Wat is tetrachromatie en wat betekent het?

Tetrachromatie is een aandoening die vaker voorkomt dan we eerder dachten. In feite heeft bijna 12% van de vrouwen het. Lees er hier meer over!

Tetrachromatie is een aandoening die veel wetenschappers nieuwsgierig maakt. Het is een term die naar een visuele kwaliteit verwijst, namelijk dat mensen of dieren ermee een sterk verhoogde zichtindex hebben.

Ze kunnen zelfs tot 100 miljoen kleuren zien. Tetrachromatie bestaat bij bepaalde dieren, zoals een aantal vogels, vissen, insecten en amfibieën. Mensen kunnen het ook hebben en daar gaan we vandaag meer over vertellen!

Hoe wordt kleurenvisie geproduceerd?

Voordat we uitleggen waar tetrachromatie uit bestaat, is het belangrijk om een basisidee te hebben over hoe het zichtproces plaatsvindt. Het netvlies is een lichtgevoelig weefsel aan de achterkant van de oogbol.

Het bestaat uit verschillende cellen met staafjes en kegeltjes. Het zijn lichtgevoelige cellen. De kegeltjes laten ons kleuren zien, wat chromatisch zien is. Er zijn verschillende soorten kegeltjes, afhankelijk van hoe ze op licht reageren.

Het grootste deel van de menselijke bevolking heeft drie typen. Elk van hen reageert op licht met een verschillende bandbreedte. De informatie gaat vervolgens via de oogzenuw naar de hersenschors.

De meeste mensen hebben daarom een trichromatisch zicht (Spaanse link). Eén type kegel detecteert rood licht, een ander type blauw licht en een derde type groen licht. Zo zie je bijna 1 miljoen kleuren.

Bij een aantal soorten dieren gebeurt echter iets anders. Een aantal vissen hebben bijvoorbeeld een vierde type kegel waarmee ze variaties voor elk van de kleuren kunnen waarnemen (Spaanse link).

Wat is tetrachromatie?

Tetrachromatie is een visuele afwijking waarmee je ongeveer honderd keer meer kleuren kunt vastleggen dan normaal. Naar schatting heeft bijna 12% van alle vrouwen in de wereld deze eigenschap.

Wat er gebeurt, is dat ze een vierde type kegel hebben. Deze mensen worden tetrachromaten genoemd. Die vierde kegel stelt hen in staat om een vierdimensionale zintuiglijke kleurruimte te verkrijgen. Dat wil zeggen, ze hebben een veel groter zichtbaar spectrum, omdat ze meer primaire kleuren kunnen combineren.

De rest van de mensen kunnen slechts combinaties met drie kleuren maken: rood, groen en blauw. Ze worden trichromaten genoemd. Dit betekent dat ze niet alle mogelijke varianten kunnen zien.

Waarin verschilt het van de andere categorieën?

Op dit moment kennen we verschillende soorten gezichtsvermogen, afhankelijk van de kegeltjes in het netvlies. De eerste is trichromatisme. In feite is dit de meest voorkomende vorm van gezichtsvermogen bij mensen.

Het gezichtsvermogen kan echter ook tweekleurig zijn. Het is het meest voorkomende type bij dieren, zoals honden. Ze zijn alleen gevoelig voor blauwe en groene kegeltjes. Ten slotte is er tetrachromie.

Het is erg moeilijk om te onderscheiden of iemand trichromatisme of tetrachromie heeft. Soms kun je dat alleen met een biopsie van het netvliesweefsel zien.

Wat veroorzaakt tetrachromatie?

Blijkbaar is deze aandoening bijna exclusief voor vrouwen. Dit komt omdat het een variatie van het X-chromosoom is, waar het dichromatische gen zich bevindt.

De genen die verantwoordelijk zijn voor het tot expressie brengen van de rode en groene kegeltjes bevinden zich op dit chromosoom. Er zijn daarom meer vrouwen met tetrachromatie omdat ze twee X-chromosomen hebben, terwijl mannen er maar 1 hebben.

Daardoor hebben ze meer kans om twee verschillende versies van die genen te hebben. Ze zouden dus vier soorten kegels uitdrukken. Dit betekent echter niet dat er geen mannen met tetrachromatie kunnen zijn.

Hoe kan het herkend worden?

Tot op heden is er geen test die tetrachromatie betrouwbaar diagnosticeert. Het is niet wetenschappelijk bewezen dat online tests die deze aandoening proberen te verifiëren ook echt werken.

Ze zijn namelijk op digitale schermen gemaakt die op RBG-technologieën gebaseerd zijn. Met andere woorden, ze zijn met een trichromatisch kleurweergavesysteem gemaakt. Wetenschappers proberen echter nauwkeurige hulpmiddelen te ontwikkelen om het te diagnosticeren.

Aan de andere kant is er een manier om tetrachromatie met zekerheid te diagnosticeren, maar het is complex. Om dit te doen, moet een arts een netvliesmonster nemen. Dit soort biopsieën is erg moeilijk uit te voeren omdat ze veel risico’s voor het gezichtsvermogen van de patiënt met zich meebrengen.

Tetrachromatie komt vaker voor dan je denkt

Tetrachromatie is een visuele afwijking die voornamelijk bij vrouwen voorkomt. Het bestaat uit het hebben van een extra type kegel, de netvliescellen die verantwoordelijk zijn voor het zien van kleuren. Normaal zijn er drie verschillende soorten, maar deze mensen hebben er vier.

Ze kunnen daardoor bijna honderd keer meer kleuren zien dan normaal. Momenteel zijn er echter geen gevestigde methoden om de aandoening te diagnosticeren.