Tandheelkundige retainers: soorten en voordelen

Tandheelkundige retainers zijn er in verschillende soorten voor verschillende toepassingen. Ontdek hier alles over deze hulpmiddelen.
Tandheelkundige retainers: soorten en voordelen
Leonardo Biolatto

Geschreven en geverifieerd door de arts Leonardo Biolatto.

Laatste update: 24 maart, 2023

Bij het beëindigen van een orthodontische behandeling is het voor patiënten essentieel om het werk dat gedaan is te verzorgen met behulp van tandheelkundige retainers. Deze hulpmiddelen spelen een cruciale rol. Ze voorkomen namelijk dat tanden na verloop van tijd weer in hun oorspronkelijke stand terugkeren.

De zogenaamde “retentieperiode” is het laatste deel van elk orthodontisch proces, en het serieus nemen ervan is essentieel om te voorkomen dat tanden op natuurlijke wijze weer scheef komen te staan. Gelukkig zijn er tegenwoordig verschillende soorten retainers verkrijgbaar, die onmerkbaar zijn en waarmee we onze tanden en beet gezond kunnen houden.

Wat is de functie van tandheelkundige retainers?

De belangrijkste functie van dit apparaat is het handhaven van de juiste stand van de tanden na een behandeling met een beugel of onzichtbare aligners. Het aanschaffen van tandheelkundige retainers van goede kwaliteit is van vitaal belang, omdat ze moeten worden gebruikt gedurende de tijd die je tandarts voorschrijft. Dit is ook om tandverlies te voorkomen en problemen met malocclusie te verbeteren.

Volgens onderzoek (Engelse link) onder leiding van de afdeling Interdisciplinaire Tandheelkunde van de Medische Universiteit van Pommeren in Polen is de stabiliteit van de tandstand na een orthodontische behandeling afhankelijk van meerdere factoren, van persoonlijke gewoonten tot een goede hechting. Daarom kan geen enkele retainer een perfecte tanduitlijning garanderen .

Toch is het gebruik van retainers verplicht als de orthodontische resultaten langere tijd behouden moeten blijven. Daarom raden de meeste tandartsen aan ze het eerste jaar na de behandeling te dragen. Na die periode is het raadzaam ze te blijven gebruiken, maar minder frequent.

Welke soorten tandheelkundige retainers zijn er?

Momenteel bieden tandartsen hun patiënten twee soorten retainers aan, afhankelijk van hun voorkeuren en levensstijl: uitneembare retainers en vaste retainers. Elke optie biedt belangrijke voordelen en hun constante gebruik helpt voorkomen dat tanden en kiezen verschuiven en, als ze toch verschuiven, moet het een minimale en onmerkbare verandering zijn. Dit zijn hun kenmerken.

1. Uitneembare retainers

Man haalt een retainer uit zijn mond
Uitneembare retainers kunnen in en uit worden gedaan.

Dit is een klein voorwerp dat zich perfect aanpast aan het gebit van de patiënt. Dankzij zijn unieke vorm zorgt het ervoor dat de tanden op hun plaats blijven. Het is meestal de meest klassieke optie voor orthodontische zorg, omdat het heel gemakkelijk in of uit te doen is, afhankelijk van de behoeften. Denk hierbij aan zaken zoals eten, praten, tandenpoetsen, flossen, enzovoorts.

Binnen deze categorie zijn er twee soorten retainers. De eerste is de Hawley-retainer, die bestaat uit een metalen draad die vastzit aan een acrylboog die de tanden omsluit en zichtbaar is bij het glimlachen. Volgens sommige onderzoeken (Engelse link) is het uitvalpercentage meestal erg laag, maar het is een apparaat dat esthetische verlegenheid en ongemak bij het spreken kan veroorzaken.

Van hun kant kunnen patiënten ook hun toevlucht nemen tot vacuümgevormde retainers, in de volksmond ook wel Essix genoemd. Dit is een PVC wrap-around gebitspalk die de prothese bedekt en het uiterlijk minder aantast dan de Hawley. Maar ondanks dat ze een voordelige optie zijn, kunnen ze gemakkelijker breken en krassen.

