Pornoverslaving: oorzaken en gevolgen

Het bekijken van pornografie is de afgelopen decennia zeer populair geworden. Voor de meesten is het slechts vermaak. Bij sommige mensen kan het echter een duidelijke afhankelijkheid genereren.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Montse Armero.

Laatste update: 09 augustus, 2022

Een pornoverslaving kan zowel lichamelijke, mentale, psychologische als sociale problemen veroorzaken. Deze zijn in feite dezelfde of zeer vergelijkbaar met de problemen die worden veroorzaakt door afhankelijkheid van het gebruik van drugs.

Tegenwoordig kan iedereen met een internetverbinding dagelijks nieuw pornografisch materiaal bekijken. De hoeveelheid van nieuw materiaal dat jaarlijks wordt ontwikkeld is tenslotte enorm. De prevalentie van mensen die verslaafd zijn aan porno is in de afgelopen twintig jaar aanzienlijk toegenomen.

Deze situatie baart deskundigen zorgen, aangezien tieners en jongvolwassenen bijzonder kwetsbaar zijn voor de gevolgen van verslaving.

Wanneer is er sprake van een pornoverslaving?

Een van de meestvoorkomende kenmerken van verslaafden is het ontkennen of bagatelliseren van hun gedrag. Om het probleem echter zo vroeg mogelijk op te sporen, is het belangrijk om te analyseren of iemand op een of meer van de volgende punten is veranderd:

• Degene besteedt steeds meer tijd aan het bekijken van pornografisch beeldmateriaal.
• De verslaafde verwaarloost andere belangrijke aspecten van zijn leven, zoals werk of sociaal contact.
• Porno kijken wordt hun emotieregulator. Het dient dus om ze op te vrolijken als ze verdrietig zijn en om ze af te leiden als ze zich vervelen. Het kan ook een bekrachtiging zijn om het te vieren wanneer er iets goed gaat.
• De verslaafde vertoont emotionele labiliteit of plotselinge stemmingswisselingen die te wijten zijn aan de verslaving.
• Ook kan de verslaafde uiteindelijk juridische overtredingen begaan die verband houden met pornografie.
  Het kan ook gebeuren dat de verslaafde liegt of hij zich schaamt voor het eigen seksuele gedrag.

Wat veroorzaakt een pornoverslaving?

Volgens een artikel gepubliceerd in 2017 in het tijdschrift Drugs and Addictive Behavior (Spaanse link), kunnen veel factoren bijdragen aan dit soort verslaving. De belangrijkste factoren hierbij zijn onder andere:

• hormonale veranderingen
• erfelijke factoren
• seksueel misbruik
• fysiek en verbaal geweld
• gebrek aan genegenheid
• nieuwsgierigheid
• Op jonge leeftijd al beeldmateriaal zien met een seksuele lading
• mislukkingen, negatieve gedachten en gevoelens
• ongerustheid en stress
• depressie
• pesten
• eenzaamheid
• slecht voorbeeld van ouders of naaste familieleden of vrienden

Gevolgen van een pornoverslaving

Mensen die verslaafd zijn aan porno, besteden vaak uren aan het bekijken van pornografisch materiaal of het onderzoeken van nieuwe bronnen om het te verkrijgen. Daarom veroorzaakt afhankelijkheid vaak andere secundaire problemen die we hieronder zullen bespreken.

Sociale isolatie

Hoewel andere verslavingen een meer sociaal karakter hebben – nicotine, cannabis, koffie of alcohol – heeft iemand met een pornoverslaving de neiging om er alleen en in het geheim naar te kijken. Daarom isoleren ze zich herhaaldelijk van hun omgeving.

Veranderingen in de stemming

Ook leidt een pornoverslaving vaak tot aanzienlijke stemmingswisselingen. Over het algemeen omvatten deze de volgende problemen:

• obsessief-compulsief gedrag
• slechte woede-controle
• nervositeit
• ernstige depressie

Overmatig vaak masturberen

Overmatig vaak masturberen door een pornoverslaving kan leiden tot andere aandoeningen. Over het algemeen omvatten deze het volgende problemen:

• zwakke erecties
• seksuele impotentie
• steriliteit
• voortijdige zaadlozing
• prostatitis of urethritis
• neurologische, slaap- en spijsverteringsstoornissen

Veranderingen in de hersenen

Net als bij andere soorten verslavingen, wordt het beloningssysteem van de hersenen overprikkeld door een teveel aan dopamine. Om het gevoel van welzijn en het plezier dat deze stof geeft te blijven ervaren, moet de verslaafde in feite steeds meer pornografie bekijken.

Helaas impliceert dit het ontstaan van nog meer problemen omdat dit veel tijd kost, een nog grotere afhankelijkheid en meer sociale isolatie veroorzaakt.

Seksuele ontevredenheid

Bovendien kan een pornoverslaving ertoe leiden dat de verslaafde denkt dat zijn seksuele relaties niet intens, frequent of bevredigend genoeg zijn. Doordat de voorbeelden die ze bekijken fictief zijn, ontstaan er onrealistische verwachtingen. Dit kan veel seksuele frustratie opleveren wat een van de meest hardnekkige symptomen is.

Relatieproblemen

Als de verslaafde een partner heeft, kan pornoverslaving een belangrijke bron van conflicten zijn. Dit kan in sommige gevallen de reden zijn voor het einde van de relatie of een echtscheiding.

Strategieën om een pornoverslaving te voorkomen

Als het om tieners gaat kunnen volwassenen maatregelen nemen om mogelijke verslaving te voorkomen. De te nemen stappen kunnen onder andere omvatten:

• Installeer anti-pornografieprogramma’s op alle computers en mobiele apparaten in huis.
• Voorkom ook dat minderjarigen in privéruimtes toegang hebben tot internet.
• Bevorder thuis nuttige seksuele voorlichting op basis van de leeftijd van het kind.
• Neem ook als gezin deel aan recreatieve of sportieve activiteiten.
• Bevorder assertieve communicatie.
• Promoot sociale activiteiten met andere tieners of adolescenten.
• Als je toch gedrag opmerkt dat op een verslaving kan wijzen, zoek dan direct professionele hulp.

Bij volwassenen is het raadzaam om hen te helpen hun probleem te herkennen net zoals bij elke ander emotioneel probleem dat van invloed is op het dagelijks leven. Het is dus gemakkelijker als ze zelfstandig naar een professional gaan die gespecialiseerd is in seksuele verslavingen.