De oorzaken van hyperpigmentatie

Hoewel hyperpigmentatie geen schade of risico met zich meebrengt, kan het hinderlijk zijn. Vandaag zullen we het hebben over de oorzaken van hyperpigmentatie en wat je eraan kunt doen.
De oorzaken van hyperpigmentatie

Laatste update: 24 september, 2020

Hyperpigmentatie verwijst naar delen van de huid waar het pigment dat bekend staat als melanine meer geconcentreerd is. Hierdoor krijgt het gebied een donkerdere tint en kan het verschijnen in de vorm van sproeten, moedervlekken, geboortevlekken of andere vlekken. Dus, wat zijn de oorzaken van hyperpigmentatie? En hoe kun je het behandelen en voorkomen?

Allereerst is het belangrijk op te merken dat de huid zijn kleur krijgt dankzij natuurlijke pigmenten zoals hemoglobine, melanine en carotenoïden. Vooral melanine geeft kleur aan de ogen, huid en haar. Het vormt zich in de melanosomen uit de voorlopers ervan, tyrosine en tyrosinase.

De belangrijkste functie van dit pigment is om het DNA te beschermen tegen de schade veroorzaakt door ultraviolette straling. Wanneer er echter overstimulatie optreedt, kan dit leiden tot hyperpigmentatie, wat voor veel mensen hinderlijk is.

Wat zijn de oorzaken van hyperpigmentatie?

Volgens een artikel in Pigment Cell & Melanoma Research (Engelse link), is blootstelling aan zonlicht een van de meestvoorkomende oorzaken van hyperpigmentatie. Dit stimuleert de huid om melanine te ontwikkelen, wat een beschermend effect heeft tegen UV-straling.

Dit is ook de reden waarom veel mensen ervan genieten om buiten in de zon te zijn, omdat het hen helpt om bruin te worden. Langdurige blootstelling verandert dit proces echter en veroorzaakt schade aan de huid. Dit leidt uiteindelijk tot hyperpigmentatie. Hieronder vind je enkele van de bijbehorende risicofactoren:

  • Genetische aanleg.
  • Ouderdomsvlekken: deze verschijnen als gevolg van ouderdom, maar ook als gevolg van blootstelling aan de zon.
  • Ontstekingsremmers: dit gebeurt na het genezingsproces van een huidlaesie, zoals brandwonden, snijwonden, psoriasis of eczeem. In het bijzonder kan het gebied iets verhoogd en donkerder van kleur worden.
  • Hormonen: melasma of chloasma. Onregelmatig gevormde donkere vlekken verschijnen wanneer vrouwelijke geslachtshormonen (Engelse link) een stimulans produceren bij de productie van melanine als gevolg van blootstelling aan de zon. Dit kan gebeuren tijdens de zwangerschap of terwijl een vrouw anticonceptiepillen gebruikt.
  • Blootstelling aan de zon: dit is de hoofdoorzaak van hyperpigmentatie. Welke vlek op de huid dan ook – ouderdomsvlekken, sproeten, melasma of post-ontstekingsremmende hyperpigmentatie – zal van kleur veranderen als gevolg van blootstelling aan de zon.
  • Medicatie: hyperpigmentatie kan ook een bijwerking zijn van sommige medicijnen (Engelse link). Denk bijvoorbeeld aan onder andere bepaalde hormonale behandelingen, medicijnen bij chemotherapie, medicijnen tegen malaria, antibiotica en bloedverdunners.
  • Ziekten: hyperpigmentatie kan ook een teken zijn van andere aandoeningen. Bijvoorbeeld vitaminetekorten, auto-immuunprocessen, gastro-intestinale aandoeningen of stofwisselingsstoornissen.
Zonnebaden een van de oorzaken van hyperpigmentatie

Hoe hyperpigmentatie te voorkomen

Over het algemeen zijn er verschillende acties die we allemaal kunnen ondernemen om het risico op hyperpigmentatie te verminderen. Het is echter belangrijk op te merken dat je deze maatregelen dagelijks moet toepassen.

