Wat kun je doen om bewuster te leven?
In de wereld van vandaag, met zoveel media en bronnen van afleiding die ons uitnodigen om ons op anderen te concentreren en niet op onszelf, wordt het steeds moeilijker om bewuster te leven. Het lijkt erop dat ons innerlijk steeds minder aantrekkelijk wordt.
Maar waarom zouden we er geïnteresseerd in zijn om bewuster te leven? Waarom moeten we onze eigen ervaringen onderzoeken? Dit gaat niet alleen over een verbinding met jezelf, maar ook over het volledig bewust zijn van het moment en de omstandigheden waarin we leven.
Ingaan op deze antwoorden maakt deel uit van wat we in dit artikel zullen behandelen. We gaan bekijken wat het betekent om bewuster te leven, wat ons daarvan weerhoudt en wat we kunnen doen om dit te bereiken.
Wat betekent het om bewuster te leven?
Bewust leven is weten wat je bent, wie je bent, wat je plaats in de wereld is en je plaats ten opzichte van de andere mensen om je heen. Het gaat over het onthouden van je verantwoordelijkheden, je kwaliteiten, je deugden, en ook het herkennen van je negatieve kanten. Dit brengt ons terug bij het concept van het dasein van de Duitse filosoof Martin Heidegger.
Dasein is ‘in de wereld zijn’, er dynamisch in situeren, beleven en leven. Kortom, het is een relatie met je eigen wezen. Tegelijkertijd, denkend aan de grote Spaanse filosoof José Ortega y Gasset, heeft bewust leven te maken met ons en onze omstandigheden en wat we doen met/in de wereld waarin we leven (Spaanse link).
Lees zeker ook dit artikel:
Het leven is onze gids: leer je ogen te openen
Wat weerhoudt ons ervan om bewuster in het heden te leven?
Verveling heeft het vermogen om ons uit het huidige moment te halen en voorkomt dat we genieten van wat er om ons heen gebeurt.
Naast de afleiding van het dagelijks leven, overwerk en andere activiteiten, beïnvloeden bepaalde houdingen ons. Daarnaast zijn er tekenen dat we niet bewust in het huidige moment leven. Enkele oorzaken daarvan zijn onder andere:
- Wrok: dit is een negatieve emotie over een bittere herinnering, als gevolg van een slechte ervaring waarvan we denken dat we die niet verdiend hadden. Het heeft te maken met gevoelens van boosheid en verdriet.
- Angst en bezorgdheid: we zijn bang voor gevaar, om dood te gaan, om ziek te worden, dat er iets ergs met onze kinderen gebeurt. Wanneer we ten prooi vallen aan angst, stoppen we met volledig en voluit te leven. Zowel angst als stress veroorzaken gevoelens van angst, onzekerheid en twijfels over de toekomst.
- Overmatig veel zelfrespect: een zekere mate van eigenwaarde is positief, te veel is zoals bijna altijd een slechte zaak. Een overdreven groot ego verhindert ons om verbinding te maken met de wereld en met mensen om ons heen.
- Ontduiking: ons bewust zijn van wat we zijn, houdt in dat we onze realiteit accepteren. Leven in het verleden, op schijnbaar aangenamere momenten, of je een geïdealiseerde toekomst voorstellen, kan tijdelijke verlichting bieden, maar het is niet de oplossing.
- Afleiding: een vervullend leven leiden is alleen mogelijk als je aandacht schenkt aan jezelf, je omstandigheden en het huidige moment.
- Verveling: als je je verveelt door wat je doet en wat je voor je hebt, komt dat omdat je misschien zou willen dat je nu iets anders aan het doen was. Maar als je je altijd verveelt, is dat een slecht teken.
Tips om bewuster te leven
Hoewel we ervan uitgaan dat mindful leven in het heden noodzakelijk is, weten we niet allemaal hoe we ons meer op het hier en nu moeten concentreren. We moeten de geest trainen om elke ervaring te ervaren. We moeten opnieuw aanleren wat we hebben afgeleerd.
1. Meditatie
Meditatie is het begin van de reis om bewuster te leven. Als we mediteren, doen we niets anders dan in het hier en nu zijn, in het huidige moment, in het moment leven. Uit onderzoek is gebleken dat meditatie heeft gunstige biopsychosociale effecten heeft op verschillende gebieden van het menselijk leven (Spaanse link).
Dat geldt zowel met betrekking tot emotionele situaties en in cognitieve processen en de algemene gezondheid. Het kan zelfs de symptomen van chronische ziekten beïnvloeden. Het ontwikkelen van de gewoonte om te mediteren helpt ons dus om bewuster te leven en te stoppen met angst en beven te denken over wat komen gaat of met wrok over wat er al is gebeurd.
2. Yoga en lichaamsbeweging
Yoga is niet alleen een reeks rekoefeningen voor het lichaam. Het werkt daarnaast aan het maken van verbinding tussen geest en lichaam.
In feite vermelden verschillende onderzoeken dat fysieke activiteit en yoga stressverlagende middelen en promotors zijn van een betere kwaliteit van leven. Dit met betrekking tot zowel fysieke, emotionele, intellectuele, sociale als spirituele aspecten.
3. Laat oordelen en verwachtingen los
Het hebben van bepaalde verwachtingen leidt ertoe dat we gebeurtenissen niet kunnen accepteren. Daarnaast put deze overtuiging dat de dingen anders zouden moeten zijn ons uit en verhindert het ons om te zien wat er om ons heen gaande is.
