Alchemilla: helpt het om menstruatiesymptomen te verlichten?

Alchemilla wordt in de traditionele geneeskunde gebruikt als adjuvans tegen menstruatiesymptomen. Werkt het en is het veilig?

Alchemilla, ook wel vrouwenmantel genoemd en met de wetenschappelijke naam Alchemilla vulgaris, is een phanerogame plant die behoort tot de rozenfamilie (Rosaceae).

Hij heeft een grootte tussen 10 en 40 centimeter, met een houtachtige wortelstok, een rechtopstaande stengel met takken, waarop je afgeronde bladeren en kleine bloemen in geelgroene tinten kunt zien. Ontdek of het nuttig kan zijn om menstruatieklachten te behandelen.

Hoewel het inheems is in Europa, strekt de teelt zich uit tot enkele streken in Azië en Noord-Amerika. Het wordt ook wel “leeuwenvoet” genoemd en staat in de natuurgeneeskunde bekend om zijn mogelijkheden om kwalen te behandelen die te maken hebben met de gezondheid van vrouwen. In het bijzonder wordt het gebruikt tegen de symptomen van menstruatie en menopauze.

Volgens het iNaturalist project van de California Academy of Sciences en de National Geographic Society is het nuttig bij dysmenorroe en leucorroe. Het heeft ook adstringerende kwaliteiten. Wil je er meer over weten? We vertellen je wat de wetenschap zegt over zijn toepassingen bij menstruatie.

Alchemilla: kan het menstruatieklachten kalmeren?

Van oudsher wordt alchemilla gebruikt als supplement om de reproductieve en hormonale gezondheid van vrouwen te verbeteren. Zoals samengesteld door onderzoek (Engelse link) gedeeld in het wetenschappelijk tijdschrift RSC Advances, heeft het een geschiedenis als hulpstof bij aandoeningen als de volgende:

• Cysten
• Fibromen
• Onvruchtbaarheid
• Endometriose
• Menstruatieproblemen en veranderde menstruatiecycli
• Verandering van voortplantings- en schildklierhormonen

Nu wil dit niet zeggen dat er volledige zekerheid is over dergelijke voordelen. Opgemerkt moet worden dat er nog studies gaande zijn en dat er nog niet genoeg klinisch bewijs is om de werkzaamheid ervan te bewijzen.

Allereerst is het vermeldenswaard dat studies het overvloedige gehalte aan fenolische verbindingen van alchemilla hebben kunnen bevestigen. Een fytochemische analyse en een in vitro onderzoek van de plant – gepubliceerd in het South African Journal of Botany – meldde dat methanolische extracten van de bovengrondse delen en wortels van Alchemilla vulgaris gallische en ellagische tannines bevatten.

Met name deze stoffen bieden antioxiderende, ontstekingsremmende en adstringerende eigenschappen, die de verlichting van sommige kwalen en ziekten kunnen bevorderen. Wat de menstruatie betreft, zijn er aanwijzingen (Engelse link) dat het in staat is dysmenorroe (menstruatiepijn) te verzachten.

Helpt het bij menstruatieproblemen?

De hypothese is met name dat het de productie van prostaglandinen helpt reguleren, waarvan de toename in verband wordt gebracht met de ontsteking en de pijn die tijdens de menstruatie optreden. De onderzoekers benadrukken echter dat verdere in vitro en menselijke studies nodig zijn om deze eigenschappen te bevestigen.

In de populaire literatuur wordt echter vermeld dat de samentrekkende eigenschappen van de plant nuttig zijn bij het onder controle houden van zware menstruatiebloedingen (menorrhagia). Een bekendmaking (Engelse link) in The Jo urnal of the Canadian Chiropractic Association neemt deze plant op in de lijst van heilzame supplementen tegen deze aandoening.

Desondanks zijn er geen concrete studies uitgevoerd om dit gebruik te evalueren. Er is meer wetenschappelijk bewijs nodig om de effectiviteit ervan bij toepassing voor dit doel te kwalificeren.

Ook voor andere toepassingen is het bewijs onvoldoende

Gezien het overvloedige gehalte aan flavonoïden en tannine wordt alchemilla in verband gebracht met andere voordelen voor de gezondheid. Het wetenschappelijk bewijs is momenteel echter onvoldoende. Dit omvat het volgende:

• Diarree
• Diabetes
• Wondgenezing (Engelse link)
• Arteriële hypertensie (Engelse link)
• Maagaandoeningen
• Spierkrampen
• Huidaandoeningen zoals zweren, eczeem en uitslag

Contra-indicaties en mogelijke interacties van alchemilla

Alchemilla supplementen zijn mogelijk veilig voor de meeste gezonde volwassenen. Natuurlijk is het noodzakelijk de doseringsaanbevelingen van de fabrikant op te volgen. Overschrijding van de aanbevolen dosering kan leiden tot leverschade.

Daarnaast wordt het gebruik ervan wegens gebrek aan bewijs afgeraden in de volgende gevallen:

• Jonge kinderen
• Zwangerschap en borstvoeding
• Patiënten met nier- of leverziekten

De plant kan tot interacties leiden als hij gelijktijdig met bepaalde geneesmiddelen wordt ingenomen. Zijn overvloedige tanninegehalte kan de effectiviteit van oraal ingenomen geneesmiddelen verminderen.

In het geval van een medische behandeling moet je met een specialist overleggen voordat je de supplementen inneemt. Het wordt afgeraden het in te nemen in combinatie met geneesmiddelen tegen diabetes en bloeddruk.

Hoe bereid je een aftreksel van alchemilla?

In reformwinkels kun je alchemillesupplementen kopen in verschillende presentaties, zoals theezakjes, tabletten en tincturen voor uitwendig gebruik. Elk heeft zijn eigen aanbevelingen, vastgesteld door de fabrikant.

Een van de meestvoorkomende vormen van gebruik is door infusie. Hiervoor kan je een theezakje nemen, of 1 eetlepel (15 gram) van de gedroogde plant gebruiken. Voeg het kruid gewoon toe aan heet water en laat het 10 minuten staan. Zeef het dan en consumeer het.

Dus, helpt alchemilla bij menstruatieklachten?

De fenolverbindingen in alchemilla zijn in verband gebracht met positieve effecten op de hormonale en reproductieve gezondheid van vrouwen. Hoewel het bewijs onvoldoende is, zou het werken als ontstekingsremmer, samentrekkend en krampstillend. Daarom kan het helpen dysmenorroe te kalmeren.

Het kan helpen bij menorragie, maar er is geen sluitend bewijs. Je moet je er echter van bewust zijn dat het geen eerstelijnsbehandeling is. Als er veranderingen zijn in de menstruatie die niet verbeteren, kun je het beste een gynaecoloog raadplegen.