Troostvoeding: wat is het en hoe kan je ermee stoppen?

Wanneer je een emotioneel hongergevoel hebt, dan ben je in staat om te eten zonder te stoppen en nooit een verzadigd gevoel te bereiken. Bovendien eten de meeste mensen gewoonlijk calorierijk voedsel wanneer ze emotioneel zijn.

Ken je die scène waarin een verdrietig meisje huilend op de bank ligt voor de televisie met een grote bak roomijs als troostvoeding? Dat gebeurt dus niet alleen in de film.

De situatie zal er in jouw geval wellicht wat anders uitzien. Misschien kies jij voor een andere soort voeding. Ook de omgeving kan anders zijn, misschien buitenshuis.

Maar het is waar dat wanneer je je depressief, triestig of overweldigd voelt, het gemakkelijk is om te grijpen naar iets te eten. Hoe kan je die momenten van troostvoeding vermijden? In dit artikel vertellen we je hoe.

Emotioneel eten

Wanneer je gestrest bent, dan eet je. Wanneer je je verdrietig voelt, ga je eten. Ook als je angstig of bezorgd bent, grijp je naar iets om te eten. Waarom gebeurt dit?

Menselijke wezens zoeken gewoonlijk hun toevlucht in eten wanneer er iets misloopt. Uiteindelijk zal dit een slechte gewoonte worden. Spijtig genoeg is deze gewoonte erg moeilijk te doorbreken.

Als je afhankelijk bent van een troostvoeding om je emotionele behoeften te bevredigen, dan is dat niet gezond. Eigenlijk mag je alleen eten wanneer je lichaam het nodig heeft.

Dat is uiteraard vanuit het fysiologische standpunt, niet vanuit een psychologisch standpunt.

Soms denk je dat je honger hebt omdat je maag knort en pijn doet. Als resultaat denk je dan ook dat je moet eten. Maar vaak zijn het jouw gedachten of emoties die dit signaal geven. Dat komt omdat ze er allebei aan gewend zijn dat ze vlug beloond worden.

Een onmiddellijke verlichting door middel van troostvoeding is een tweesnijdend zwaard, want je zal elke keer meer moeten eten om hetzelfde resultaat te verkrijgen.

Dat is eigenlijk hetzelfde als wat er bij druggebruik gebeurt. Het eten als handeling zou slechts mogen worden beïnvloed door je eetlust en niet door je gevoelens of als gevolg van je humeur.

Is troostvoeding een lichamelijke of een emotionele behoefte?

Het probleem is dat je niet altijd het verschil kan maken. Is het nu een fysiologische behoefte? Of zijn je hersenen de oorzaak dat je de drang voelt om iets te eten dat je een genotsgevoel geeft? Vooral na het eten van bepaalde soorten voeding kan je dit aangename gevoel ervaren.

Het gevolg is dat je geest altijd zal zoeken naar dezelfde beloning. En wanneer je iets vindt om te eten, dan zal je het ook opeten. Het maakt dan niet uit of je al of niet honger hebt of dat je pas je lunch hebt gehad.

Wanneer je negatieve gevoelens ervaart, dan eet je. Je eet bijvoorbeeld chocolade wanneer je verdrietig bent. Of als je zenuwachtig bent, eet je koekjes, want dan voelen je hersenen zich bevredigd…

Hier begint de gewoonte zich te vormen en zal het moeilijker zijn om deze te doorbreken.

Hoe kan je troostvoeding eten vermijden?

Iedereen van ons heeft zijn eigen ‘troostvoeding’. Dat is een term die psychologen gebruiken. Dit is de voeding die jij verkiest op bepaalde momenten of wanneer je bepaalde gevoelens ervaart.

We geven enkele voorbeelden. Misschien eet jij chocolade wanneer je ruzie hebt met je partner. Of eet je frietjes als je je ongerust voelt of je verveelt. Misschien grijp je naar roomijs en koekjes als je je depressief voelt.

Is het niet raar dat niemand zichzelf troost met een wortel, een tomaat of een appel? Dit is een gevolg van het feit dat fruit en groenten weinig vet bevatten.

