Oorzaken en gevolgen van tandenknarsen

Bij tandenknarsen schuift men ongewild de onderste en bovenste laag van het gebit over elkaar. Hoe kan je knarsen of bruxisme voorkomen en verminderen?

Beoordeeld en goedgekeurd door de arts José Gerardo Rosciano Paganelli.

Geschreven door Equipo Editorial

Laatste update: 22 december, 2022

Tandenknarsen of bruxisme is een aandoening waarbij men ongewild de onderste en bovenste tanden over elkaar heen schuift of wijst op het met kracht op elkaar klemmen van tanden en kiezen.

Het geeft een schurend of knarsend geluid en gebeurt meestal tijdens het slapen, maar sommige mensen hebben er ook overdag last van. Hoewel de juiste oorzaak niet bekend is, vermoedt men dat stress en angsten een rol spelen bij het ontstaan ervan.

Ook het gebruik van bepaalde medicatie, drugs, alcohol en tabak zouden bijdragen tot het ontstaan van tandenknarsen.

Wat zijn de gevolgen van tandenknarsen?

Tandenknarsen wordt een probleem als het niet meer stopt en er schade ontstaat. Knarsen kan onder andere de volgende problemen veroorzaken:

• Problemen in het kaakgewricht: Door de schurende beweging raakt het gewricht overbelast. Het kan pijnlijk worden, vermoeid raken of een uitstralende hoofd-, oor- of kiespijn geven.
• Overbelasting en ontsteken van de kauwspieren door het voortdurend bewegen.
• Voortijdige erosie of afslijten van het glazuur van de tanden. Stukken tandglazuur en vullingen kunnen afbreken. De tanden gaan abnormaal snel afslijten.
• Breuken in de tanden of het los komen te zitten van de tanden.
• Slaapstoornissen.
• Extreme overgevoeligheid van de tanden.
• De kauwspieren kunnen groter worden, waardoor de vorm van het gezicht kan veranderen.

Welke behandelingen bestaan er tegen tandenknarsen?

Een mogelijke oplossing om het knarsen te vermijden is ‘s nachts een mondstuk inbrengen dat het over elkaar schuiven van de tanden tegengaat. Het beschermt de tanden eveneens tegen te hoge druk. Ook een ontspannende massage van de gezichtsspieren, de nek, hals en schouders kan soelaas brengen.

Het is daarnaast echter ook van groot belang aandacht te besteden aan de preventie van tandenknarsen en de triggers te vermijden die het knarsen veroorzaken.

De grootste boosdoeners zijn stress en angst. Leren omgaan met stress en ontspanningsoefeningen zorgen voor een betere nachtrust en kunnen een grote bijdrage leveren aan het verminderen van bruxisme.

Natuurlijke middelen tegen tandenknarsen

Gelukkig zijn er heel wat kruiden en plantaardige producten die eenvoudig thuis te bereiden zijn en die erom bekend staan efficiënt spanningen en stress te verminderen.

Boldothee

De boldo is een tropische boom met bekende geneeskrachtige eigenschappen.

• Maak eerst een infusie met 2,5 gram gedroogde boldoblaadjes in 100 ml water ‘s avonds voor het slapengaan.
• Pas deze remedie dan gedurende 4 weken toe en vermijd gedurende deze periode interactie met andere medicijnen.

Kamille

Kamille is een kruidenmiddel waarvan je een infusie kan bereiden die kalmerende eigenschappen heeft.

• Neem een eetlepel gedroogde kamillebloemen en voeg die vervolgens toe aan een kop kokend water.
• Drink dan een kopje voor het slapengaan.

Vermijd kamille tijdens de zwangerschap.

Valeriaan

Valeriaan wordt gebruikt om de nachtrust te stimuleren en om te ontspannen.

• Maak eerst een infusie met 15 gram van de wortel van de plant
• Laat dit vervolgens een nacht rusten.

Het wordt aangeraden dit middel niet te gebruiken tijdens de zwangerschap en borstvoeding. Het is eveneens niet geschikt voor kleine kinderen.

Marjolein

Marjolein werkt algemeen versterkend op de zenuwen en is ontspannend. Het is een natuurlijk antidepressivum. Laat enkele gedroogde takjes marjolein een half uur inwerken in een kopje water en drink drie maal daags.

Citroenbalsem

Citroenbalsem is reeds heel lang bekend om zijn angstwerende, slaapbevorderende en stresswerende eigenschappen. Doe enkele gedroogde blaadjes in een kop heet water en drink dit drie maal per dag.

Een ontspannend bad om tandenknarsen te voorkomen

Tijm

Neem een warm, ontspannend bad en voeg een infusie van tijm toe aan het badwater. Kook hiervoor een handvol tijm drie minuten in 1 liter water.

Salie

Ook met salie kan je een heerlijk, ontspannend bad nemen. Ga op dezelfde manier te werk als hierboven beschreven en maak een infusie door gedroogde salie aan 1 liter water toe te voegen. Deze ontspannende baden kan je zonder problemen gedurende een half uur of langer toepassen.

Warmte aanbrengen om knarsen tegen te gaan

• Bevochtig eerst een handdoek met warm water en zorg ervoor dat de temperatuur aangenaam warm is.
• Wring daarna het overtollige water uit de handdoek.
• Breng die vervolgens aan op beide zijkanten van het gezicht. 

De warmte zorgt ervoor dat de gezichtsspieren gaan ontspannen en je wordt er kalmer van.

Muziektherapie

Muziektherapie heeft reeds bewezen ontspannend en relaxerend te werken. Luister dus naar muziek. Een zacht muziekje kalmeert een gespannen en onrustige geest. Sluit de dag af met je favoriete muziek en je zal merken dat de ademhaling en hartslag vanzelf trager worden.

Zet computer, telefoon en tablet zeker een uur voor het slapengaan alvast uit, zodat je zintuigen nog zo weinig mogelijk andere informatie te verwerken krijgen.

Dieet

Een dieet dat rijk is aan calcium helpt om de slijtage en beschadiging veroorzaakt door het knarsen, tegen te gaan.

Welke voedingsmiddelen zijn rijk aan calcium?

• Groenten zoals spinazie, uien, waterkers, snijbiet en broccoli
• Kikkererwten, linzen, witte bonen en sojaproducten
• Melk en alle zuivelproducten zoals eieren, boter, kaas en yoghurt
• Vis, zeevruchten en schaaldieren

Vermijd een poosje het eten van noten en gedroogde vruchten, want die kunnen vaak hard zijn en nog meer schade aan het kaakgewricht veroorzaken.

Extra tips om voorgoed van het tandenknarsen af te raken

• Ontspan op de ouderwetse manier en geniet van een glas warme melk met honing voor het slapengaan. Je zal vast en zeker ontspannen aan de nachtrust beginnen.
• Leer om elke situatie op een rustige manier te bekijken en in het leven te staan vanuit een positief uitgangspunt. Schrijf je bijvoorbeeld in voor een cursus mindfulness of ga online op zoek naar zelfhulpmiddelen om negativiteit en stress aan te pakken.
• Leer enkele relaxende ademhalingstechnieken aan die je in bed kan uitvoeren net voor het slapengaan. Langzaam en diep in- en uitademen zorgt er dan voor dat de spieren over het hele lichaam ontspannen. Deze ontspannende ademhaling kan je eveneens toepassen op momenten van angst of stress.