Misschien vind je dit artikel ook interessant:
Geïmpacteerde verstandskiezen: symptomen en behandeling

2. Vaste retainers

Retainer
Vaste retainers zijn discreter en blijven verborgen bij het glimlachen.

In tegenstelling tot uitneembare retainers die kunnen worden uitgenomen en ingebracht wanneer het de patiënt uitkomt, zijn vaste retainers niet uitneembaar. Ze worden ze met beugels en lijm op de tanden bevestigd. Het is een op maat gemaakte metalen retainer, onmerkbaar bij het spreken of ademen, en waarmee je zonder problemen kunt eten.

Bovendien vergt hij minimaal onderhoud als hij in een gecertificeerd tandheelkundig centrum is geplaatst. Je hoeft alleen je tanden minstens twee keer per dag te poetsen en na elke maaltijd te flossen. Omdat het een apparaat is dat meerdere jaren achtereen gedragen wordt, is mondhygiëne essentieel om tandsteenvorming te voorkomen.

Voordelen van vaste tandheelkundige retainers

Het gebruik van retainers is essentieel om de juiste stand van de tanden te handhaven. Het constante gebruik ervan is de enige manier om uitgelijnde tanden zonder enige afwijking te garanderen. Daarom kun je,  beter kiezen voor een vaste retainer. Zo kun je voorkomen dat de tanden en kiezen terugkeren naar hun oorspronkelijke stand. Zeker als je niet elke dag een uitneembare beugel wilt in- en uitdoen.

Dit zijn de belangrijkste voordelen van het gebruik van vaste tandheelkundige retainers:

  • Ze behouden de harmonie van het gebit. Ongetwijfeld is het grootste voordeel van retainers dat je de tijdens de orthodontie geïnvesteerde inspanning lang kunt volhouden. Zo kun je blijven genieten van een geweldig uitziend gebit.
  • Ze zijn waar voor je geld. Hoewel het waar is dat uitneembare retainers voordeliger kunnen zijn, zijn ze ook van mindere kwaliteit en moeten ze regelmatig vervangen worden. De aanschaf van een vaste beugel is een investering voor de toekomst.
  • Het zijn comfortabele opties. In termen van onmerkbaarheid en comfort irriteren vaste retainers het tandvlees, de wangen of het gehemelte niet. Na twee dagen gebruik voel je ze alleen als je ze met je tong aanraakt.
  • Ze helpen je om zonder angst te glimlachen. Vaste retainers zijn perfect voor volwassenen en tieners die zonder angst willen lachen en genieten van de vrijheid om hun tanden te laten zien. Dit komt omdat ze, omdat ze op maat gemaakt zijn, zeer discreet en onzichtbaar zijn.
  • Ze zijn gemakkelijk schoon te maken. Om de ophoping van tandsteen en tandplak te voorkomen, is het essentieel om een dagelijkse mondhygiëne-routine te volgen. Alleen op die manier kun je de duurzaamheid van de retainers te garanderen. Daarnaast moet je je tandarts bezoeken voor algemene controles.

Na orthodontie zijn retainers de beste bondgenoten

Nu je weet wat retainers zijn, welke soorten er bestaan en wat hun belangrijkste voordelen zijn, is het tijd om na te denken over welke je wilt gebruiken als je klaar bent met je orthodontiebehandeling. Onthoud dat, welk model je ook kiest, je het beste naar een professioneel centrum kunt gaan waar ze voor je gezondheid zorgen en je de glimlach kunt krijgen waar je altijd al van droomde.


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Jedliński M, Grocholewicz K, Mazur M, Janiszewska-Olszowska J. (2021). What causes failure of fixed orthodontic retention? – systematic review and meta-analysis of clinical studies. Head Face Med. 2021 Jul 24;17(1):32. doi: 10.1186/s13005-021-00281-3. PMID: 34301280; PMCID: PMC8306281.
  • Kalha AS. (2016). Orthodontic retention to have and to hold. Evid Based Dent. 2016 Dec;17(4):105-106. doi: 10.1038/sj.ebd.6401200. PMID: 27980334.
  • Madurantakam P, Kumar S. (2017). Fixed and removable orthodontic retainers and periodontal health. Evid Based Dent. 2017 Dec 22;18(4):103-104. doi: 10.1038/sj.ebd.6401267. PMID: 29269822.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.