Is het mogelijk om jezelf te vergeven?

Jezelf vergeven is een van de beste geschenken die je jezelf kunt geven. Het geeft je rust en draagt enorm bij aan je emotionele evenwicht. In dit artikel vertellen we je hoe je jezelf kunt vergeven.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Montse Armero.

Laatste update: 09 augustus, 2022

Jezelf vergeven is niet eenvoudig. Het vereist nederigheid, geduld, diep medeleven en onvoorwaardelijke liefde voor jezelf. Het is echter essentieel dat je jezelf leert vergeven om je op je gemak te voelen met jezelf en met anderen.

De meeste mensen hebben tijdens hun leven fouten gemaakt, omdat fouten een onderdeel van het leven zijn. Het is gebruikelijk om te wensen dat je anders zou hebben gehandeld en te denken dat, als je een nieuwe kans zou krijgen, je dingen op een andere manier zou doen.

Niet weten hoe je werk- of relatiegrenzen moet stellen, overdreven onderdanig of agressief zijn, egoïstisch handelen of iets doen dat anderen schade toebrengt, zijn voorbeelden van situaties die je veel ongemak kunnen bezorgen in de vorm van schuldgevoel of wrok.

Is het gepast om je schuldig te voelen?

Een schuldgevoel is een basaal werkingsmechanisme in het leerproces. Het stuurt je geweten aan en legt grenzen op die laten zien of je motieven en gedragingen gepast zijn of niet. Volgens de persoonlijkheidstheorie van Erik Erickson, ontwikkelen mensen doorgaans een gevoel van gezonde schuldgevoelens wanneer ze drie jaar oud zijn.

Als je het niet ontwikkelt en geen morele en ethische code internaliseert dan kun je het moeilijk krijgen om met anderen om te gaan. Eigenlijk is de afwezigheid van schuldgevoelens een van de belangrijkste kenmerken van psychopaten.

Je schuldig voelen als je iets verkeerd doet, is dus een goede indicator voor psychische gezondheid. Het betekent dat je weet wat je hebt gedaan. Ondertussen kan deze emotie je ertoe brengen om de situatie op te lossen, hetzij door je te verontschuldigen of een andere actie uit te voeren om je ongemak op te lossen.

Een probleem ontstaat wanneer je je schuldig voelt voor acties of beslissingen uit het verleden en iets dat al is gebeurd je kwelt, waardoor je in een vicieuze cirkel beland. Deze vicieuze cirkel laat je vaak niet in het heden leven en bindt je aan een onopgelost verleden.

Wat betekent het om jezelf te vergeven?

Jezelf vergeven betekent niet dat je ongepast gedrag rechtvaardigt of geen spijt voelt. Het betekent dat je de negatieve emoties die het bij je oproept, moet herkennen en moet besluiten om ze geen invloed op je heden te laten hebben.

Vergeven is een progressief proces, omdat het niet in een oogwenk gebeurt. Het is dus een complex proces. Het kan sommige mensen jaren kosten om hun wonden volledig te laten genezen, terwijl het voor anderen gemakkelijker zal zijn.

Jezelf vergeven betekent ook het overwinnen van weerstand tegen verandering, omdat het in veel gevallen vaak gemakkelijker voelt om je schuldig te voelen dan de zelfkritiek en pijn achter je te laten.

Om jezelf te vergeven, is het noodzakelijk om je perceptie van je ervaring te veranderen. Je moet daarom jezelf toestemming geven om verder te gaan en te overwinnen wat er met je is gebeurd om het heden in vrede te leven en uit te kijken naar een toekomst zonder pijn.

Stadia van vergeving

Jezelf vergeven is een moeilijk en pijnlijk proces. Het is ook een proces dat tijd nodig heeft. Dit proces van jezelf vergeven bestaat uit de volgende te doorlopen fasen:

• Herken de waarheid. Je moet eerlijk tegen jezelf zijn. Als je iets verkeerd hebt gedaan, dan is het het beste om jezelf niet voor de gek te houden.
• Neem de verantwoordelijkheid voor wat er is gebeurd. Alle acties hebben consequenties, dus het is veel beter om dapper te zijn en ze onder ogen te zien.
• Kom in contact met de diepste gevoelens die je gedrag hebben gemotiveerd. Weten wat je ertoe heeft aangezet om op een bepaalde manier te handelen, is een goede stap om te voorkomen dat je in de toekomst dezelfde fout herhaalt.
• Open jezelf om te voelen zonder oordeel. Het accepteren van je onvolkomenheden is de sleutel. Op dezelfde manier is het accepteren van wat er is gebeurd de basis voor het vermogen om te genezen.
• Genees je emotionele wonden. Om dit te kunnen doen, moet je je openstellen voor mededogen in plaats van zelfkritiek.
• Houd onvoorwaardelijk van jezelf. Dit betekent dat je jezelf volledig accepteert, inclusief je gaven en deugden, evenals je tekortkomingen en fouten. In deze laatste fase gaan liefhebben en vergeven hand in hand.

Strategieën om je te helpen jezelf te vergeven

Voor praktische doeleinden zijn er ook bepaalde acties die je kunnen helpen om jezelf sneller te vergeven. Hieronder zullen we daarom een aantal voorbeelden geven om je op weg te helpen.

Zeg dat het je spijt

Je verontschuldigen is een grote stap voorwaarts als je iemand pijn hebt gedaan, bewust of onbewust. Vergeet echter niet dat het een oprechte verontschuldiging moet zijn.

Je moet je ook verontschuldigen zonder verwachtingen, omdat het vragen om vergeving niet noodzakelijk betekent dat de andere persoon je onmiddellijk zal vergeven. Niettemin vergemakkelijkt dit je genezingsproces, evenals dat van de ander.

Deel de ervaring

Als je je fouten aan iemand uitlegt, dan kun je jezelf van schuldgevoelens bevrijden. Je kunt het bijvoorbeeld aan een vriend vertellen waarbij je je emotioneel veilig voelt en die je accepteert zoals je bent. Een andere mogelijke oplossing is om in therapie te gaan met een specialist die je kan helpen om je emoties te beheersen.

Schrijven

Een andere zeer geldige optie is alles in een brief uitleggen wat je de ander zou willen vertellen. Hiermee kun je je gedachten en emoties organiseren en je pijn uiten. Afhankelijk van de situatie kun je beslissen of je de persoon de brief wilt sturen of dat alleen het opschrijven deel van je genezingsproces uitmaakt.

Genees je innerlijke kind

Meditatie is een zeer krachtig hulpmiddel dat vergeving kan vergemakkelijken. Door een toestand van ontspanning en communicatie met je gewonde innerlijke kind te betreden, terwijl je jezelf alle zekerheid en onvoorwaardelijke liefde geeft die je nodig hebt, kun je jezelf met je verleden verzoenen.

• Merk echter op dat dit ook met behulp van een professionele therapeut kan worden gedaan.

Laatste gedachten

Net als bij andere vormen van vergeving is jezelf vergeven een proces. Het is een weg die bestaat uit het achterlaten van je pijn om jezelf open te stellen voor een heden en toekomst zonder lijden.

Je moet leren accepteren dat je in elk van de levensfasen volgens je bewustzijnsniveau handelt. Als je in het verleden niet goed hebt gehandeld, dan was het misschien, omdat je niet beter wist.

Tijdens het genezingsproces kun je je realiseren dat je je niet meer in die fase van je leven bevindt en dat je dankzij die fout hebt kunnen evolueren. Dit moet je toelaten om verder te gaan en meer medelevend te zijn met jezelf om vrede te bereiken.