Natuurlijk kunnen we ten goede veranderen en proberen om onszelf te verbeteren. Acceptatie betekent niet dat je het met alles eens moet zijn en genoegen moet nemen met alles zoals het is. Het betekent eerder dat we de houding van ontkenning en de eeuwige strijd tegen de wereld buiten beschouwing laten en naast ons neer leggen.
Tegelijkertijd leiden de oordelen die we over onszelf vellen en de angst voor het oordeel van anderen ons weg van onze realiteit, waardoor een vertekend beeld ontstaat van wat we verwachten of van wat anderen van ons verwachten.
4. Vermijd negatieve emoties
Een houding van vertrouwen in het heden is belangrijk als je probeert om bewuster te leven. Maar vertrouwen hebben in het heden betekent het loslaten van angst, angst en bezorgdheid. Hetzelfde geldt voor boosheid, woede en wrok. Deze gevoelens ketenen ons aan negatieve momenten, waardoor we niet kunnen zien dat er meer is.
5. Leer acceptatie en dankbaarheid
Er is niet één manier om te mediteren. Iedereen zou de manier moeten vinden die het beste bij zijn of haar levensstijl past.
Ons leven lijkt misschien niet perfect, maar niemand zei dat het zo moest zijn. Er zijn altijd momenten en gebeurtenissen die we onaangenaam vinden. En toch, voor elk detail dat we niet leuk vinden, is er een ander moment dat het weer goedmaakt. Als we het eerste opmerken en het laatste niet, komt dat meestal omdat we ons te veel op het slechte concentreren.
We kunnen niet zomaar het ene vreugdevolle moment na het andere beleven. Maar we kunnen ook niet leven in een staat van constant verdriet. De Franse schrijver Albert Camus zei ooit dat je niet permanent gelukkig of permanent ongelukkig kan zijn. Als we dankbaar zijn zien we wat we hebben en vergeten we wat we missen. Dit is precies de essentie van bewust leven.
6. Mindfulness
Mindfulness heeft te maken met in contact zijn met de realiteit van het huidige moment, in het volle bewustzijn van wat je doet, zonder na te denken of iets anders te wensen. Bewust en met aandacht leven zijn net zo onafscheidelijk als twee kanten van dezelfde medaille.
Verschillende onderzoeken tonen aan dat mindfulness effectief is bij de behandeling van stress en andere psychologische problemen. Dat is de reden waarom het al is geïntroduceerd in verschillende psychotherapieprogramma’s.
Het ontwikkelen van mindfulness is iets dat we kunnen bereiken door te oefenen. Hierbij moeten we alles vermijden dat onze geest afleidt van wat we aan het doen zijn en ernaar streven onze concentratie op een enkele taak te houden.
Verschillende activiteiten kunnen ons helpen bij het leren van de moeilijke maar noodzakelijke kunst van mindfulness en bewust leven. Onder deze activiteiten hebben we onder andere:
- Luisteren naar rustige muziek
- Lezen
- Tekenen of schilderen
- Schaken
- Wandelen in de natuur
Lees ook dit artikel:
Vijf mindfulnessoefeningen voor angstgevoelens
De voordelen van bewust in het heden leven
Als we onszelf niet toestaan om het leven dat we leiden te ervaren, zullen we niet de kennis verkrijgen die elke ervaring met zich meebrengt. Het leereffect zal nul zijn en we zullen veroordeeld zijn tot het steeds herhalen van dezelfde fouten.
Als we proberen om bewuster te leven staan we meer open om te leren van wat ons omringt en van onszelf. We gaan beter om met lijden en stress. Bewuster in het heden kunnen leven ligt binnen ons bereik. Ons toekomstige bestaan zal ervan afhangen: veel meer dan op de andere dingen die we niet onder controle kunnen houden.
We kunnen onszelf bevrijden van onnodig lijden. Het enige dat we hoeven te doen is de wereld waarin we ons schuilhouden te verlaten, het volume van het geluid dat van buiten komt te verminderen, onze ogen te openen voor wat we van binnen hebben en echt te durven leven.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Armero M. Aprendiendo a vivir. Albacete: Uno Editorial, 2019.
- Bishop R, et al. Mindfulness: A Proposed Operational Definition. Clinical Psychology. Science and practices. 2006: doi.org/10.1093/clipsy.bph077
- Carr A. Psicología positiva: la ciencia de la felicidad. Barcelona: Paidós, 2007.
- Cunha L, Pellanda L, Reppold C. Positive Psychology and Gratitude Interventions: A Randomized Clinical Trial. Frontiers in Psychology. 2019; 10: https://doi.org/10.3389/fpsyg.2019.00584.
- Kelly J. Your best life: mindfulness: the end of suffering. Clin Orthop Relat Res. 2015; 473(2): 426–429.
- Keng S, Smoski M, Robins C. Effects of mindfulness on psychological health: a review of empirical studies. Clin Psychol Rev. 2011; 31(6): 1041–1056.
- Núñez, M. Estar y conectar: dos claves para las prácticas en psicología. Rúbricas. 2017; 11: http://hdl.handle.net/20.500.11777/3975 http://repositorio.iberopuebla.mx/licencia.pdf
- Owens R, Patterson M. Positive Psychological Interventions for Children: A Comparison of Gratitude and Best Possible Selves Approaches. The Journal of Genetic Psychology. 2013; 174 (4), 403–428.
- Shapiro S, Carlson L, Astin J, Freedman B. Mechanisms of mindfulness. Journal of Clinical Psychology. 2005: doi.org/10.1002/jclp.20237
- Sharma H. Meditation: Process and effects. Ayu. 2015; 36(3): 233–237.
- Wiederkehr M. Las siete pausas sagradas. Madrid: Narcea Ediciones, 2019.
