Urogenitale atrofie bij postmenopauzale vrouwen
Urogenitale atrofie is een van de mogelijke gevolgen van het begin van de menopauze. Hoewel het niet zo bekend is als opvliegers of stemmingswisselingen, heeft urogenitale atrofie veel gevolgen die de kwaliteit van leven van vrouwen direct kunnen beïnvloeden.
De levensverwachting is de afgelopen jaren aanzienlijk gestegen en daarmee ook de jaren dat vrouwen met de menopauze moeten leven. De afname van oestrogeen die in deze levensfase optreedt, kan tot verschillende ziekten en aandoeningen leiden.
Geschat wordt dat na vijf jaar menopauze tot ongeveer een derde van de vrouwen lijdt aan een zekere mate van urogenitale atrofie. Voordat we deze aandoening en de symptomen ervan nader bekijken, is het belangrijk om de rol van oestrogeen te begrijpen.
De functies van verschillend soorten oestrogeen bij vrouwen
Oestrogenen zijn voornamelijk vrouwelijke steroïde geslachtshormonen die worden geproduceerd in de eierstokken en de bijnieren. Ze zijn verantwoordelijk voor de ontwikkeling van secundaire vrouwelijke geslachtskenmerken. Het gaat hier onder andere om:
- De verwijding van de heupen.
- Ontwikkeling en groei van de borsten.
- De regulering van de menstruatie, samen met andere hormonen.
De periode van de puberteit en geslachtsrijpheid bij vrouwen begint wanneer de productie van oestrogenen toeneemt. Als gevolg hiervan stimuleert het lichaam de groei in de baarmoeder, vagina, endometrium en eileiders. Het niveau van deze hormonen blijft min of meer stabiel tot de menopauze. Op dat punt is er echter een drastische daling van dit hormoon.
Naast het beheersen van de ontwikkeling van secundaire vrouwelijke kenmerken, hebben ze ook andere functies, zoals:
- Verbetering van het uiterlijk van de huid. Ze spelen een belangrijke rol bij de productie van collageen en de processen van huidregeneratie.
- Versterking van het cardiovasculaire systeem. Ze nemen namelijk deel aan de vetstofwisseling en activeren de aanmaak van HDL.
- Versterking van het bottenstelsel. Oestrogenen voorkomen het verlies van calcium en zorgen voor een goede mineralisatie, waardoor botten niet broos worden.
- Ze dragen bij aan het correct functioneren van het urinewegstelsel. Ze helpen de frequentie van de urinefunctie van een vrouw te behouden.
- Oestrogenen werken positief op de hersenen. Dit bevordert de bloedstroom naar de hersenen en de productie van glucose.
- Stimuleert seksueel verlangen.
Lees ook eens:
De eerste symptomen van de perimenopauze
Wat zijn de symptomen van urogenitale atrofie?
De symptomen van urogenitale atrofie zijn vaak van invloed op de emoties van de patiënt en kunnen zoals we al eerder zeiden hun kwaliteit van leven beïnvloeden. In tegenstelling tot andere symptomen van de menopauze, blijft urogenitale atrofie aanwezig. Het kan ernstiger worden als het niet op de juiste manier wordt behandeld.
De daling van oestrogeen tijdens de menopauze heeft een grote invloed op de vaginale gezondheid. Er treden veranderingen op in de vaginale pH die zowel vaginale als urineweginfecties bevorderen.
Het netwerk van vaten die het vaginale slijmvlies voeden, neemt af. Als gevolg hiervan neemt het vaginale vocht ook af. Dit gebrek aan vocht kan leiden tot frequente irritatie, droogheid en dyspareunie. Dyspareunie definieert men als pijn tijdens de geslachtsgemeenschap.
Uiteindelijk wordt het vaginale slijmvlies dun en kwetsbaar en is er een verhoogd risico op letsel bij normale veilige procedures, zoals het inbrengen van een speculum tijdens een vaginaal onderzoek of tijdens geslachtsgemeenschap.
Ook interessant om te lezen:
Wat zijn geslachtshormonen en wat doen ze?
Behandeling van urogenitale atrofie
Verschillende zeer effectieve behandelingen kunnen de symptomen van urogenitale atrofie helpen vertragen, verminderen of zelfs verbeteren.
Allereerst zijn er vaginale moisturizers en gels. Deze, geholpen door glijmiddelen tijdens geslachtsgemeenschap, vormen de eerste behandeling voor patiënten met milde of matige symptomen. Deze producten verminderen de symptomen van droogheid en herstellen de pH-waarde, maar kunnen de veranderingen in het slijmvlies niet ongedaan maken.
Daarnaast zijn er hormonale behandelingen (Engelse link). Deze behandelingslijn beschouwt men als de beste keuze voor vrouwen met matige tot intense symptomen.
Een hormoonbehandeling kan de veranderingen die worden veroorzaakt door het hormoontekort tijdens de menopauze ongedaan maken. Toediening kan systemisch, oraal of vaginaal. Lage doses oestrogeen die lokaal worden toegediend, zijn de eerste keus voor hormonale medicamenteuze behandeling.
Tot slot, een verandering in levensstijl en een niet-hormonale behandeling beschouwt men als de beste opties om de symptomen van urogenitale atrofie te behandelen. Dit is vooral het geval voor vrouwen met minimale veranderingen of milde symptomen en voor vrouwen die geen oestrogeen willen of kunnen gebruiken.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Bruno, R. V. (2012). Tratamento da atrofia urogenital com a administração local de estrogênios: Um estudo randomizado, controlado em mulheres no climatério e na pós-menopausa. Revista Brasileira de Medicina.
- Pérez A., L. E., & C. Rojas, I. (2015). Menopausia: panorama actual de manejo. Revista Med. https://doi.org/10.18359/rmed.1226
- Monsalve, C., Reyes, V., Parra, J., & Chea, R. (2018). Manejo terapéutico de la sintomatología climatérica. Revista Peruana de Ginecología y Obstetricia. https://doi.org/10.31403/rpgo.v64i2057
