Erytrocytbezinkingssnelheid: de procedure

De erytrocytenbezinkingssnelheid is een laboratoriumtest die specialisten gebruiken om de aanwezigheid van ontstekingsziekten en neoplastische ziekten vast te stellen. In dit artikel vertellen we je hoe het wordt gedaan en wanneer artsen het voorschrijven.

Geschreven en geverifieerd door de verpleegkundige Leidy Mora Molina.

Laatste update: 20 juni, 2021

Klinische laboratoriumtests zijn zeer belangrijk in de medische zorg. Soms zijn ze de enige manier om de aanwezigheid van een ziekte vast te stellen. Een van de meestvoorkomende tests is de erytrocytbezinkingssnelheid.

Deze test is ook bekend als EBS, en het is een test die de snelheid meet waarmee de rode bloedcellen zich op de bodem van een reageerbuis afzetten. Een hogere of lagere snelheid dan normaal kan wijzen op de aanwezigheid van verschillende medische problemen.

In normale omstandigheden hebben de erytrocyten of rode bloedcellen een negatieve lading. Hierdoor stoten ze elkaar af met een bezinkingssnelheid van 10 millimeter per uur. Dit kan echter variëren naargelang van de proefpersoon en zijn levensstijl.

Redenen om een EBS te laten doen

De erytrocytenbezinkingssnelheid is een test die de specialist helpt te sturen en hem in staat stelt het bestaan van ziekten op te sporen. In die zin kan het nuttig zijn in de volgende situaties:

• koorts met onbekende oorsprong
• sommige vormen van artritis
• symptomen die de spieren aantasten

De arts moet echter de symptomen van de patiënt analyseren, samen met de resultaten van het laboratoriumonderzoek. Op die manier kan hij een bepaalde diagnose stellen. Bovendien kunnen specialisten de EBS gebruiken als belangrijk diagnostisch criterium voor twee ziekten:

• polymyalgia rheumatica
• temporale artritis

Beide ziekten zijn zeer zeldzaam en komen meestal alleen voor bij patiënten ouder dan 50 jaar.

Polymyalgia rheumatica is een ontstekingsziekte die de proximale spieren in de ledematen en de romp aantast, pijn veroorzaakt en de bewegingsvrijheid beperkt. Temporale artritis veroorzaakt:

• hoofdpijn
• verminderd gezichtsvermogen
• koorts
• kaakproblemen
• bloedarmoede

Hoe moet ik me op deze test voorbereiden?

Het is een vrij eenvoudige en snelle test, die geen bijzondere voorbereiding vereist. Als je alleen een erytrocytbezinkingssnelheidstest krijgt, hoeft je niet te vasten, maar als de arts tegelijkertijd andere analyses uitvoert, moet je de juiste maatregelen nemen.

Om de test te kunnen doen, neemt een specialist met een injectiespuit veneus bloed af. Dit moet uit de arm worden afgenomen. Dit kan ook betekenen dat je tijdens de test een lichte pijn of hinder kunt voelen, die soms de rest van de dag kan aanhouden. Het zou echter geen invloed mogen hebben op je vermogen om andere dagelijkse activiteiten uit te voeren.

Het bloedanalyse-gedeelte van de test is heel eenvoudig en zal meestal de Westergreen-methode volgen, waarbij specialisten 2 ml bloed mengen met 0,5 ml citraat in een reageerbuis en vervolgens de afstand zonder erytrocyten meten.

Na een uur meten ze de afstand tussen de rode bloedcellen opnieuw, in millimeters, om de snelheid te bepalen waarmee ze zijn afgedaald.

Wat betekent een hoge erytrocytbezinkingssnelheid?

Wanneer de zinksnelheid boven de normale waarden ligt, kan dit wijzen op de aanwezigheid van ziekten die zich ontwikkelen bij ontstekingen en sommige neoplasma’s. Volgens sommige studies (Spaanse link) neemt de snelheid toe over een periode van 24 uur en keert ze gewoonlijk pas terug naar de normale waarden nadat ze is verdwenen.

Dit soort ziekten verhoogt de concentratie van diverse eiwitten in het bloedplasma. Elk van deze eiwitten, vooral fibrinogeen, tast de oppervlaktelading van de rode bloedcellen aan, waardoor ze met een hogere snelheid afdalen.

Verschillende situaties die het fibrinogeen in het bloed verhogen, zoals zwangerschap, suikerziekte of nierinsufficiëntie in de eindstadia, kunnen echter de bezinkingssnelheid van erytrocyten verhogen.

Onder andere oorzaken kunnen we de volgende noemen:

• anemie
• macrocytose (wanneer de rode bloedcellen groter zijn dan normaal)
• acute bloeding
• hartaanval
• lymfoom
• uitgezaaid carcinoom (stadium vier of gevorderde kanker)

Wat betekent een lage erytrocytbezinkingssnelheid?

Meestal heeft een lage erytrocytbezinkingssnelheid niet veel medische relevantie. In die zin kan het niveau bij normale patiënten 0 mm bereiken en is het dus meestal geen reden tot bezorgdheid bij specialisten.

Een lage bezinkingssnelheid van de erytrocyten, tussen 0 en 3 mm, wordt echter in verband gebracht met diverse gezondheidsproblemen. Daarvan springen de volgende in het oog:

• poliglobulie of een hoog aantal rode bloedcellen
• misvormingen in de rode bloedcellen
• hyperviscositeitssyndromen
• roken
• hartfalen

Alsof dat nog niet genoeg is, kunnen infectieziekten zoals dengue de sedimentatiesnelheid iets vertragen. Dit blijkt uit een studie waarbij de EBS bij patiënten met deze ziekte beduidend lager was dan bij anderen met acute koorts.

Een eenvoudige maar doeltreffende test

Zoals je ziet, is de erytrocytbezinkingssnelheid geen ingewikkelde test, maar het is zeer nuttig bij het zoeken naar de aanwezigheid van ziekten die zich ontwikkelen met ontstekingen. Het kan de arts sturen en helpen een juiste diagnose te stellen.

Wat de rol van de patiënt betreft, is er geen speciale voorbereiding die hij moet doen voordat hij de test ondergaat. Bovendien kan hij na de procedure zijn dagelijkse activiteiten zonder ongemakken voortzetten!