Spermatocele: oorzaken, symptomen, diagnose en behandeling.
Het mannelijke voortplantingssysteem bestaat uit meerdere kanalen waar zowel sperma als sperma worden gevormd en getransporteerd. Al deze kanalen kunnen cysteuze of neoplastische afwijkingen bevatten die hun structuur veranderen. Wil je weten wat een spermatocele is? Lees dan verder!
Een spermatocele is niets anders dan een zachte en pijnloze cyste die zich in de bijbal bevindt. Deze laatste is een kanaal in het bovenste en achterste deel van de zaadbal, waarin nieuw gevormde zaadcellen rijpen en worden opgeslagen.
Meerdere onderzoeken (Engelse link) bevestigen dat het een veel voorkomend probleem is, vooral bij oudere mannen. Het veroorzaakt echter meestal geen relevante klinische verschijnselen en de diagnose wordt meestal bij toeval gesteld.
Oorzaken
De bijbal bestaat uit microscopische buisjes die de pas gevormde spermatozoa vervoeren. Het is mogelijk dat verstopping van een van deze buisjes de oorzaak is van een spermatocele. Wetenschappers hebben de precieze oorsprong echter nog niet vastgesteld.
Een andere mogelijke oorzaak van dit type cyste bij een kind zijn genetische veranderingen, hoewel dit een zeldzame misvorming is in de eerste levensjaren. De risicofactoren voor spermatocele zijn ook niet helemaal duidelijk.
Het gebruik van een geneesmiddel genaamd di-ethylstilbestrol tijdens de zwangerschap zou het risico verhogen. Dit middel werd voorgeschreven om miskramen en andere complicaties te voorkomen. Het wettelijk voorschrijven ervan werd in 1971 gestaakt vanwege de associatie met kanker aan de geslachtsdelen bij de kinderen.
Symptomen van een spermatocele
Spermatocellen veroorzaken in de meeste gevallen geen duidelijke klinische verschijnselen. Het zijn pijnloze cysten, die een stabiele grootte behouden en niet kankerverwekkend zijn.
Er zijn echter gevallen waarin spermatocellen aanzienlijk in omvang toenemen. In deze gevallen kunnen ze enkele verschijnselen veroorzaken, zoals de volgende:
- Druk aan de basis van de penis.
- Roodheid van het scrotum.
- Zwelling achter of over de testikel.
- Ongemak of pijn in de aangetaste zaadbal.
- Mogelijke vergroting van het scrotum.
- Gevoel van zwaarte in de aangedane zaadbal.
Het is belangrijk om in gedachten te houden dat een spermatocele meestal geen veranderingen in de ejaculatie of pijn in de penis veroorzaakt. Daarom is het raadzaam om, als je last hebt van deze symptomen, zo snel mogelijk naar een specialist te gaan.
Diagnose
De gemakkelijkste en snelste manier om een spermatocele op te sporen is door middel van een lichamelijk onderzoek. De arts moet elke testikel grondig betasten om de afwijking te vinden. Hoewel de cyste niet pijnlijk is, is het mogelijk dat je wat ongemak ervaart tijdens de evaluatie.
Als de knobbel in het scrotum eenmaal is ontdekt, moet de arts enkele tests bestellen om de etiologie te bevestigen. Enkele van de noodzakelijke tests zijn de volgende:
- Transilluminatie. De specialist belicht het scrotum met een directe lamp en observeert de verandering. Een spermatocele wordt vastgesteld als het licht aangeeft dat het gaat om een cyste met vloeibare inhoud, in plaats van een vaste tumor.
- Echografie van de testikels. Echografie is een nuttige methode wanneer transilluminatie geen uitsluitsel geeft. Deze methode gebruikt geluidsgolven om het testiculaire beeld te reconstrueren en het knobbeltje en zijn kenmerken te evalueren.
Ontdek meer in dit artikel:
Scrotale massa’s of knobbels: Oorzaken, symptomen en behandelingen
Behandeling van een spermatocele
De meeste spermatocellen gaan asymptomatisch verder, zodat ze volgens recente onderzoeksprotocollen (Engelse link) geen enkele vorm van behandeling rechtvaardigen. Pijnlijke cysten kunnen worden behandeld met vrij verkrijgbare pijnstillers, zoals ibuprofen of acetaminophen.
Je arts kan bepaalde procedures aanbevelen om de cyste te verwijderen. Men moet echter in gedachten houden dat de vruchtbaarheid kan worden aangetast. Men moet dus zorgvuldig beoordelen of men in de toekomst van plan is kinderen te krijgen.
De eerste invasieve procedure is een spermatocelectomie, wat niets anders is dan een chirurgische resectie van de spermatocele. Dit is een poliklinische procedure waarbij de arts een incisie in het scrotum maakt en vervolgens de cyste in de bijbal verwijdert.
De andere beschikbare behandeling voor een spermatocele is aspiratie met of zonder sclerotherapie. De arts brengt een speciale naald in en verwijdert het vocht uit de cyste. Sclerotherapie wordt gebruikt om de zak met een irriterende stof een litteken te geven.
Behoud van vruchtbaarheid
Zowel spermatocelectomie als aspiratie kunnen de bijbal en de zaadleiders beschadigen. Daardoor raakt de vruchtbaarheid aangetast. Dit kan een groot probleem zijn bij jonge mannen met een kinderwens.
Daarom is het voor jonge mannen het beste om spermapreservatie te ondergaan voordat ze geneigd zijn dit type behandeling te ondergaan. Spermabanken kunnen ook een optie zijn, hoewel je het beste een specialist kunt raadplegen over de beschikbare methoden.
Een probleem met weinig complicaties
Spermatocellen zijn cysten met weinig klinische verschijnselen of complicaties. Een man kan er zijn hele leven mee rondlopen zonder er iets van te merken. Bovendien hebben ze op geen enkel moment invloed op de vruchtbaarheid, behalve na behandeling.
In sommige gevallen kunnen ze echter groeien en ongemak veroorzaken. Ongeacht dit is het meest raadzaam om naar een arts te gaan als je een knobbel in het scrotum opmerkt. Dat is de enige manier om een nauwkeurige diagnose te stellen en de juiste aanpak in gang te zetten.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Boscarelli A, Bellini T. Epididymal cyst in children. Eur J Pediatr. 2021 Sep;180(9):2723-2729.
- Hikosaka A, Iwase Y. Spermatocele presenting as acute scrotum. Urol J. 2008 Summer;5(3):206-8.
- Kliesch S. Hydrocele, spermatocele, and vasectomy: management of complications. Urologe A. 2014 May;53(5):671-5.
- Lundström KJ, Söderström L, Jernow H, Stattin P et al. Epidemiology of hydrocele and spermatocele; incidence, treatment and complications. Scand J Urol. 2019 Apr-Jun;53(2-3):134-138.
- Rioja J, Sánchez-Margallo FM, Usón J, Rioja LA. Adult hydrocele and spermatocele. BJU Int. 2011 Jun;107(11):1852-64.
- Salama N, Hassan OS. A Post-Aspiration Giant Spermatocele in a Young Man: A Case Report and Literature Review. Clin Med Insights Case Rep. 2022 May 13;15:11795476221097218.