Je schuldig voelen is een interne angst voor straf

Je schuldig voelen kan een aangeleerd gedrag uit je kindertijd zijn dat voorkomt dat je verder kan komen in het leven. Het is dus belangrijk om te weten hoe je de oorsprong kunt identificeren en oplossen.
Je schuldig voelen is een interne angst voor straf

Geschreven door Raquel Lemos Rodríguez

Laatste update: 24 augustus, 2022

Je schuldig voelen kan zeer onaangenaam zijn. Bij elke stap die je zet voel je die onzekerheid dat angst altijd weer terugkomt. Maar waar komt dit schuldgevoel vandaan? Is je schuldig voelen een interne angst voor straf?

Het is belangrijk dat je naar het verleden kijkt, naar je kindertijd, de leeftijd waarop de meerderheid van je trauma’s en angsten werden gevormd.

  • Hoe hebben je ouders je behandeld?
  • Wat voor soort versterking hebben ze je gegeven?
  • Ben je op bepaalde momenten opgevoed met behulp van angst?

Hoewel je waarschijnlijk niet al te veel nadenkt over de opvoeding die je van je ouders hebt gekregen, kan de manier waarop ze je behandeld hebben schuldgevoelens een essentieel onderdeel van je volwassen leven maken. Laten we eens kijken hoe dit allemaal gebeurt.

Een interne angst voor straf

Ouder die kind straft

Als we het hebben over straf, dan bedoelen we niet alleen de straffen die vaker voorkomen zoals:

  • “Blijf op je kamer.”
  • “Je mag de auto een week lang niet gebruiken.”

Er zijn andere soorten straffen die meer pijn kunnen doen en mogelijk diepe emotionele wonden achterlaten. Deze kunnen opengaan wanneer je volwassen bent.

Een soort straf is de stille aanpak. Hierbij kan een kind plotseling niet meer met de ouders communiceren. Ze praten, maar niemand reageert. Dit kan ervoor zorgen dat ze zich eenzaam, verlaten en bang voelen. Maar ze voelen zich vooral schuldig.

Nog een soort straf is een buitensporige reactie van een ouder die dingen zegt als:

  • “Waarom heb je me dit aangedaan?”
  • “Je verdient dit niet.”

Dit alles kan schuldgevoelens creëren die het kind op zal nemen. Elk woord dat je als ouder zegt en elke houding die je ten opzichte van je kinderen hebt, kan schuldgevoelens veroorzaken die later problemen kunnen veroorzaken als de kinderen opgroeien.

Als je echter eenmaal hebt vastgesteld waar ze vandaan komen, kunnen dit soort gevoelens worden opgelost en geëlimineerd. Het is niet gemakkelijk, maar het is mogelijk.

Waar voel je je schuldig over?

Vrouw met schuldgevoelens

Om te stoppen met je schuldig voelen, is het belangrijk dat je jezelf afvraagt waar je je meestal schuldig over voelt als je eenmaal de oorsprong hebt vastgesteld. Hieronder volgen enkele mogelijke voorbeelden:

  • Ik voel me schuldig wanneer mijn vriend(in) boos wordt als ik niet doe wat hij/zij wil of anders over dingen denk.
  • Ik voel me schuldig als een geliefde een bericht niet direct beantwoordt. Hierdoor denk ik dat ik iets dat beledigend is heb gezegd of dat ze boos op mij zijn (zonder dat er enige reden is voor die aannames).
  • Ik voel me schuldig omdat ik me schuldig voel. Ik denk dat ik niets waard ben, ik niets verdien en ik minderwaardig ben ten opzichte van andere personen.

Zoals je kunt zien zijn je schuldig voelen en een laag zelfbeeld twee concepten die bijna aan elkaar verbonden zijn. In veel van deze voorbeelden zie je onzekerheid, naast een lage tolerantie voor frustratie en angst om in de steek gelaten te worden.

De laatste is het meest opmerkelijk: je schuldig voelen omdat jij je schuldig voelt. Dit komt echter vaker voor dan je mogelijk denkt. Mensen die zich over alles schuldig voelen, kunnen dit soort uitersten meemaken.

Stop met je schuldig voelen

Je schuldig voelen en alles overdenken

Om te stoppen met je schuldig te voelen, moet je eerst je eigenwaarde versterken. Dit kan de onzekerheden en angsten elimineren die je elke dag dit gevoel geven.

Vervolgens moet je uitzoeken tijdens welke context schuld meestal naar voren komt.

  • Is het een angst dat iemand boos op je zal worden?
  • Is het wanneer iemand je mening niet respecteert?

Dit kan je een idee geven van hoezeer de situaties lijken op de gebeurtenissen uit je jeugd, die destijds de oorsprong van je schuldgevoel waren.

Het laatste wat je moet doen is je hiervan bewust zijn. Geef je ouders niet de schuld (als dat het geval is). Accepteer in plaats daarvan de verantwoordelijkheid voor je schuldgevoelens en werk aan het beheersen van je emoties. Elke keer wanneer dit gevoel naar voren komt, moet je je afvragen waarom.

Meestal zul je merken dat je geen reden hebt om je schuldig te voelen en soms kun je zelfs anticiperen op dingen die nog niet eens gebeurd zijn als je je schuldig voelt.

Leren om je schuld te overwinnen is hoe dan ook belangrijk om je te helpen een gelukkiger leven te leiden. Ben je er klaar voor om je niet langer schuldig te voelen?


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Hamilton, A. (2008). Feeling good about feeling guilty. Eureka street, 18(4), 3-4.
  • Nelissen, R. M. (2012). Guilt-induced self-punishment as a sign of remorse. Social Psychological and Personality Science, 3(2), 139-144.
  • Inbar, Y., Pizarro, D. A., Gilovich, T., & Ariely, D. (2013). Moral masochism: On the connection between guilt and self-punishment. Emotion, 13(1), 14.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.