Ontdek het juiste dieet voor nierstenen

Nierstenen zijn een harde massa die door een ophoping van afvalstoffen in de urine wordt gevormd. De meestvoorkomende worden door een teveel aan calcium en oxalaat veroorzaakt. Vandaag vertellen we je over het juiste dieet voor nierstenen.

Geschreven en geverifieerd door de voedingsdeskundige Eliana Delgado Villanueva.

Laatste update: 24 augustus, 2022

Als je nierstenen hebt dan moet je misschien een speciaal dieet volgen. We geven daarom in dit artikel wat advies, zodat je het juiste dieet voor nierstenen kunt volgen. We zullen ook voorbeelden van menu’s geven.

Je moet echter eerst je arts raadplegen om te bepalen wat voor soort stenen je lichaam produceert. Op basis hiervan kan de arts dan aangeven welke veranderingen in het dieet het meest geschikt zijn.

Wat is een niersteen?

Degenen die nierstenen hebben gehad, zeggen dat het pijnlijker is dan een bevalling. “Dat klopt. Het is een zeer scherpe pijn,” verzekert Dr. Miguel Arrabal, voorzitter van de Andalusische Vereniging voor Urologie en hoofd van de afdeling lithiasis en minimaal invasieve chirurgie in het Universitair Ziekenhuis van Granada.

In 75% van de gevallen verdrijft het lichaam de nierstenen spontaan. Bij de overige 25% voorkomt de grootte van de steen echter natuurlijke uitzetting en is instrumentele behandeling noodzakelijk.

Een niersteen is een harde massa die uit kristallen ontstaat die in de urine aanwezig zijn. Bij de meeste mensen voorkomen natuurlijke chemische verbindingen in de urine de vorming van stenen.

Onthoud dat niet alle soorten nierstenen hetzelfde zijn. De meestvoorkomende niersteen is van calcium en oxalaat. De individuele behandeling van nierstenen is daarom afhankelijk van het type steen.

Dieet voor nierstenen

Het is belangrijk om op te merken dat, afhankelijk van het type steen, het juiste dieet voor nierstenen kan variëren. Vaak is deze aandoening te wijten aan de opeenstapeling van:

• Calciumoxalaat
• Calciumfosfaat
• Urinezuur
• Cystine

1. Voedingsmiddelen die rijk zijn aan calciumoxalaat

Het vermijden van overtollig oxalaat in de voeding helpt voornamelijk gevallen van calciumoxalaatstenen te voorkomen (Engelse link). Calcium is niet de hoofdoorzaak van deze stenen, maar oxalaatrijk voedsel draagt hier wel aan bij, zoals:

• Spinazie
• Bieten
• Cacao
• Snijbiet
• Rabarber
• Dranken
• Theeën (zoals zwarte thee, yerba mate of groene thee)
• Pinda’s
• Koffie
• Noten
• Zeevruchten

Het is belangrijk om deze voedingsmiddelen alleen in kleine hoeveelheden te consumeren en een uitstekende strategie is dan om een methode te gebruiken die dubbel koken wordt genoemd.

Dit bestaat dan uit het tweemaal koken van groenten die rijk zijn aan oxalaten en het verversen van het water na de eerste ronde. Door dit te doen, verminder je namelijk de hoeveelheid oxalaat die in de voeding aanwezig is.

2. Dieet voor nierstenen: vermijd overtollig eiwit

De overdreven inname van eiwitten zoals vlees of andere dierlijke producten bevordert de productie van urinezuur en op zijn beurt, de vorming van stenen. Het is daarom belangrijk om je consumptie van rood vlees te beperken. Dit is echter niet alleen goed voor je gezondheid, maar ook voor de gezondheid van de planeet (Engelse link)!

Het consumeren van te veel vlees en dierlijke producten heeft ook invloed op de vorming van nierstenen. Het is dus essentieel om je consumptie te matigen.

3. Dieet voor nierstenen: Hou je zoutconsumptie in de gaten

Natrium is een van de belangrijkste componenten van zout en dit vergemakkelijkt de ophoping van zouten in het lichaam. Het is daarom belangrijk om het te vermijden.

Je moet niet alleen keukenzout vermijden, maar ook geïndustrialiseerde voedingsmiddelen die rijk zijn aan zout. Dit omvat bijvoorbeeld bouillonblokjes, worcestersaus, sojasaus, sauzen in het algemeen, diepvriesproducten en fastfood. Het is daarom raadzaam om niet meer dan 2,5 gram zout per dag te consumeren.

4. Beperk je consumptie van voedsel dat rijk is aan vitamine C

Je moet ook voedingsmiddelen en supplementen met een te hoog vitamine C-gehalte vermijden. Dit geldt vooral als de stenen van calciumoxalaat zijn gemaakt, aangezien deze vitamine de vorming van deze stenen kan bevorderen.

5. Alcoholhoudende dranken

Je moet ook het gebruik van alcoholische dranken vermijden. Dat komt omdat ze ervoor zorgen dat het lichaam uitdroogt, wat de vorming van nierstenen bevordert, aangezien uitdroging een van de hoofdoorzaken van de vorming is.

Het juiste dieet voor nierstenen: voorbeeldmenu’s

Een licht menu kan bij het behandelen van nierstenen helpen. Een voedingsdeskundige kan ze op basis van de behoeften van elke patiënt helpen ontwerpen. Het dieet speelt bij het voorkomen van stenen namelijk een belangrijke rol.

Hier zijn enkele ideeën voor een dieet voor nierstenen dat kan helpen. Onthoud echter dat je je arts moet raadplegen als je vragen hebt. Hier zijn enkele ideeën voor een menu:

Ontbijt

• Optie 1: 1 glas sap met munt + 2 sneetjes volkorenbrood met witte kaas.
• Optie 2: 1 glas natuuryoghurt + 1 eetlepel honing + 2 roereieren met tomaat, ui en oregano.

Lunch /diner

• Optie 1: 1/2 kopje rijst + 1/2 kopje bonen + 100 g kalkoenfilet + 1 kopje gekookte groenten + 1 theelepel olijfolie.
• Optie 2: 1 bord kippensoep met wortel, aardappel, pompoen, ui.

Snack

• Optie 1: 1 yoghurt + 1 eetlepel cranberry’s
• Optie 2: 2 gekookte bananen bestrooid met kaneel

Dingen om bij een dieet voor nierstenen in gedachten te houden

Het belangrijkste is om de vloeistofinname te verhogen om het urinevolume te vergroten. “Je moet ongeveer drie liter water per dag drinken om tussen de twee en tweeënhalve liter te urineren en de zouten op te lossen.”

Dit adviseert dr. José Luis Soler, uroloog in het Torrecárdenas-ziekenhuis in Almeria, Spanje (Spaanse link) en voorzitter van de XXVII Congres van de Andalusische Vereniging voor Urologie.

Tot slot raden we je aan om naar een diëtist te gaan, zodat deze je specifiek op je aandoening kan adviseren. De professional zal namelijk in staat zijn om nauwkeuriger te beoordelen wat het beste dieet op basis van je behoeften is.