Waar draait het om bij een gezond voedingspatroon?

De sleutel tot een gezond eetpatroon is om ervoor te zorgen dat je een verscheidenheid aan voedingsmiddelen eet die je alle voedingsstoffen leveren die je lichaam nodig heeft. Lees meer in dit artikel!

Geschreven en geverifieerd door de diëtist Saúl Sánchez Arias.

Laatste update: 23 augustus, 2022

Een gezond voedingspatroon volgen kan een ontmoedigende taak zijn als je je niet houdt aan de basisrichtlijnen voor gezond eten. De industrie en reclame moedigen ons vaak aan om meer bewerkte voedingsmiddelen te eten.

Die bewerkingen verminderen echter de kwaliteit van ons voedsel. De sleutel tot een gezond voedingspatroon is om ervoor te zorgen dat onze voeding vol zit met verse voedingsmiddelen die niet bewerkt zijn.

Een van de grootste kwaden in onze hedendaagse voeding is het gebruik van suiker en additieven. Deze additieven verbeteren de smakelijkheid en de houdbaarheid van voedsel, maar leveren het lichaam geen voordelen op. Ontdek in dit artikel waar je op moet letten als het om goed eten gaat!

Wat is de sleutel tot een gezond voedingspatroon?

Variatie is de sleutel tot een gezond voedingspatroon

Variatie en afwisseling zijn de fundamentele pijlers van gezond eten. Een gevarieerde voeding zorgt ervoor dat je voldoende binnenkrijgt van alle voedingsstoffen die je nodig hebt om te functioneren.

Hoewel het een vrij voor de hand liggende regel is, zijn diëten die de laatste tijd populair zijn geworden vaak gebaseerd op het beperken van bepaalde voedingsmiddelen. Deze diëten missen vaak wetenschappelijk bewijs en zijn gebaseerd op populaire overtuigingen dat bepaalde voedingsmiddelen ontstekingen kunnen veroorzaken.

Het beperken van voedselgroepen is echter meestal niet verstandig, behalve in gevallen van allergieën of intoleranties. In die gevallen moet de beperking door een arts worden voorgeschreven, en het dieet worden opgesteld en begeleid door een diëtist.

Als we bepaalde voedingsmiddelen of zelfs hele groepen beperken, lopen we het risico op een tekort aan voedingsstoffen. Daarom gaan veel beperkende diëten meestal gepaard met het aanvullen van bepaalde micronutriënten om eventuele tekorten te compenseren.

Een gezond voedingspatroon daarentegen vereist het beperken van bepaalde voedingsmiddelen niet. In plaats daarvan gaat het om variëren en combineren. De sleutel tot een gezond voedingspatroon is veel verschillende voedingsmiddelen te eten, maar dat met mate te doen.

Gifstoffen beperken

Hoewel we al jaren horen dat een glas wijn per dag gezond is, is de waarheid dat alcohol en drugs de enige stoffen zijn die we in ons voedingspatroon moeten beperken. Dit wordt ondersteund door een publicatie in BMJ (Engelse link). Dit zijn giftige stoffen voor het lichaam en het is het beste ze te vermijden.

Een glas wijn heeft misschien positieve effecten op ons cardiovasculair systeem, maar het heeft geen opmerkelijke antioxiderende capaciteiten. De antioxiderende kracht van tannines is veel groter in druiven voordat ze gefermenteerd zijn. Ook andere voedingsmiddelen zoals bosbessen voorkomen oxidatie in ons DNA veel effectiever dan wijn.

Het is vaak moeilijk om te stoppen met alcohol drinken omdat het deel uitmaakt van ons sociale leven. Het is echter belangrijk de risico’s ervan te begrijpen en de mogelijke negatieve effecten ervan op onze gezondheid in te zien.

Verkies vers voedsel boven bewerkt voedsel

Andere slechte keuzes in onze diëten zijn ultrabewerkt voedsel en fast food. Deze voedingsmiddelen bevatten veel suikers, vetten en zout. Ze dragen bij aan het ontstaan van overgewicht. 

