Soorten basilicum die je in je tuin kunt kweken

Basilicum is een plant die voor gastronomische en medicinale doeleinden wordt gebruikt. Wat veel mensen niet weten, is dat er veel variëteiten zijn. Wat zijn dus de soorten basilicum die je in je tuin kunt kweken?
Soorten basilicum die je in je tuin kunt kweken

Geschreven door Daniela Echeverri Castro

Laatste update: 24 augustus, 2022

Alle soorten basilicum behoren tot het botanische geslacht Ocimum. De meest bekende is echter gewone basilicum (Ocimum basilicum), dat zowel culinaire als medicinale doeleinden heeft. Er zijn daarnaast nog andere interessante soorten basilicum die je in je tuin kunt kweken. Wil je meer weten? Blijf dan lezen!

Houd er allereerst rekening mee dat deze plant de voorkeur aan warme zomertemperaturen geeft. Het heeft zelfs de neiging om bij de eerste tekenen van lage temperaturen snel te verwelken. Toch is het gemakkelijk te kweken en geschikt voor tuinen van elke grootte. We zullen je er in de onderstaande paragrafen meer over vertellen.

De belangrijkste soorten basilicum

De plantensoorten die tot de Lamiaceae-familie behoren hebben een lange geschiedenis als aromatische en medicinale kruiden. Hiervan zijn de meest populaire die van het geslacht Ocimum dat we allemaal als ‘basilicum’ kennen.

In het bijzonder zijn er volgens schattingen meer dan 30 soorten basilicum. Elke soort verschilt in smaak, kleur en vorm. Wat zijn dus de meest populaire soorten basilicum die je in je tuin kunt kweken? We zetten ze voor je op een rij en vertellen je er iets over.

Gewone basilicum

Pesto met basilicum

De wetenschappelijke naam is Ocimum basilicum en het staat ook als ‘zoete basilicum’ bekend. Hoewel het inheems is in Zuid-Azië, groeit het over de hele wereld. Volgens een recensie van Expert Opin Drug Metab Toxicol (Engelse link) bevatten de plant en zijn etherische oliën bioactieve verbindingen die de gezondheid bevorderen.

Deze omvatten polyfenolen en flavonoïden, waarvan de antioxidante werking met de preventie van chronische ziekten wordt geassocieerd. In de keuken is het een populair ingrediënt voor het bereiden van pesto’s, marinades en salades.

Paarse basilicum

Dit is een van de soorten basilicum die je in je tuin kunt kweken. Het is een afgeleide van gewone basilicum. De wetenschappelijke naam is Ocimum basilicum var. purpurascens en valt door zijn karakteristieke paarse bladeren op. De plant wordt niet erg hoog, niet meer dan ongeveer een halve meter.

Een publicatie in Food & Function stelt (Engelse link) dat in deze variëteit anthocyanen overvloedig aanwezig zijn. Het staat ook om zijn antimicrobiële eigenschappen bekend. Het gebruik ervan in de gastronomie is vergelijkbaar met die van de gewone basilicum.

Heilige basilicum

Heilige basilicum heeft de wetenschappelijke naam Ocimum tenuiflorum. Het staat ook als tulsi bekend en deze plant kan tot een meter hoog worden. De bladeren zijn paars als de plant in de volle zon groeit, anders zijn ze groen. De bladeren hebben zelfs beide kleuren.

Volgens een recensie gepubliceerd in Pharmacognosy Reviews (Engelse link), heeft deze basilicumvariëteit verbindingen met ontstekingsremmende, antioxidante, antidiabetische, antimicrobiële, cardio-beschermende en pijnstillende eigenschappen. Hoewel het vaak in thee wordt gebruikt, kun je het ook aan andere dranken, zoals limonade toevoegen.

Bush basilicum

Dit type basilicum wordt voor decoratieve doeleinden gebruikt. Zoals de wetenschappelijke naam Ocimum minimum suggereert, valt deze basissoort op door zijn kleine formaat. In Azië heeft het een lange geschiedenis als aromatisch en medicinaal kruid. Deze toepassingen hebben zich bovendien naar andere delen van de wereld verspreid.