  • Allereerst moet je het hele jaar door zonbescherming gebruiken. Dat wil zeggen, in de lente, zomer, herfst en winter. Gebruik indien mogelijk een zonnebrandcrème met een SPF van 50 of hoger.
  • Beperk je blootstelling aan de zon. Vermijd tussen 11.00 en 18.00 in de zon te zijn.
  • Draag geschikte kleding die bescherming biedt tegen de zon.

Depigmentatiebehandelingen

De behandeling van hyperpigmentatie is een uitdaging voor gezondheidswerkers. Hoewel de behandelingen in de loop van tijd zijn gevorderd, is het nog steeds een moeilijke taak om dit probleem om te keren.

Volgens een studie die in de Indian Journal of Dermatology (Engelse link) is verschenen, zijn plaatselijke behandelingen voor veel patiënten niet effectief. Dus wat zijn de mogelijkheden?

  • Chemische peeling: dit minimaliseert hyperpigmentatie door een nieuwe huidlaag met een homogene tint te onthullen.
  • Laserbehandeling: hier is het effect vergelijkbaar met het gebruik van zuren, maar dermatologen kunnen laserbehandelingen veel nauwkeuriger toepassen. In het kort, professionals veroorzaken letsel aan de meest getroffen gebieden met behulp van een hoogenergetische lichtlaser. Hoe intensiever de behandeling, des te effectiever het zal zijn om de diepste lagen van de huid te bereiken.
  • Topische crèmes: het gebruik van hydrochinon is in veel gevallen nuttig. Het is echter belangrijk om voorzichtig te zijn om irritatie- en post-inflammatoire hyperpigmentatie te voorkomen. Vitamine C is effectief tegen vlekjes en puistjes en kan samen met andere actieve ingrediënten worden gebruikt. In de afgelopen tijd is het belang van stoffen zoals kojiczuur, arbutine, retinoïden en azelaïnezuur belangrijk geworden.
Een laserbehandeling voor de huid

Hyperpigmentatie: waar je op moet letten

Als er nieuwe vlekken op de huid verschijnen of onregelmatigheden die verband houden met hyperpigmentatie, is het het beste om een professional te raadplegen. Een dermatoloog kan bepalen of de vlekken normaal zijn of een pathologische oorzaak hebben. Bovendien kan hij of zij de beste behandelingskuur aanbevelen, afhankelijk van elk individueel geval.

Het is belangrijk op te merken dat depigmentatiebehandelingen niet van de ene op de andere dag resultaten opleveren. Ze hebben tijd en consistentie nodig. Vergeet verder ook niet om voor preventieve basiszorg te zorgen, vooral als het gaat om blootstelling aan de zon.


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Tran TT, Schulman J, Fisher DE. UV and pigmentation: molecular mechanisms and social controversies. Pigment Cell Melanoma Res. 2008;21(5):509‐516. doi:10.1111/j.1755-148X.2008.00498.x
  • Handel AC, Miot LD, Miot HA. Melasma: a clinical and epidemiological review. An Bras Dermatol. 2014;89(5):771‐782. doi:10.1590/abd1806-4841.20143063
  • Hassan S, Zhou X. Drug Induced Pigmentation. [Updated 2019 Jun 30]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2020 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK542253/
  • Fatima S, Braunberger T, Mohammad TF, Kohli I, Hamzavi IH. The Role of Sunscreen in Melasma and Postinflammatory Hyperpigmentation. Indian J Dermatol. 2020;65(1):5‐10. doi:10.4103/ijd.IJD_295_18
  • Bandyopadhyay D. Topical treatment of melasma. Indian J Dermatol. 2009;54(4):303‐309. doi:10.4103/0019-5154.57602
  • Soleymani T, Lanoue J, Rahman Z. A Practical Approach to Chemical Peels: A Review of Fundamentals and Step-by-step Algorithmic Protocol for Treatment. J Clin Aesthet Dermatol. 2018;11(8):21‐28.
  • Avci P, Gupta A, Sadasivam M, et al. Low-level laser (light) therapy (LLLT) in skin: stimulating, healing, restoring. Semin Cutan Med Surg. 2013;32(1):41‐52.
  • Davis EC, Callender VD. Postinflammatory hyperpigmentation: a review of the epidemiology, clinical features, and treatment options in skin of color. J Clin Aesthet Dermatol. 2010;3(7):20‐31.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.