Daarom zullen ze jou een onvoldoende verzadigd gevoel geven (of beter gezegd: ze geven je hersenen geen verzadigd gevoel!).

Dit is het eerste alarmsignaal. Zie het en besef dat je moet vermijden dat je enkel eet door je gevoelens.

Dit zijn de stappen die je zullen helpen om deze gewoonte te doorbreken:

Bepaal of je echt honger hebt

Dit is de moeilijkste stap. Maar zodra je erin geslaagd bent, dan zullen de overige stappen heel gemakkelijk lijken.

Let op wat je doet. Dan zal je merken dat verdriet jou doet eten. Op andere tijdstippen van de dag of op andere momenten in je leven zou je nooit deze gedachten hebben.

Lichamelijke honger komt geleidelijk, maar het kan wachten. Deze honger staat open voor verschillende soorten eten. Dit hongergevoel veroorzaakt geen negatieve gevoelens.  Het enige wat belangrijk is, is de honger te stillen.

Emotionele honger is anders: het overvalt je en is dringend. Bij dit soort honger wil je specifiek voedsel. Deze drang geeft je een gevoel van schuld en schaamte. Bovendien raakt het nooit verzadigd.

Een andere manier om te bepalen of het echte honger is of niet, steunt op de hoeveelheden. 

Wanneer je eetlust lichamelijk is, dat zal je je waarschijnlijk met minder eten al vol voelen. Is het een emotionele honger, dan lijkt het wel een ‘bodemloze put’. Waarschijnlijk zal je dan ook maagpijn hebben.

Misschien krijg je ook braakneigingen of wil je een paar uur slapen.

Controleer wanneer je eet ‘voor je plezier’

Het is heel belangrijk dat je let op hoe je je voelt. Zo kan je ontdekken of je verlangen om te eten een gevolg is van een lichamelijke behoefte of niet.

Je kan bijvoorbeeld aandacht geven aan bepaalde dingen: een slecht examen, een fout maken op het werk, ruzie met je familie enzovoort.

Als je begint te schransen telkens als deze dingen gebeuren, dan is het heel waarschijnlijk dat je verdriet en niet je maag bepaalt dat je moet eten.

Probeer zo objectief mogelijk te onderzoeken wanneer je vatbaarder bent om te eten. Dit kan je helpen om te beslissen uit de keuken of uit de koelkast te blijven na dergelijke specifieke gebeurtenissen.

Verberg de verleidingen

Dit klinkt misschien een erg extreem advies. Toch is het erg doeltreffend in het begin. Het zal je helpen om die eerste paar momenten door te komen dat je probeert om emotioneel eten te vermijden.

Als je in de keuken op zoek gaat naar een stuk chocolade en je vindt alleen een sinaasappel, dan hebt je twee opties: of je eet de sinaasappel op of je gaat verder met wat je aan het doen was.

Wanneer je zin hebt in iets en frietjes zijn het eerste wat je ziet, wat doe je dan? Je eet natuurlijk frietjes. Maar als je de keukenkast opent en je vindt alleen een pak rijstkoeken, dan zal je uiteindelijk toch de rijstkoeken opeten.

Misschien zal dit de gewoonte niet doorbreken, maar het zal toch je vreetbuien tegenhouden. Bovendien zal het vermijden dat je gewicht toeneemt als gevolg van ongezonde voeding.

Neem de controle in eigen handen

Je hebt dus al kunnen bepalen dat je op een emotionele manier eet en wanneer je dit doet. Bij de volgende stap moet je je op andere dingen focussen. Neem het heft in handen.

De drang om te eten wanneer je verdrietig bent, zal zeer heftig zijn. Je zal erg streng moeten zijn en jezelf moeten inspannen om deze strijd te winnen.

Probeer om activiteiten te doen die je gelukkig maken. Of je kan dingen doen die je een goed gevoel geven. Lees bijvoorbeeld een boek, bekijk een aflevering van je favoriete serie of een film, luister naar wat oppeppende muziek, ga wandelen of winkelen.

Er zijn zo veel mogelijkheden. We kunnen ze niet allemaal vermelden in dit artikel. Jij weet beter dan ieder ander wat jou op dit moment gelukkig maakt (en eten is geen optie).