Daarom is het belangrijk voorrang te geven aan vers voedsel als we goed proberen om een gezond voedingspatroon te volgen. Het zelf bereiden van eenvoudige recepten en het vermijden van gefrituurd en gepaneerd voedsel zal de kwaliteit van onze voedingspatroon helpen verbeteren.

Ook moeten we ervoor zorgen dat we schadelijke stoffen zoals acrylamide vermijden. Deze verbinding ontstaat onder andere bij het te lang en te heet bakken van aardappelen, patat, brood en vlees. Het kan volgens onderzoeken leiden tot kanker (Engelse link).

Een goede hoeveelheid vitaminen en antioxidanten

Een trend in Noord-Amerikaanse diëten is het opnemen van supplementen in de voeding. Verkeerd gebruik van deze supplementen kan echter mogelijk de kans op hart- en vaatziekten op lange termijn vergroten.

• Momenteel zijn er aanwijzingen dat je beter geen vitaminesupplementen kunt gebruiken als je geen duidelijke tekorten hebt. Het is bekend dat een veganistisch eetpatroon niet volwaardig is, en in dat geval zijn supplementen wel noodzakelijk.
• Hetzelfde geldt voor antioxidanten. Mensen hebben deze voedingsstoffen nodig, maar je kunt ze hebt beste uit natuurlijke voedingsmiddelen halen. Je hebt er geen overdaad van nodig.

We willen dus benadrukken dat de sleutel tot een gezond voedingspatroon een gevarieerde voeding is. Gezond eten is niet synoniem met het slikken van supplementen. Dat komt omdat voedsel altijd meer variatie aan voedingsstoffen levert dan een vitamine. Denk hierbij bijvoorbeeld aan vezels!

Geef voorrang aan vis boven rood vlees

Volgens een studie gepubliceerd in het tijdschrift Critical Reviews in Oncology/ Hematology (Engelse link) is het mogelijk dat het eten van rood vlees een rol kan spelen bij het ontstaan van bepaalde kankersoorten.

Hoewel deze hypothese momenteel nog niet met het beste bewijs ondersteund wordt, is het wel duidelijk dat het verminderen van de consumptie van rood vlees en het eten van meer vis een gezonde optie is.

Daarnaast is het een feit dat vis een groter aantal enkelvoudig en meervoudig onverzadigde vetzuren bevat. Deze omega 3-vetzuren zijn gunstig voor de cardiovasculaire functie.

Belang van vezels voor de darmflora

Recente studies hebben aangetoond dat de darmflora een grote rol speelt op de werking van het lichaam. Als het op een gezond voedingspatroon aankomt, moet je ervoor zorgen dat je voldoende vezels en probiotica binnenkrijgt.

Dat komt omdat deze voedingsstoffen helpen bij het bevorderen van de gezondheid van onze darmflora. Als de bacteriën in de dikke darm gezond en functioneel zijn, levert dat diverse voordelen op. Deze bacteriën:

• verbeteren de opname van voedingsstoffen.
• bevorderen de vorming van korte-keten vetzuren (ontstekingsremmers).
• verminderen de kans op kankers van het spijsverteringskanaal.

Alsof dat nog niet genoeg is, tonen studies (Engelse link) ook aan dat de kwaliteit van de darmflora invloed heeft op zaken zoals depressie en sportieve prestaties.

Gevarieerde voeding is de sleutel tot een gezond voedingspatroon

Zoals je ziet heeft voeding een grote invloed op onze gezondheid. Verandering van gewoonten en gezond gaan eten kan de kans op het ontstaan van bepaalde ziekten helpen verkleinen, zowel op middellange als op lange termijn. Het is nooit te laat om deze strategieën in praktijk te brengen en de kwaliteit van je eetpatroon te verbeteren!