Slecht en goed cholesterol: hoe zorg je voor een gezond cholesterolniveau?

Het cholesterol is een vetmolecuul die alle dierlijk wezens nodig hebben, dus mensen ook. Maar afhankelijk van de concentratie kan het positieve of negatieve effecten op het lichaam hebben. In dit artikel leggen we je uit hoe je het slechte cholesterol kan verlagen en het goede cholesterol verhogen.

Geschreven en geverifieerd door de arts Maricela Jiménez López.

Laatste update: 24 augustus, 2022

Cholesterol is een vetmolecuul die alle dierlijke wezens nodig hebben, dus mensen ook. Deze moleculen maakt deel uit van alle cellen. Het zit in hun membranen en in hun structuur. Het is belangrijk omdat het zorgt voor homogeniteit in en buiten de cel. Bovendien is het de sleutel voor de cellulaire opsplitsing en vermenigvuldiging. Maar wanneer spreken we van slecht en goed cholesterol?

Cholesterol is ook de basis voor de vorming van steroïde hormonen. Die worden geproduceerd door de endocriene klieren. Voorbeelden zijn cortison en de geslachtshormonen testosteron en oestrogeen.

Omzetting in het lichaam

Eigenlijk bezitten alle lichaamscellen het metabole mechanisme dat nodig is om cholesterol aan te maken. Maar het lichaam kiest ervoor om het op minder moeilijke manieren te verkrijgen. Zoals bijvoorbeeld door het uit de voeding van een persoon te halen.

Niettemin kan het lichaam deze moleculen niet afbreken. Het is zelfs zo dat de enige manier om ze te verwijderen via de gal in de lever is.

Galzuren lossen de vetten op die we in voeding opeten. Op die manier kan ons lichaam ze beter opnemen.

Anderzijds kan cholesterol in sommige gevallen gezondheidsproblemen veroorzaken. Dit gebeurt meestal wanneer de cholesterolniveau’s het normale peil overstijgen.

Want cholesterol beweegt zich door het bloed. Een buitensporig hoog cholesterol zal zich afzetten op de slagaderwanden. Na verloop van tijd kunnen die aderen deels of zelfs volledig verstopt raken. Dat is de reden dat een hartaanval kan optreden als de slagaders die het bloed naar het hart brengen verstopt zijn. Dit kan zelfs tot de dood leiden.

We kunnen dus stellen dat vetmoleculen zowel positieve als negatieve effecten op het lichaam hebben.

Slecht en goed cholesterol?

We hebben in de inleiding al vermeld dat er slechts één soort cholesterolmolecuul is.

Cholesterol vind je alleen in voeding van dierlijke oorsprong, bijvoorbeeld: kalfsvlees, varkensvlees, kip, lamsvlees, schaaldieren, enzovoort. De hoeveelheid cholesterol zal afhangen van het type voeding of vlees.

Maar de indeling in slecht en goed cholesterol is afhankelijk van waar het zich bevindt en van de concentratie van de deeltjes.

Cholesterol is een vet. Vetten zitten ingepakt in eiwitten en lipiden zodat ze zich door het bloed kunnen bewegen. Cholesterol, eiwitten en triglyceriden bevinden zich in kleine deeltjes genaamd lipoproteïnen. Zo reizen ze door het bloed.

Lipoproteïnen kunnen we eigenlijk indelen naargelang de aanwezige hoeveelheid van de volgende bestanddelen. Zo kunnen we een onderscheid maken tussen slecht en goed cholesterol:

• Erg lage concentratie lipoproteïnen (VLDL), met een hoger vetgehalte en meer triglyceriden.
• Lage concentratie lipoproteïnen (LDL), rijk aan vet dat driekwart van het cholesterol in het bloed draagt.
• Hoge concentratie lipoproteïnen (HDL), rijk aan eiwitten en cholesterol.

Slecht cholesterol (LDL)

Deze deeltjes zijn bekend als LDL. Ze vervoeren het grootste aandeel cholesterol door het bloed, van de lever naar de lichaamsweefsels. Wanneer er te veel cholesterol is, dan wordt het afgezet in de slagaders. Dit kan gezondheidsproblemen veroorzaken. Deze aandoening is verbonden met een hoog risico op een hartaanval. Om die reden beschouwen we dit soort lipoproteïne als een slecht cholesterol.

Goed cholesterol (HDL)

Lipoproteïnen met een hoge dichtheid (HDL) vervoeren het cholesterol naar de lever om het daarna uit het lichaam te verwijderen. Met andere woorden, ze bevorderen dus de verwijdering van deze moleculen van de slagaderwand. Het is dus gunstig om verhoogde niveau’s van dit cholesterol te hebben aangezien het ons tegen deze aandoening beschermt. Om die reden beschouwen we het dan ook als goed cholesterol.

