Wat is therapietrouw en wat beïnvloedt het?

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie is het correct volgen van medische behandelingen een probleem waarmee rekening gehouden moet worden, omdat de sociaal-economische schade als gevolg van een slechte therapietrouw niet te overzien is.

De kwestie van therapietrouw is belangrijk omdat het succes van de behandeling er grotendeels vanaf hangt. Deze kwestie is vrij complex omdat er veel factoren zijn die daarop van invloed zijn.

De eerste uitdaging wat dit onderwerp betreft is dat er geen consensus bestaat over de definitie van therapietrouw. Sommige gezondheidswerkers beschouwen het eenvoudig als de naleving van recepten en voorschriften. Anderen zien het echter als een fenomeen dat uit meerdere factoren bestaat.

Er zijn ook veel oorzaken en gevolgen met betrekking tot een gebrek aan therapietrouw. Dit betekent dat elk geval anders is. Om deze reden is deze kwestie niet gemakkelijk te begrijpen of aan te pakken. Laten we er eens stap voor stap naar kijken.

Wat is therapietrouw?

Therapietrouw is de actieve en vrijwillige inzet van de patiënt bij de behandeling die is voorgeschreven door een medisch specialist. Het doel is om een specifiek resultaat te bereiken. Deze afspraken moet worden overeengekomen tussen de patiënt en het medisch personeel.

Therapietrouw verwijst ook naar een reeks gedragingen. Vanuit het oogpunt van de patiënt omvat het de acceptatie van het behandelplan en het effectief volgen van de verstrekte richtlijnen. Het omvat ook het vermijden van risicovol gedrag en het aanpassen van de levensstijl in overeenstemming met het therapeutische plan.

Vanuit het oogpunt van de arts hangt het allereerst af van het vermogen om een positieve relatie met de patiënt tot stand te brengen. De arts moet duidelijke instructies geven en ervoor zorgen dat deze worden begrepen. De arts moet de patiënt ook motiveren zodat hij of zij zich vrijwillig aan de behandeling houdt.

Factoren die therapietrouw beïnvloeden

Er zijn veel factoren die therapietrouw kunnen bevorderen of juist kunnen hinderen. Hieronder beschrijven we de belangrijkste factoren:

• Interactie tussen art en patiënt. Dit verwijst naar de kwaliteit van de relatie. Als deze positief is, dan is de therapietrouw meestal hoger. De essentiële factor hier is communicatie. Hoe duidelijker en motiverender de instructies, hoe beter.
• Het therapeutische regime. Het element dat de meeste invloed heeft op therapietrouw is de complexiteit van de voorschriften en de bijwerkingen van de behandeling. Regimes die uit één stap bestaan zijn het gemakkelijkst om je aan te houden. Daarentegen zijn behandelingen met meer bijwerkingen zijn moeilijker om te volgen.
• Kenmerken van de ziekte. Wanneer de behandeling snel de verontrustende symptomen verlicht, is er een grotere trouw aan de behandeling. Asymptomatische patiënten hebben over het algemeen een slechtere therapietrouw.
• Psychosociale factoren. Overtuigingen, houdingen, levensstijl en waarden zijn factoren die de therapietrouw vergemakkelijken of belemmeren. In het bijzonder is de perceptie van de effectiviteit van de behandeling en van de arts erg belangrijk.
• De omgeving. Als de patiënt steun krijgt van de mensen om hem heen, is het gemakkelijker voor hem om medische instructies te volgen. Aspecten zoals religie en de houding van het gezin ten opzichte van gezondheid kunnen een belangrijke invloed hebben.

Gevolgen van het niet naleven van de voorschriften

Als je niet trouw bent aan je behandeling, dan heeft dit veel consequenties, vooral op klinisch en financieel gebied. Dit is echter een moeilijk aspect om te meten. De meeste patiënten vermijden het toegeven van hun fouten en ze zijn niet altijd helemaal eerlijk.

De klinische gevolgen zijn afhankelijk van hoe de niet-naleving plaatsvindt. Soms begint de patiënt bijvoorbeeld helemaal niet met de behandeling, terwijl in andere gevallen de behandeling wordt onderbroken nadat deze is gestart. De effecten hiervan zijn onder andere afhankelijk van de ziekte en de toestand van de patiënt.

Over het algemeen veroorzaakt een gebrek aan therapietrouw ook een stijging van de zorgkosten. Het leidt tot een toename van het aantal ziekenhuisopnames en bezoeken aan poliklinieken of de eerste hulp. Het kan ook leiden tot wijzigingen in recepten voor de medicatie en een grotere behoefte aan diagnostische tests.

Hoe kun je een hogere therapietrouw bereiken?

Momenteel worden er veel onderzoeken gedaan die gerelateerd zijn aan het ontwerpen van strategieën om een hogere therapietrouw bij patiënten te bereiken. Hoewel er geen consensus is, worden in het algemeen de volgende maatregelen aanbevolen:

• Vereenvoudig het regime van de recepten zoveel mogelijk: hoe minder doses en medicijnen worden voorgeschreven, hoe gemakkelijker het is om therapietrouw te bereiken.
• Gedragsbeïnvloeding: dit omvat acties om het gedrag van patiënten in relatie tot de behandeling te modelleren. Het omvat herinneringen, follow-ups, beloningen, et cetera.
• Educatieve aspecten: de patiënt moet niet alleen weten wat hij moet innemen of doen en wanneer, maar ook waarom het belangrijk is om het te doen. Dit maakt het makkelijker voor de patiënt om vrijwillig het voorgeschreven regime te volgen zonder enige druk.
• Familie- en sociale ondersteuning: dit omvat acties gericht op het bieden van sociale ondersteuning, zoals hulp aan huis, beheer van hulp voor medische betalingen, et cetera. Ook interventies van de omgeving horen hierbij, zodat hun betrokkenheid groter is.
• Training van gezondheidswerkers: dit is vooral nodig met betrekking tot de communicatie- en motivatietechnieken.

Al deze strategieën moeten gelijktijdig en met coördinatie worden toegepast. Door de mate waarin dit gebeurt te verbeteren, zal de therapietrouw hoger worden.