Eet je minder, maar kom je toch aan?

Het lijkt misschien ongelooflijk, maar het is waar: je eet minder, maar je komt aan. Hoe kan dit gebeuren? Wat doe je verkeerd? We zullen in het artikel van vandaag proberen om deze vragen te beantwoorden.

Geschreven en geverifieerd door de diëtist Anna Vilarrasa.

Laatste update: 24 augustus, 2022

We kennen allemaal mensen die veel eten en mager zijn, net zoals we wel iemand kennen die minder eet, maar toch aankomt. Het mysterie ligt in de vraag waarom de laatste moeite hebben om hun optimale gewicht te behouden.

Het is tenslotte moeilijk, omdat je vaak gevoelens van mislukking en zelfs schuldgevoelens ervaart, omdat je niet in staat bent om af te vallen, ondanks dat je minder eet.

De formule voor gewichtsverlies is praktisch universeel (Engelse link). Het is gebaseerd op de eerste wet van de thermodynamica en is eigenlijk best simpel. We vallen af als we meer energie verbruiken dan we binnenkrijgen. Dit is wetenschappelijk bewezen en veel mensen vallen af als ze dit principe volgen.

Zoals met alles zal deze wiskundige vergelijking op zichzelf echter niet tot goede resultaten leiden, omdat lichaamsgewicht genetische, omgevings-, voedsel- en psychologische dimensies heeft. Wanneer je probeert om af te vallen, moet je hier dus allemaal rekening mee houden.

Eet je minder, maar kom je aan?

Het kan aan een onevenwichtige energie te wijten zijn

Een heel eenvoudige formule voor gewichtsverlies is om meer calorieën te verbruiken dan we eten. We kunnen echter geen andere factoren negeren die dit proces beïnvloeden. De basis voor het handhaven van de energiebalans in je lichaam is namelijk in twee concepten geworteld:

• De calorieën die we via voedsel eten, zijn onze dagelijkse brandstof.
• De calorieën die we gebruiken, zijn onze stofwisseling.

Deze twee concepten zijn het echter niet alleen. Er spelen bij een onevenwichtige energie namelijk nog andere factoren een rol, zoals de volgende:

• Basaal metabolisme. Het lichaam heeft minimale energie nodig om zijn meest basale functies uit te voeren. In feite vertegenwoordigt dit ongeveer 70% tot 80% van het totale dagelijkse energieverbruik.
• Beweging en fysieke activiteit. Dit zijn de calorieën die we besteden aan dagelijkse activiteiten of intensievere lichaamsbeweging.
• Het thermische effect van voedsel. Dit is de energie die we aan voedselinname en spijsvertering besteden.

We komen aan als er meer calorieën binnenkomen dan er uitgaan. Aan de andere kant verliezen we gewicht als er meer calorieën uitgaan dan er binnenkomen. Op basis hiervan is het beperken van calorieën dus een van de meestvoorkomende manieren om af te vallen. Met andere woorden, we eten minder.

Oké, maar hoe zit het met mensen die aankomen, zelfs als iemand minder eet? Wat doen ze dan in hemelsnaam verkeerd? Blijf lezen om erachter te komen hoe het zit.

Eet je minder, maar kom je aan?

De rol van je stofwisseling

Ons lichaam houdt in alle opzichten van evenwicht. Het heeft zijn eigen mechanismen om zijn pH, temperatuur, bloeddruk en natuurlijk gewicht in evenwicht te brengen.

Wanneer het een belangrijke caloriebeperking detecteert met als gevolg gewichtsverlies, dan gaan de alarmbellen af. Het gaat dus in caloriebesparende modus, volledig tegen onze wil. Er wordt een reeks hormonale reacties geactiveerd om energie te besparen. Dit vindt automatisch plaats.

Een van de eerste dingen die gebeuren is een afname van het basaal metabolisme (Engelse link) en het gevoel van verzadiging. Op hun beurt nemen de hormonen die verband houden met honger toe.

Zoals je kunt zien, is het basaal metabolisme van groot belang bij de totale calorieën die we de hele dag consumeren. In dit geval verbruiken we minder, zelfs als we minder eten en het gewicht stagneert. In sommige gevallen neemt het zelfs toe.

Meer verbruiken om af te vallen

Minder eten is een manier om af te vallen, omdat we minder calorieën binnenkrijgen. Zoals we hierboven al vermeldden, kunnen we onze inname van calorieën niet zomaar ongecontroleerd verminderen, omdat dan ons metabolisme langzamer wordt.

Afgezien van het tegenovergestelde effect op metabolisch niveau, leiden caloriearme diëten tot een gebrek aan voedingsstoffen en energie. Ze kunnen ons daardoor naar een toestand van apathie, verval en zelfs een slecht humeur leiden.

Het is dus belangrijker om meer energie te verbruiken in plaats van de calorieën die we binnenkrijgen te verminderen. Lichaamsbeweging en dagelijkse activiteit zijn essentieel voor het:

• Handhaven van een gezond metabolisme.
• Positief reguleren van de regulatie van hormonen.
• Vergroten van de spiermassa en het verminderen van de vetmassa.

Het belang van spiermassa

Lichaamsbeweging en elke vorm van lichaamsbeweging zijn essentieel voor het behoud van een gezonde, actieve stofwisseling. Onze spieren zijn een van de lichaamssystemen die het meest energie verbruiken, zelfs als we niets doen.

Iemand met een hoger percentage spiermassa heeft een hoger basaal metabolisme dan iemand met een lager spierpercentage. Onze spiermassa wordt dus meestal beïnvloed zodra we met het beperken van voedingsstoffen beginnen.

Het lichaam zoekt bijvoorbeeld naar andere bronnen van glucose wanneer het lichaam niet beschikt over het voedsel dat het moet leveren. Je weet het misschien niet, maar een van de belangrijkste reserves van glucose die we hebben, is lichaamsvet en spiermassa.

En het is precies dat laatste dat we voornamelijk gebruiken als er een caloriebeperking is. Het resultaat is een verlies van spiermassa waardoor ons energieverbruik verder wordt verlaagd.

Op dit moment moeten we de hoeveelheid voedsel die we eten verminderen en dat heeft de negatieve gevolgen die we hierboven hebben genoemd. De reden waarom sommige mensen aankomen, zelfs als ze weinig eten, is dus dat ze zo weinig verbranden dat het moeilijker is om minder te eten.

Vreemd genoeg is soms minder eten niet synoniem met afvallen. Het beste wat je dus kunt doen, is jezelf in de handen van een professional plaatsen en gezonde levensstijlgewoonten aannemen waarmee je kunt afvallen en een gezond nieuw gewicht kunt behouden.