Symptomen van hoge cholesterolniveau’s

Ons lichaam geeft bepaalde waarschuwingen. Ze werken als een verdedigingsmechanisme tegen problemen. Maar een hoog cholesterol geeft geen symptomen want het werkt in stilte. Je kan zelfs een erg hoog cholesterolpeil hebben en geen enkel symptoom vertonen.

Maar wanneer de problemen met hoge cholesterolniveau’s in hun laatste fase komen dan kunnen er wel duidelijke symptomen optreden. Arteriële ziekte, hartaanval, hersentrombose, angina pectoris, moeilijkheden om te bewegen en zelfs om te spreken zijn voorbeelden van die symptomen.

Slecht en goed cholesterol: op welke manier laat je het ene dalen en het andere stijgen?

Zoals we gelezen hebben kan het lichaam niet goed functioneren zonder cholesterol. Maar wanneer je een verhoogd peil van slechte cholesterolmoleculen hebt, dan kan dit na verloop van jaren dodelijk zijn.

Om die reden stellen we je hier zeven manieren voor die je helpen. Ze zullen het hoge peil van het slechte cholesterol laten dalen en de hoeveelheid goede cholesterolmoleculen laten stijgen.

1. Veranderingen in je levensstijl

Je kan risico’s die te maken hebben met cholesterol vermijden als je een gezonde levensstijl volgt. Dit zijn enkele voorbeelden hoe je dat kan doen. Volg een gezond dieet dat weinig verzadigde vetten bevat. Zorg voor voldoende beweging en lichamelijke activiteit. Probeer een normaal gewicht te behouden, rook niet, enzovoort.

2. Voeg onverzadigde vetten toe aan je dieet

Je vindt deze gezonde vetten in bepaalde voedingsmiddelen zoals olijfolie, noten, olie van zaden, vis (vette vis zoals sardines en zalm) en sommige peulvruchten.

3. Eet plantaardige producten

Fruit, groenten of peulvruchten zijn voedingsmiddelen van plantaardige oorsprong. Ze bevatten erg weinig vet of bevatten onverzadigde vetten. Daarom leveren ze geen cholesterol. Bovendien zitten in groenten belangrijke hoeveelheden sterolen. Die bestanddelen helpen om de hoeveelheid vetmoleculen in het bloed te verminderen.

Eigenlijk heeft men vastgesteld dat een dieet rijk aan groenten zorgt voor een betere algemene gezondheid.

4. Behoud een gezond gewicht

Het is belangrijk dat je een gezond gewicht behoudt. Want overgewicht is een factor die de invloed van cholesterol op het lichaam nog verergert.

Als je in gewicht aankomt, dan is het erg waarschijnlijk dat ook je cholesterolpeil zal stijgen.

5. Beweeg vaak en lever regelmatig lichamelijke inspanning

Ook een zittend leven kan leiden tot een stijging van het cholesterolpeil. Maar wanneer je regelmatig lichamelijke activiteiten uitvoert dan kan dit helpen om slecht en goed cholesterol aan te pakken. Want je kan op die manier het slechte cholesterol laten dalen en het goede laten stijgen.

6. Verminder je alcoholgebruik

Het is bekend dat buitensporig alcoholgebruik het hart kan beschadigen en de lever kan aantasten. We hebben dit al vermeld in het begin van dit artikel: de lever werkt actief mee aan de afvoer van het cholesterol. Vermijd dus alcoholische dranken of drink met mate.

7. Beperk je gebruik van verzadigde vetten

In een evenwichtig dieet heb je voedingsmiddelen als eieren, zuivel, boter, worst en vlees nodig. Maar het is belangrijk dat je het gebruik hiervan onder controle houdt. Je moet voeding vermijden die transvetzuren vermijden. Want die laten het peil van de vetmoleculen stijgen. Op die manier zal je immers ook voorkomen dat je producten opneemt met een hoge caloriewaarde en die veel zout of suikers bevatten.

Anderzijds raden we ook voedingsmiddelen met overvloedig verzadigd vet, cholesterol of zout volledig af. Tot die groep behoren gebakjes, gefrituurde gerechten, chocolade en frisdranken.

Zoals je ziet, is cholesterol van het allergrootste belang voor de menselijke ontwikkeling. Bovendien is het fundamenteel om evenwicht te behouden in het lichaam. Ben je er klaar voor om een gezond leven te leiden?