Wat is agorafobie? Leer over de angststoornis die Zac Efron heeft

Een reeks van gebeurtenissen die in de laatste 4 jaar van Zac Efron's leven samenkwamen, zorgde ervoor dat hij de stoornis agorafobie kreeg. Aan welke symptomen lijdt hij? We vertellen je hier alles over deze aandoening.

Geschreven en geverifieerd door de arts Leonardo Biolatto.

Laatste update: 13 november, 2022

Enkele recente verklaringen van Zac Efron over zijn agorafobie hebben vragen opgeroepen over sommige van zijn gedragingen. Vele malen is gezien dat hij zich vanwege zijn acteerverplichtingen snel terugtrok uit mensenmassa’s en evenementen waaraan hij deelneemt.

Daarnaast werd hij onlangs veel bekritiseerd vanwege een vermeende cosmetische operatie die hij onderging en die zijn gezicht te veel veranderde. Omdat een antwoord van de acteur op zich liet wachten kwamen er steeds meer speculaties.

Het bleek dat hij in werkelijkheid zijn kaak had gebroken en in revalidatie was. Maar wat was de reden dat zijn opheldering niet op tijd naar buiten kwam om de geruchten te stoppen? Vanwege de agorafobie die Zac Efron heeft, logt hij weinig in op sociale media. Hij kwam achter de opmerkingen die op internet werden gemaakt door een telefoontje van zijn moeder.

Zac Efron’s uitspraken over zijn agorafobie

De meest opvallende uitingen van de acteur in zijn laatste interview waren de volgende:

In theorie begonnen de problemen na zijn fysieke voorbereiding en het filmen van de film Baywatch. Om in vorm te zijn en een gebeeldhouwde lichaamsbouw te tonen, moest de Californiër strenge en veeleisende routines uitvoeren.

Midden in de fysieke voorbereiding werd de acteur getroffen door verschillende blessures. Hij scheurde een voorste kruisband in een van zijn knieën, ontwrichtte een schouder, brak een van zijn polsen, en leed aan herhaalde rugpijn.

De Baywatch-ervaring tekende hem. Hij voelde de slijtage die hij nooit eerder had gehad en wilde stoppen om te herstellen. Die stop kwam er echter pas tijdens de pandemie.

Toen er beperkingen werden ingesteld vanwege de verspreiding van COVID-19, verbleef de acteur in een klein kustplaatsje in Australië: Byron Bay. Daar, in een plaats met minder dan 10.000 inwoners, ontspande hij zich en verruilde hij zijn zware training voor minder impactvolle activiteiten.

De verwonding aan zijn gezicht

De verwonding aan zijn kaak ontstond in Australië. Hij liep in zijn huis aan de kust, struikelde en raakte iets. Hij raakte even bewusteloos.

Zijn gezicht veranderde volledig. Zijn kauwspieren waren vergroeid om het gebrek aan mechaniek in zijn kaak te compenseren. Dat leidde bij hem tot een hypertrofische ontwikkeling van het gezicht dat eruit zag als een slechte cosmetische operatie.

Omdat de acteur er al aan gewend was geraakt om weg te blijven van sociale netwerken, het internet, de media en groepen mensen, wist hij nooit van de memes die over hem circuleerden. Sommige beelden die hij vanwege commerciële verplichtingen moest filmen toonden hem met zijn gezicht uitvergroot, en de internetgebruikers waren niet mild voor hem en maakten een karikatuur van hem.

Een telefoontje van zijn moeder maakte hem bewust van wat er aan de hand was. Toen kwam er een publieke opheldering, zij het een late. Vandaag is het gezicht van de kunstenaar weer als vanouds, hersteld en zonder tekenen van de breuk.

Wat is de agorafobie waar Zac Efron aan lijdt?

Het is mogelijk dat alle recente traumatische ervaringen van Zac Efron hebben bijgedragen aan zijn agorafobie. Dit is een geestelijke gezondheidsstoornis (Spaanse link) die gedefinieerd wordt als een irrationele angst om op plaatsen te zijn waaruit het moeilijk is te ontsnappen.

Deze moeilijkheid zit natuurlijk allemaal in iemands perceptie. Er zijn mensen met agorafobie uit angst om te midden van veel mensen te zijn. Voor anderen zijn bruggen of heel grote open ruimten het probleem.

Het komt heel vaak voor dat mensen die paniekaanvallen hebben gehad agorafobie hebben. Voor hen is in het openbaar zijn en denken aan de mogelijkheid van een nieuwe aanval zonder adequate hulp te krijgen of zichzelf voor gek te zetten voldoende om hun angst te vergroten.

Geleidelijk aan hebben mensen met deze aandoening de neiging hun routines te veranderen om drukte te vermijden. Sommigen vermijden zelfs hun huis te verlaten. Na de pandemische opsluiting namen de gediagnosticeerde gevallen van deze aandoening toe (Engelse link).

Risicofactoren voor agorafobie

Wetenschappelijk bewijs (Engelse link) geeft aan dat agorafobie meestal op jonge leeftijd verschijnt, bijna altijd vóór de leeftijd van 35 jaar. Zac Efron, bijvoorbeeld, is nu net 35.

Er zijn ook kinder- en adolescente beginjaren van deze stoornis. Volgens de statistieken (Engelse link) hebben vrouwen er vaker last van dan mannen.

Men beschouwd stress als een relevante risicofactor voor het leiden tot het ziektebeeld. Dit neemt toe als de persoon een angstige persoonlijkheid heeft. En natuurlijk is de kans groter als de persoon vastgestelde psychiatrische diagnoses heeft, zoals depressie, andere fobieën of paniekaanvallen.

Ernstige gevallen kunnen ertoe leiden dat patiënten ongezonde vermijdingsmethoden ontwikkelen. We hebben het dan niet alleen over afzondering thuis en het vermijden van sociale contacten, maar ook over schadelijke praktijken, zoals overmatig gebruik van alcohol of recreatieve drugs.

In het uiterste geval zijn er mensen die hun huis nooit meer verlaten. Dankzij nieuwe technologische voorzieningen kan iemand aankopen doen via internet en diensten betalen via thuisbankieren en telewerken. In deze context lijkt het een perfect excuus voor de agorafoob om zich steeds meer op te sluiten.

Is er een behandeling voor de agorafobie van Zac Efron?

We weten niet of de Californische acteur een psychiatrische behandeling krijgt. De aanpak combineert meestal cognitief-gedragstherapeutische technieken met bepaalde medicijnen. Deze omvatten het volgende:

• Antidepressiva: Selectieve serotonineheropnameremmers (SSRI’s), zoals sertraline of fluoxetine, hebben de voorkeur.
• Anxiolytica: Benzodiazepinen worden voorgeschreven in tijden van verhoogde angst en stress.

Steungroepen zijn een andere strategie die wordt toegepast voor mensen met agorafobie. Daar kunnen ze hun ervaringen delen met mensen die dezelfde angst voor drukte en open ruimtes doormaken. Het is ook een gelegenheid om ontspanningstechnieken te leren die kunnen worden toegepast als de eerste symptomen van een paniekaanval worden waargenomen.

Kortom, de agorafobie van Zac Efron brengt de realiteit van de stress die bekende acteurs zo vaak moeten ervaren. Omgaan met de constante vraag om aandacht van fans en de eisen van de media is niet altijd eenvoudig. Voor de artiest gaat de behandeling ook over het opnieuw uitvinden van zichzelf in deze nieuwe context.