Werken vastendiëten echt? Dit is wat je moet weten

Vastendiëten zijn nogal controversieel, want er bestaan tegenstrijdige meningen over. Velen beweren dat ze wel degelijk efficiënt werken om af te vallen. Ze kunnen echter heel gevaarlijk zijn voor het lichaam als ze niet goed uitgevoerd worden.
Werken vastendiëten echt? Dit is wat je moet weten

Geschreven door Ivan Aranaga Amengual

Laatste update: 24 augustus, 2022

Vastendiëten zijn nogal omstreden en er bestaan veel tegenstrijdige meningen over. Veel mensen beweren dat ze wel degelijk efficiënt werken om gewicht te verliezen. Anderzijds zijn er mensen die beweren dat ze op lange termijn niet effectief zijn en dat ze bovendien onze gezondheid in gevaar kunnen brengen.

Wat duidelijk is, is dat deze soorten diëten de laatste jaren sterk aan populariteit gewonnen hebben. Voedingsdeskundigen over de hele wereld gebruiken ze met hun patiënten met het doel de gezondheid te verbeteren en het lichaamsgewicht te verminderen.

Geconfronteerd met deze verschillende meningen willen we je vandaag vertellen wat vastendiëten inhouden, en ook wat de voor- en nadelen ervan zijn. Zijn ze echt allemaal zo effectief? Laten we eens kijken.

Wat zijn vastendiëten?

Vastendiëten kunnen op twee verschillende manieren uitgevoerd worden. De ene is je calorie-inname te verminderen tot slechts 500 of 800 calorieën op twee dagen van de week. Een andere mogelijkheid is om tijdsbeperkt te eten. Hierbij kiest men ervoor om 12 tot 18 uur per dag niet te eten .

Wat de modaliteit ook is, deze diëten zijn gebaseerd op het principe van caloriebeperking. Dit leidt tot aanzienlijk gewichtsverlies, dat snel optreedt. Ze verschillen van de traditionele afslankdiëten doordat ze niet gepaard gaan met een voortdurende beperking gedurende meerdere weken of maanden.

Vastendiëten, of intermitterende vastendiëten zoals ze ook wel genoemd worden, wisselen perioden van totale beperking af met perioden van vrij eten.

Hoe werken vastendiëten?

Vastendiëten
Er zijn verschillende mogelijkheden voor vastendiëten.

Als je besluit een vastendieet te volgen, zijn er drie verschillende manieren om het aan te pakken:

  • De eerste optie is dat je een dieetregime aanneemt waarin je per dag gedurende een periode van 12 tot 18 uur een eetverbod hebt. De rest van de tijd kun je de hoeveelheid en soorten voedsel consumeren die je wilt.
  • De tweede optie is niet gebaseerd op een dagelijks dieet, maar op een wekelijkse consumptie. Gedurende twee of drie dagen van de week moet je een calorie-inname hebben die niet hoger is dan 500 calorieën (de aanbevolen dagelijkse minimum inname is 1.500). Voor de rest van de week moet je gewone voeding niet veranderd worden.
  • De derde manier is om een hele dag niet te eten en alleen water te consumeren.

Volgens de aanhangers van dit soort dieet kun je door toepassing van een van deze drie methoden afvallen. In feite heeft de wetenschap hun doeltreffendheid bewezen (Engelse link), vooral in het geval van intermittent fasting.

We denken dat je dit artikel misschien wel interessant vindt om te lezen:
Alles over periodiek vasten of intermittent fasting

De veronderstelde voordelen van vastendiëten

Voorstanders van vastendiëten beweren dat ze behalve gewichtsverlies ook verschillende voordelen voor het lichaam opleveren.

  • In dit verband wordt gezegd dat mensen die deze diëten beoefenen hun bloedsuikerspiegel verbeteren en zo het risico op hart- en vaatziekten en diabetes verkleinen. Dit staat in een onderzoek dat gepubliceerd werd in Nutrients (Engelse link).
  • Daarnaast wordt ook verondersteld dat deze diëten zogenaamde neurodegeneratieve ziekten, zoals Alzheimer en Parkinson, helpen voorkomen.

De tegenstrijdigheden van deze diëten

Aan de andere kant zijn er mensen die beweren dat vastendiëten weliswaar een soort voordeel kunnen opleveren, maar dat de kosten voor het lichaam erg hoog zijn.

  • Ten eerste wijzen voedingsdeskundigen erop dat het geen zin heeft om een vastendieet te volgen om af te vallen als je toch weer gewoon gaat eten zoals voorheen.
  • Ten tweede waarschuwen voedingsdeskundigen en endocrinologen dat door je voedselinname tot deze extreme niveaus te beperken, het lichaam verstoken blijft van de energie die het nodig heeft om te functioneren.

Gezondheidsproblemen door beperkende diëten

De meeste voedingsdeskundigen zijn het erover eens dat een dag vasten, vergezeld van waterinname, heilzaam kan zijn als ontgiftingsmiddel. Langdurig vasten kan echter tot kritieke gezondheidstoestanden leiden. In zeer extreme gevallen kan het zelfs tot de hongerdood leiden.

Anderzijds raden voedingsdeskundigen niet aan het lichaam aan lange vastenperiodes bloot te stellen. Dat wil zeggen elk soort vasten waarbij je langer dan 48 uur niet eet. Dit komt omdat het lichaam in een toestand komt die de hersenfunctie beïnvloedt, volgens een studie gepubliceerd in Praxis (Engelse link).

Ten slotte raden ze ook niet aan ons te onderwerpen aan een inname van minder dan 1.200 calorieën gedurende meerdere dagen. Dit kan namelijk een negatief effect op het lichaam hebben.

Vastendiëten: Extreem vasten

Terneergeslagen vrouw met haar hoofd op tafel
Het is belangrijk te onthouden dat vasten op lange termijn niet goed is voor het lichaam.

Voor velen is het idee om niet te eten gek, ook al is het voor minder dan een dag. Voor deze mensen lijkt elke vorm van vasten extreem. Met “extreem vasten” bedoelen we echter diëten die een grotere beperking inhouden dan de mechanismen die we al besproken hebben.

Hoe modieus een dieet ook mag zijn, voedingsdeskundigen zijn tegen extreem vasten. Er zijn sommige diëten waarbij de inname van water zelfs verboden is.

Bovendien is het langer dan een dag vasten schadelijk voor het lichaam. Dit is zelfs het geval als je water drinkt, want het lichaam begint zijn eigen eiwitten te verbruiken. In feite zijn er sommige verlengde vasten die tussen een en twee weken duren en waarbij je alleen vloeistoffen mag drinken. Ze geven misschien wat energie, maar kunnen ook andere ernstige problemen in het spijsverteringsstelsel veroorzaken.

Vastendiëten kunnen oké zijn als ze goed gepland zijn en met mate gedaan worden

Zoals je ziet kiezen steeds meer beoefenaars voor het gebruik van intermittent fasting, maar niet voor langdurig vasten. Met een evenwichtig dieet dat in de loop van de tijd volgehouden wordt, kun je echter alleen gewicht verliezen en het eraf houden als je er ook een goede gezondheid mee kunt handhaven.


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Santos HO., Macedo RCO., Impact of intermittent fasting on the lipid profile: assessment associated with diet and weight loss. CLin Nutr ESPEN, 2018. 24: 14-21.
  • Grajower MM., Horne BD., Clinical Management of intermittent fasting in patients with diabetes mellitus. Nutrients, 2019.
  • Stocker R., Reber E., Aeberhard C., Bally L., et al., Fasting- effects on the human body and psyche. Praxis, 2019. 108 (9): 593-597.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.