Hoe effectief is een blauw licht filter bril?

Frequente blootstelling aan blauw licht van elektronische schermen kan schade aan het menselijk oog veroorzaken. We gaan ontdekken hoe effectief blauw licht filter brillen kunnen zijn.

Beoordeeld en goedgekeurd door de verpleegkundige Leidy Mora Molina.

Geschreven door Rafael Victorino Muñoz

Laatste update: 07 november, 2022

Licht is een complex fenomeen. Het is uit een reeks verschillende golven samengesteld die in hun energie-emissie verschillen. Bij een aantal soorten daarvan, zoals blauw licht, nemen we de energie waar, maar merken we hun kleur niet op. Vandaag kijken we hoe effectief een blauw licht filter bril is.

Ongeveer een derde van de golven die voor mensen zichtbaar zijn, zijn blauw licht. Ze hebben een hoge frequentie en energie. Een aantal wetenschappers denkt dat wanneer ze in het oog vallen, ze nadelige effecten kunnen hebben.

Om dergelijke negatieve gevolgen te voorkomen, raden ze aan om een filterende bril te gebruiken. Zijn dergelijke filters effectief of zelfs noodzakelijk? Is blauw licht echt schadelijk? We beantwoorden deze vragen in dit artikel.

Verschillende bronnen van blauw licht

Hoewel het niet de enige is, is de zon de belangrijkste bron van blauw licht. Dat is de reden dat de wolkeloze lucht deze kleur heeft. En als je overdag buiten bent, word je bijna constant aan deze golven blootgesteld. Er zijn daarnaast binnen veel andere bronnen te vinden die door de mens zijn gemaakt, bijvoorbeeld:

• Fluorescentielampen.
• Ledlampen.
• Alle plasma-, lcd-, led-, smart-tv’s.
• Laptops en computermonitoren.
• Smartphones.
• Tablets.
• Apparaten voor het spelen van videogames.

Bijna zonder uitzondering stralen elektronische beeldschermen blauw licht uit. En hoewel de hoeveelheid energie hiervan in vergelijking met de zon relatief klein is, is het punt dat volgens onderzoeksresultaten (Engelse link) de meeste mensen bijna tien uur per dag met verschillende apparaten omgaan en ze vaak heel dicht bij hun ogen houden.

Waarom wordt blauw licht als schadelijk beschouwd?

We weten dat ultraviolette (UV) straling schadelijk is voor de gezondheid (Spaanse link), maar wetenschappers zijn niet zeker van de effecten die andere golflengten kunnen veroorzaken.

Gelukkig blokkeren het hoornvlies en de lens effectief UV-stralen en voorkomen ze dat deze massaal het netvlies bereiken. Sterker nog, minder dan 1% komt er door, zelfs zonder bril. Het geval met blauw licht is echter anders, omdat het ongecontroleerd doorgaat. In feite bereikt vrijwel al het blauwe licht het netvlies.

Wat betreft de mogelijke effecten op het gezichtsvermogen, hoewel het waar is dat digitale elektronische apparaten dit licht uitstralen, zouden schermen alleen niet zo’n significant effect moeten hebben.

Over de vraag of het vermoeidheid of andere problemen kan veroorzaken, zijn onderzoekers nog niet tot een consensus gekomen. Er kunnen verschillende factoren bij betrokken zijn die het oog kunnen beïnvloeden. Hieronder vallen:

• Schermen kunnen vermoeidheid veroorzaken omdat we er te veel tijd achter doorbrengen zonder dat onze ogen van focus veranderen.
• Te dichtbij kijken belast de oogspieren.
• Er kunnen andere bronnen zijn (lampen, een raam) die verblinding veroorzaken en waardoor de ogen vermoeid maken.

Toch is het uit onderzoeksgegevens duidelijk dat blauw licht verschillende fysiologische functies beïnvloedt, waaronder de slaap. Om deze reden moet je voor het slapengaan televisie kijken, je mobiel gebruiken of op een tablet lezen vermijden, aangezien dit je vermogen om in slaap te vallen kan beïnvloeden, aangezien blauw licht de circadiane ritmes reguleert.

Kan blauw licht van schermen het zicht echt beïnvloeden?

