namelijk aanvullende omgevings- of psycholgische factoren zijn die je beïnvloeden.

Als je denkt dat dit misschien bij jou het geval is, probeer dan hulp te krijgen van een psycholoog of een andere specialist in de geestelijke gezondheidszorg. In dit geval kan er namelijk een andere onderliggende aandoening zijn die je algemene functioneren kan beïnvloeden.

Leven voor vakantie

Coach Shannah Kennedy legt in een interview voor het tijdschrift Traveler (link in het Engels) uit dat de Amerikaanse en Europese benadering van het leven de mogelijke oorzaak kan zijn van de post-vakantieblues.

Zij beweert dat de meeste mensen leven voor de vakantie. Ze wachten erop als het grootste evenement van het jaar. Ze profiteren niet van of leven niet voor de tijden van hun leven terwijl ze aan het werk zijn. Ook waarderen ze deze tijden niet. Het lijkt erop dat vakantie het enige is waar ze naar uitkijken, waar ze blij van worden en willen ervaren.

Deze manier van leven zorgt ervoor dat mensen een heel jaar wachten om slechts in het moment te leven tijdens een maand vakantie. Daarom is het normaal dat je na zo lang wachten en wanneer je eindelijk in het hier en nu kunt leven, je heimwee, verdriet en apathie voelt, omdat je weer een jaar moet wachten om uit te rusten en weer te genieten!

In het ideale geval is het daarom belangrijk om kleine rustperiodes en ‘vakanties’ gedurende het jaar op te nemen, hetzij in het weekend, of op vrije dagen. Ga een dagje naar de bergen of bezoek het strand als je vlakbij de kust woont.

Daarnaast is het cruciaal om meer energie te steken in projecten waar je geen jaar op hoeft te wachten om van te kunnen genieten, die na het lange wachten teleurstellingen veroorzaken wanneer ze eindigen.

De oorzaken van de post-vakantieblues

Zoals we al vermeldden, is de post-vakantieblues vooral te wijten aan moeilijkheden bij het opnieuw aanpassen wanneer we weer aan het werk gaan. Dat gezegd hebbende, bepaalde variabelen kunnen de ernst van deze toestand vergroten. De volgende problemen kunnen de post-vakantieblues verergeren:

• Problemen met je lichaamsbeeld: tijdens vakantie hebben mensen de neiging om meer te eten dan normaal en minder te bewegen. Daarom kan hun lichaam veranderen en niet hetzelfde zijn als voordat ze op vakantie gingen. Dit kan leiden tot problemen met het lichaamsbeeld waardoor de werkroutine veel complexer wordt om zich opnieuw aan aan te passen.
• Vermoeidheid: slaapgewoonten veranderen ook in de zomer en tijdens vakanties, omdat mensen meer nachtelijke activiteiten doen en minder slapen. De opgebouwde vermoeidheid kan een gevoel van lethargie en vermoeidheid op de werkplek veroorzaken.
• Toename van alcoholgebruik: tijdens vakanties gebruiken mensen vaak meer alcohol. Dit kan de vermoeidheid verergeren.
• Te veel plannen maken: tijdens vakanties is het ook gebruikelijk om te veel plannen te maken en niet te rusten. Daarom, om de verwoestingen van een buitensporig drukke vakantieplanning niet te voelen, is het raadzaam tijd te nemen om niets te doen, of om gewoon je nieuwe omgeving te aanschouwen.

Tips om over de post-vakantieblues heen te komen

Geleidelijk terugkeren naar het werk kan een optie zijn om de post-vakantieblues te overwinnen. Het is echter ook een goed idee om goed op je gewoonten te letten.

Zeer weinig gevallen van post-vakantieblues vereisen psychologische interventie. Bij degenen waarbij dit wel nodig is, komt dit vaak door een onderliggende aandoening of aanvullende psychologische factoren. Het is echter aan jou om je gewoonten te reguleren en in de gaten te houden hou je je voelt om je zo snel mogelijk weer aan je werkleven aan te passen.

Hier volgen enkele van de beste adviezen:

• Zorg voor voldoende slaap. Probeer ongeveer acht ononderbroken uren per nacht te slapen.
• Leef niet alleen voor je vakantie. Stel in plaats daarvan nieuwe uitdagingen en ga nieuwe projecten aan. Zorg voor jezelf door een gezond dieet te volgen en blijf gehydrateerd. Het is ook belangrijk om aan lichaamsbeweging te doen, wat kan helpen om je stemming na de vakantie te verbeteren.
• Benader de terugkeer naar het werk geleidelijk. Begin niet plotseling intensief te werken. Dit zal de aanpassing alleen maar moeilijker maken.
• Begin ook niet meteen te werken nadat je terug bent gekomen van vakantie. Overweeg in plaats daarvan een paar dagen eerder naar huis te gaan.
• Wees voorzichtig met alcohol en cafeïne. Hoewel alcohol gevoelens van apathie en heimwee kan verergeren, kan cafeïne hetzelfde doen met gevoelens van stress en bezorgdheid.
• Denk na over je baan. Evalueer je werk en waarom je denkt dat het een last voor je is. Je kunt ook je carrière heroverwegen en, indien mogelijk, een baan vinden die je persoonlijke groei echt bevordert.

Als je denkt dat je last hebt van de post-vakantieblues, is het een goed idee om rustig te blijven en geduldig te zijn. Vertrouw erop dat de gevoelens van apathie en nostalgie binnen enkele dagen vanzelf verdwijnen.

Tot slot, als je leert hoe je het einde van je vakantie anders kunt benaderen, zal het de volgende keer dat je weer op vakantie gaat veel gemakkelijker zijn. Op die manier kom je verfrist, vernieuwd en vol energie terug in plaats van apathisch, gestrest en bezorgd.