De effecten van alcohol op het hart
Momenteel is er enige verwarring over de effecten van alcohol op het hart. Er is informatie waarbij gesuggereerd wordt dat het in gematigde hoeveelheden drinken van wijn of bier daadwerkelijk bijdraagt aan de cardiovasculaire gezondheid.
Er zijn echter ook diverse onderzoeken die de schadelijke effecten van deze dranken op het hart bespreken. Hoe zit het nu precies? In feite zijn beide argumenten juist. De effecten van alcohol op het hart zijn gevarieerd en hangen af van diverse factoren waaronder:
- de individuele gezondheid van de persoon in kwestie.
- de hoeveelheid en frequentie van inname.
- het soort alcohol dat wordt geconsumeerd.
Het is echter duidelijk dat de effecten van alcohol op het hart en andere organen zeer ernstig zijn en zelfs verwoestend kan zijn als het in grote hoeveelheden worden geconsumeerd.
Daarnaast kan een overmaat aan alcohol net als een psychoactieve drug afhankelijkheid kan veroorzaken. Het kan ook de kwaliteit van leven aanzienlijk verslechteren, zeker als iemand een alcoholverslaving ontwikkelt.
Mythes en waarheid over de effecten van alcohol op het hart
Sommige onderzoeken suggereren dat de effecten van alcohol op het hart positief kunnen zijn. Zo zouden bepaalde alcoholische dranken in gematigde hoeveelheden gunstig kunnen zijn voor de cardiovasculaire gezondheid. Het bewijs hiervoor is echter (nog) niet helemaal sluitend.
Er wordt gezegd dat het drinken van een glas wijn per dag positieve effecten zou kunnen hebben. Wijn bevat bijvoorbeeld een hoog gehalte aan antioxidanten (Engelse link). Denk hierbij onder meer aan:
- flavonoïden
- tannines
- anthocyanen
- resveratrol
Deze stoffen kunnen de vorming van plaque in de slagaders (atherosclerose) helpen voorkomen. Bovendien verhogen ze de productie van het ‘goede cholesterol’.
Een studie gepubliceerd in de Journal of the American College of Cardiology (Engelse link) merkt echter op dat hoewel deze positieve effecten reëel zijn, het ook zo is dat alcoholgebruik, zelfs bij matige inname, het risico op een onregelmatige hartslag verhoogt.
Een andere studie (Engelse link), uitgevoerd door professor Peter Kistler, van het Baker Heart and Diabetes Institute en het Alfred Hospital in Melbourne (Australië), ondersteunt dit.
Het geeft aan dat matig alcoholgebruik kan helpen om de bloedvaten van het lichaam schoon te houden. Het kan echter ook de elektrische delen van het hart beïnvloeden, met name het ritme van de hartslag.
Vergeet niet te lezen:
Wat kan er met je hersenen gebeuren als je te veel alcohol drinkt?
De effecten van alcohol op het hart bij matig en te veel drinken
Er wordt veel gepraat over het belang van matig alcoholgebruik. Toch is het niet precies duidelijk wat matig en wat buitensporig veel is en waar de grens tussen deze 2 precies ligt.
Het eerste waar men rekening mee moet houden is de individuele gezondheid van ieder persoon. Een diabeet of iemand met ernstige hypertensie kan bijvoorbeeld alcohol beter vermijden, zelfs in matige hoeveelheden.
Aan de andere kant is de frequentie van consumptie ook belangrijk. Het is veel schadelijker om alcohol in grote hoeveelheden te drinken, ook al gebeurt dit slechts in zeldzame gevallen. Het drinken van meer dan vijf glazen alcohol voor mannen, of vier glazen voor vrouwen, verhoogt het risico op een beroerte en plotseling overlijden.
In de voedingsrichtlijnen van het Amerikaanse ministerie van Volksgezondheid wordt erop gewezen dat matige consumptie maximaal één drankje per dag is voor vrouwen en twee voor mannen.
Veel experts stellen dat het echter het beste is om niet dagelijks te drinken en om minstens twee of drie dagen per week alcohol te vermijden. Als we zeggen ‘een glas’ komt dit overeen met:
- 150 ml wijn
- 200 ml bier
- 35 ml sterke drank
Boezemfibrilleren
Een van de risico’s van alcoholgebruik is dat het, zoals we al hebben opgemerkt, zelfs in matige hoeveelheden, kan bijdragen aan een onregelmatige hartslag. Alcohol kan cellen beschadigen en bindweefsel in het hart vormen, waardoor de hartslag verandert.