Het is de moeite waard om te onthouden dat blauw licht een hoge energie-output heeft, maar het heeft ook een relatief korte golflengte. Dit betekent dat het zich gemakkelijk verspreidt, vooral wanneer er een andere bron in de buurt is.

Als je naar een scherm probeert te kijken, pas je daardoor voortdurend je zicht aan wanneer je probeert te focussen, wat aan een verhoogde oogvermoeidheid kan bijdragen.

Studies bij proefdieren (Engelse link), evenals experimenten binnen culturen, hebben bovendien aangetoond dat zichtbaar licht met een korte golflengte schade aan het netvlies kan veroorzaken.

In die zin kan permanente blootstelling aan blauw licht gevoelige cellen van het netvlies aantasten. Dit kan effecten hebben die vergelijkbaar zijn met die van maculaire degeneratie en zelfs tot verlies van gezichtsvermogen leiden dat permanent kan worden.

Andere artikelen die verschillende onderzoeken hebben geëvalueerd (Engelse link) hebben echter geen bewijs gevonden dat een van deze bronnen gevaarlijke gezondheidslimieten naderde in vergelijking met de vastgestelde limieten en met wat we absorberen als we naar de lucht kijken, zelfs bij langdurige kijken.

Hoewel veel oogzorgprofessionals hun bezorgdheid uiten over het overmatig gebruik van elektronische beeldschermen, is er veel meer onderzoek nodig om de tolerantielimiet van het menselijk oog voor kunstmatig blauw licht te bepalen.

Hoe werkt een blauw licht filter bril?

Veel mensen moeten voortdurend elektronische apparaten gebruiken, bijvoorbeeld degenen die op kantoor werken. Voor hen is het gebruik van blauwlichtfilters op apparaatschermen een optie.

Er zijn veel van dergelijke filters beschikbaar die geschikt zijn voor computermonitoren, maar ook voor tablets en smartphones. Ze verminderen de hoeveelheid blauw licht die uitgestraald wordt aanzienlijk zonder de zichtbaarheid van het scherm te beïnvloeden.

Er zijn ook brillen die hetzelfde doel dienen door de hoeveelheid blauw licht dat de ogen bereikt, van apparaten of van de zon, te verminderen. Dit zijn brillen die vrij verkrijgbaar zijn.

Als je een corrigerende bril draagt, dan kun je een blauw licht filter bescherming aanvragen. Antireflectiecoatings, zoals meekleurende lenzen, verminderen bovendien ook een deel van de schittering van schermen en ze blokkeren een deel van het blauwe licht.

Is een blauw licht filter bril nuttig?

Studies over dit onderwerp hebben resultaten gevonden die beide mogelijkheden ondersteunen. De meningen van wetenschappers over het vermeende voordeel van het gebruik van een blauw licht filter bril zijn tegenstrijdig.

Er lijkt nog geen sluitend en wijdverbreid bewijs te zijn dat dergelijke filters, zowel in schermen als in brillen, de vermoeidheid van de ogen verminderen, vooral gezien het feit dat blauw licht niet de enige oorzaak van dit probleem is.

Het gebruik van filters bij het kijken naar apparaten of blootstelling aan zonlicht is echter een optie, samen met andere maatregelen, om langdurige beperkingen te helpen verminderen of voorkomen.

Blauw licht is op zichzelf geen slechte zaak

Zouden we dus niet beter alle bronnen van blauw licht om ons heen blokkeren? Dit is om een aantal redenen niet mogelijk of wenselijk. Om te beginnen kunnen we de zon natuurlijk niet uitschakelen. Niet al het blauwe licht is altijd schadelijk.

De positieve effecten zijn gerelateerd aan het cognitief functioneren, het geheugen en zelfs de stemming. Bij een seizoensgebonden affectieve stoornis wordt bijvoorbeeld dagelijkse blootstelling aan een daglichtlamp als therapie gebruikt.

Het is dus niet nodig om dit soort licht volledig te elimineren. Het is echter raadzaam om voorzorgsmaatregelen te nemen om oogvermoeidheid te verminderen, zoals regelmatige pauzes (5 minuten per half uur), niet te dicht bij het apparaat komen, en daarnaast de instellingen voor helderheid, lettertype en afbeeldingsgrootte aanpassen.