Vervaldatum van geneesmiddelen: neemt de effectiviteit af?

De werkelijke betekenis van de vervaldatum van geneesmiddelen komt precies overeen met de periode waarin de fabrikant verzekert, en met strenge wetenschappelijke studies aantoont, dat het product 100% van de werkzame stof zal behouden.

De vervaldatum van geneesmiddelen is de datum tot wanneer de stabiliteit van het geneesmiddel in zijn oorspronkelijke verpakking, ongeopend of onaangeroerd, en bewaard onder de juiste omstandigheden, is gegarandeerd.

Wettelijk is er een maximale houdbaarheidsdatum van vijf jaar. Het kan echter ook minder dan vijf jaar zijn en in dat geval staat er een vermelding op de verpakking.

Wat is de uiterste vervaldatum van geneesmiddelen?

De werkelijke betekenis van de vervaldatum van geneesmiddelen komt precies overeen met de periode waarin de fabrikant verzekert, en met strenge wetenschappelijke studies aantoont, dat het product 100% van het werkzame bestanddeel behoudt.

De vervaldatum van geneesmiddelen wordt meestal aangegeven in het formaat MM/JJJJ. Dat wil zeggen twee cijfers die de maand aangeven en vier cijfers die het jaar aangeven, gescheiden door een schuine streep.

De werkelijke vervaldatum is de laatste dag van de maand die verschijnt. De vervaldatum verwijst dus naar het verstrijken van de gegarandeerde stabiliteit en werkzaamheid (Spaanse link). Wanneer een geneesmiddel zijn vervaldatum bereikt, kunnen de eigenschappen van het geneesmiddel veranderen.

Waarvan hangt de stabiliteit van een geneesmiddel af?

De stabiliteit van een geneesmiddel hangt af van verschillende factoren, waaronder de onderstaande.

Temperatuur

Een van de factoren die de meeste invloed heeft op de houdbaarheid van medicijnen is de temperatuur. Daarom is het altijd aan te raden om ze op een koele, droge plaats te bewaren. Bovendien moet je ervoor zorgen dat ze geen plotse temperatuurschommelingen ondergaan.

Farmaceutisch formaat en de vervaldatum van geneesmiddelen

Als het farmaceutisch formaat van een geneesmiddel vloeibaar is, zoals oplossingen, suspensies of siropen, dan zijn ze niet zo stabiel als de vaste vormen (Spaanse link).

In het geval van vaste toedieningsvormen moet je letten op elke verandering in kleur of fysieke verschijning. Deze veranderingen zijn echter meestal een teken van degradatie van de hulpstof en niet van het werkzame bestanddeel.

Multidose geneesmiddelen zijn geneesmiddelen die je meerdere malen opent om ze toe te dienen, zoals een siroop of oogdruppels. Dit kan de stabiliteit van het geneesmiddel veranderen en potentiële risico’s opleveren voor de werkzaamheid en veiligheid van het geneesmiddel.

Daarom bepaalt de vervaldatum na opening niet langer de geldigheidsduur. De periode is meestal korter, en de bijsluiter biedt de nodige details.

Om te onthouden wanneer je het hebt geopend, is het raadzaam de datum waarop het is geopend of gereconstitueerd op de verpakking te schrijven. In elk geval is het beter om de resterende medicatie weg te gooien nadat de behandeling is voltooid.

Als het gaat om oogdruppels, en de geldigheidsduur na opening staat niet op de verpakking of bijsluiter, dan is de aanbeveling maximaal vier weken.

Werkt het een paar maanden later nog steeds?

Volgens deskundigen is het mogelijk dat geneesmiddelen na het verstrijken van de door het laboratorium aangegeven houdbaarheidsdatum hun werkzaamheid verliezen. Als je echter de vervaldatum in acht neemt, kunt je er zeker van zijn dat het geneesmiddel zijn werkzaamheid niet heeft verloren en dat er geen mogelijk giftige stoffen in zitten.

In het algemeen kan het geen probleem zijn om een geneesmiddel in te nemen waarvan de vervaldatum twee maanden geleden is verstreken. Het is echter één ding als het vervallen geneesmiddel meer of minder werkzaam is, en iets anders als het giftig wordt.

Wat zegt de wetenschap over de vervaldatum van geneesmiddelen?

De laatste jaren is in verschillende landen onderzoek gedaan naar de zuiverheid en werkzaamheid van geneesmiddelen na hun vervaldatum. Het is echter belangrijk in gedachten te houden dat de bewaaromstandigheden van de geneesmiddelen in het onderzoek altijd bij optimale omstandigheden werden bewaard.

De resultaten waren verrassend, want een hoog percentage van de geneesmiddelen behield na de vervaldatum nog minstens 90% van het werkzame bestanddeel. Volgens de normen van minimale doeltreffendheid of werkzaamheid die onderzoekers verwachten, is dit een aanvaardbaar cijfer.

Hoe je je medicijnen moet bewaren

Opdat een geneesmiddel in optimale omstandigheden van veiligheid en werkzaamheid blijft tot de vervaldatum, moet je het op de juiste bewaren. Let daarbij op de volgende aanwijzingen:

• Bewaar het op een koele, droge plaats zonder plotselinge temperatuurschommelingen.
• Leg ze niet naast elektrische apparaten. Op die manier vermijdt je elektromagnetische velden.
• Bewaar ze in hun oorspronkelijke verpakking.
• Als je een pillendoosje gebruikt, bereid het dan slechts voor enkele dagen voor.

Conclusie

Uit de meeste studies blijkt dat het consumeren van medicijnen waarvan de vervaldatum is verstreken geen echt gevaar voor je gezondheid oplevert. Het meest aan te raden is echter het innemen van verlopen medicijnen te vermijden om mogelijke bijwerkingen te voorkomen.