Bovendien kan alcohol de manier waarop de hartcellen samentrekken veranderen en na verloop van tijd leiden tot een onregelmatige hartslag. Op dezelfde manier beïnvloedt alcohol het autonome zenuwstelsel, dat onder meer het ritme van de hartslag aanstuurt.
Alcoholgebruik kan het ritme van het hart verstoren, vooral bij mensen die vaak en overmatig veel alcohol consumeren.
Deze aandoening, atriumfibrilleren genaamd, verhoogt het risico op ernstige problemen zoals hartfalen of beroerte. Het kan optreden bij mensen die matig en vaak drinken. Van de mensen die buitensporig veel drinken, kan wel 60% last hebben van atriumfibrilleren.
Andere effecten van alcohol op het hart
Bij sommige mensen kan overmatig alcoholgebruik de hartspier verzwakken en een ziekte veroorzaken die men dilatatieve cardiomyopathie noemt. Als dit gebeurt, verwijdt het hart zich. Dat vermindert de pompkracht, wat symptomen van hartfalen kan veroorzaken.
Alcohol draagt ook bij aan overgewicht. Dit verhoogt op zijn beurt eveneens de kans op hartproblemen. Bovendien verdubbelt frequent en overmatig alcoholgebruik de kans op hypertensie. De combinatie van alcohol en psychoactieve drugs kan zelfs dodelijk zijn.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Zambrano, J. E. C., Jaramillo, P. A. V., & Lino, V. E. R. (2016). Riesgo cardiovascular relacionado con el consumo de alcohol. Dominio de las Ciencias, 2(4), 17-27.
- Castaldo L, Narváez A, Izzo L, et al. Red Wine Consumption and Cardiovascular Health. Molecules. 2019;24(19):3626. Published 2019 Oct 8. doi:10.3390/molecules24193626
- O’Keefe MD, J. H., Bhatti MD, S. K., Bajwa MD, A., DiNicolantonio PharmD, J. J., & Lavie MD, C. J. (2014). Alcohol and Cardiovascular Health: The Dose Makes the Poison…or the Remedy. Mayo Clinic Proceedings, 89(3), 382–393.
-
O’Keefe, J. H., Bybee, K. A., & Lavie, C. J. (2007). Alcohol and cardiovascular health: the razor-sharp double-edged sword. Journal of the American College of Cardiology, 50(11), 1009-1014.
- Haseeb, S., Alexander, B., Baranchuk, A., & Electrophysiology, C. (2017). Wine and Cardiovascular Health A Comprehensive Review IN DEPTH. Circulation, 136, 1434–1448. https://doi.org/10.1161/CIRCULATIONAHA.117.030387
- Voskoboinik, A., Prabhu, S., Ling, L. han, Kalman, J. M., & Kistler, P. M. (2016, December 13). Alcohol and Atrial Fibrillation: A Sobering Review. Journal of the American College of Cardiology. Elsevier USA. https://doi.org/10.1016/j.jacc.2016.08.074
- Kodama, S., Saito, K., Tanaka, S., Horikawa, C., Saito, A., Heianza, Y., … Sone, H. (2011). Alcohol consumption and risk of atrial fibrillation: A meta-analysis. Journal of the American College of Cardiology, 57(4), 427–436. https://doi.org/10.1016/j.jacc.2010.08.641
-
Ettinger, P. O., Wu, C. F., De La Cruz Jr, C., Weisse, A. B., Ahmed, S. S., & Regan, T. J. (1978). Arrhythmias and the “Holiday Heart”: alcoholassociated cardiac rhythm disorders. American heart journal, 95(5), 555-562.
- Pautas alimentarias para estadounidenses 2015-2020 octava edición. (2016). Retrieved 23 September 2020, from https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:5xd7u91C60gJ:https://health.gov/sites/default/files/2019-10/DGA_Executive-Summary-SP.pdf+&cd=1&hl=es&ct=clnk&gl=es&client=firefox-b-d