De plant produceert etherische oliën die een overvloed aan eugenol en linalool bevatten, twee stoffen met antimicrobiële potentie, aldus een artikel in het tijdschrift Molecules (Engelse link).

Basilicum genovese

Basilicum genovese (Ocimum basilicum ‘Genovese’) is populair vanwege de toepassingen in de Italiaanse keuken. Het is bij de bereiding van pasta en pizza een veelgebruikt ingrediënt. Het verschilt van andere soorten door zijn grote gebogen bladeren die vaak bij de bereiding van pesto worden gebruikt.

Het Journal of Agricultural and Food Chemistry (Engelse link) meldde dat dit type basilicum vluchtige oliën met farmacologische eigenschappen bevat. Gebruik ze echter alleen met mate. Bewijs van hun veilige dosering en werkzaamheid ontbreekt nog.

Kaneel basilicum

De wetenschappelijke naam van deze basilicum is Ocimum basilicum. De naam is te danken aan het feit dat het een stof bevat die ook in kaneel aanwezig is en die het zijn specifieke aroma geeft.

De bladeren zijn groen, maar een aantal hebben roodachtige of paarse tinten. Hoewel een aantal mensen het voor culinaire doeleinden gebruiken, is het meestal alleen decoratief.

Citroenbasilicum

Verse basilicum

Een aantal soorten basilicum zijn ook hybriden. Dit is het geval met citroenbasilicum (Ocimum × citriodorum), een kruising tussen zoete basilicum en de soort Ocimum americanum. De plant wordt nog geen halve meter hoog en heeft witte bloemen.

Het wordt vanwege de specifieke citroengeur meestal in de Arabische, Perzische en Thaise keuken gebruikt. Het is een veelgebruikt ingrediënt in recepten voor salades, soepen, stoofschotels of gegrilde gerechten.

Misschien ook interessant om te lezen:
De 8 voordelen van het drinken van basilicumthee

Soorten basilicum die je in je tuin kunt kweken

Er zijn veel soorten basilicum, maar ze worden bijna allemaal voor medicinale en culinaire doeleinden gebruikt. Ze zijn geschikt om in tuinen te kweken, al moet je er wel rekening mee houden dat ze geen hele lage temperaturen verdragen (onder het vriespunt).

Basilicum heeft een losse en luchtige bodem nodig die niet te veel vocht vasthoudt. Ze zijn echter ideaal voor elke tuin, omdat ze weinig verzorging nodig hebben, bijna geen ruimte innemen en maandenlang vers blijven.


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Rewers, M., & Jedrzejczyk, I. (2016). Genetic characterization of Ocimum genus using flow cytometry and inter-simple sequence repeat markers. Industrial Crops and Products, 91, 142–151. https://doi.org/10.1016/j.indcrop.2016.07.006
  • Sestili P, Ismail T, Calcabrini C, Guescini M, Catanzaro E, Turrini E, Layla A, Akhtar S, Fimognari C. The potential effects of Ocimum basilicum on health: a review of pharmacological and toxicological studies. Expert Opin Drug Metab Toxicol. 2018 Jul;14(7):679-692. doi: 10.1080/17425255.2018.1484450. Epub 2018 Jun 11. PMID: 29865879.
  • Fernandes F , Pereira E , Círić A , Soković M , Calhelha RC , Barros L , Ferreira ICFR . Ocimum basilicum var. purpurascens leaves (red rubin basil): a source of bioactive compounds and natural pigments for the food industry. Food Funct. 2019 Jun 19;10(6):3161-3171. doi: 10.1039/c9fo00578a. PMID: 31120462.
  • Zabaras D, Wyllie SG. The Effect of Mechanical Wounding on the Composition of Essential Oil from Ocimum Minimum L. Leaves. Molecules. 2001;6(2):79-86. Published 2001 Jan 16. doi:10.3390/60100079

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.