Het verschil tussen garnalen en gamba's

Veel mensen denken ten onrechte dat garnalen en gamba's hetzelfde zijn. In het artikel van vandaag zullen we hun verschillen bespreken en je vertellen hoe deze kenmerken je recepten en hun voedingswaarde beïnvloeden.

Geschreven en geverifieerd door de diëtist Maria Patricia Pinero Corredor.

Laatste update: 09 augustus, 2022

Veel mensen denken dat garnalen en gamba’s hetzelfde zijn. Ze worden beiden ook meestal aangeduid als “garnalen.” Ondanks hun gelijkenissen, zijn er toch veel verschillen.

Beide dieren hebben een korte levenscyclus en groeperen zich als volwassen dieren in scholen. Daardoor zijn ze een makkelijke prooi voor commerciële garnalennetten. De overeenkomsten liggen in hun biologische oorsprong. Bioloog Marcelo Scelzo beschrijft ze als decapod schaaldieren. Dat komt omdat ze een taai exoskelet hebben en tien poten.

Er zijn enkele verschillen als het gaat om hun lichaamsvorm, habitat, voortplanting en smaak. Dus wat is het? Een garnaal of een gamba? Nou, lees snel verder om erachter te komen.

Garnalen en gamba’s zijn biologisch verschillend

Beide schaaldieren behoren tot dezelfde familie, maar hun lichaamsstructuren zijn verschillend. Volgens France en Grace behoren garnalen tot de onderorde Dendrobranchiata (Engelse link).

Ze hebben namelijk vertakte kieuwen. Van de tien poten, hebben drie paar scharen. Garnalen uit de onderorde Pleocyemata hebben lamellaire kieuwen en slechts aan twee paar van hun voorpoten scharen.

Kijk naar hun antennes en schaal als je nog meer praktische verschillen wilt vinden. Gamba’s hebben bijvoorbeeld sterke en lange voelsprieten die hun lichaamsgrootte kunnen verdrievoudigen.

Kijk ook naar de schaal en je zult zien dat de segmenten op het achterlijf elkaar overlappen. Bij garnalen overlapt het tweede segment van de schaal met het eerste en derde segment.

Garnalen broeden hun eieren meestal uit in hun zwempoten, waar ze aan vast blijven zitten tot ze uitkomen en deel gaan uitmaken van het plankton.

Bepaalde garnalensoorten worden als mannetjes geboren en worden vrouwtjes als ze ouder worden. Gamba’s daarentegen planten zich voort door copulatie met mannetjes en vrouwtjes en laten de bevruchte eieren vervolgens in het water los.

De habitat van garnalen en gamba’s

Garnalen leven wereldwijd op de bodem van zeeën en oceanen. Ze hebben zuurstof nodig en geven daarom de voorkeur aan ondiepe wateren. Je vindt ze in de volgende gebieden:

• tropische en gematigde wateren in rotsachtige gebieden
• bij zeegrassen
• meerbodems
• riffen
• modder
• oeverzanden
• brakke en zoete lagunes

Ze leven ook in grotten, spleten en andere stromende en stilstaande wateren.

Ze verplaatsen zich in groepen door de zee en zijn zeer goed bestand tegen temperatuurschommelingen. Daardoor kunnen ze op vele plaatsen op aarde voorkomen.

De meeste garnalen zijn uitsluitend marien. De meest door de visserij geëxploiteerde soorten zijn de Penaeidae, die in ondiepe kustwateren leven. Andere graven overdag een zeebodem af, maar komen ‘s nachts tevoorschijn om te eten.

Garnalenlarven zijn niet al te best bestand tegen lage temperaturen. Dit schijnt de reden te zijn voor hun slechte verspreiding op toenemende breedtegraden.

Garnalen of gamba’s: welke is groter?

Om een garnaal snel van een gamba te kunnen onderscheiden, hoef je alleen maar naar de grootte te kijken: gamba’s zijn veel groter dan garnalen.

Ze kunnen wel acht tot wel veertig centimeter lang worden en zijn grijs, terwijl garnalen gemiddeld tussen de drie en zeven centimeter lang zijn. De grootste uitzonderingen kunnen echter iets meer dan acht centimeter groot worden en zijn bruin.

Voedingskundige verschillen tussen garnalen en gamba’s

Op het eerste gezicht maakt het niet uit of je garnalen of gamba’s eet. Toch zijn er voor de mens wel degelijk verschillen in voedingswaarde.

Volgens de voedingssamenstellingstabel van de Organización Panamericana de la Salud (OPS) bevat verse garnaal ongeveer 20% eiwit (vergelijkbaar met vis, kip en ander vlees). Het vetgehalte is laag, dus we beschouwen het als mager.

Garnalen leveren ook mineralen, zoals 52 milligram calcium en 2,4 milligram goed opneembaar ijzer. Ook bevat dit schaaldier veel vitamine A, namelijk 54 retinol-equivalenten. Ze bevatten ook grote hoeveelheden van de volgende stoffen:

• kalium
• natrium
• magnesium
• zink

Gamba’s leveren slechts 16% van je dagelijkse waarde aan eiwitten en minder vet dan garnalen. Andere voedingsstoffen blijven ook ver achter, zoals:

• 27 milligram calcium
• één milligram ijzer
• 16 retinol-equivalenten van vitamine A

Kalium is echter veel hoger in garnalen, namelijk bijna 300 milligram.

Beide schaaldieren leveren ook astaxanthine, een van de krachtigste antioxidanten in voedsel. Het is het roodachtige pigment in garnalen als ze gekookt worden. Lopez Roldan wijst erop dat dit pigment veel gezondheidsvoordelen heeft.

Welke is lekkerder?

Er is een klein verschil in de smaak tussen beide soorten schaaldieren, vanuit culinair oogpunt. Gamba’s zijn iets zoeter dan garnalen en dat heeft ongetwijfeld invloed op het soort gerecht waar je ze voor gebruikt. Garnalen hebben een intensere smaak en zijn goed voor stoofschotels en soepen.

Gamba’s zijn ook lekker met knoflook, boter en peterselie. Ze zijn ook perfect in stoofschotels, pasta of rijst. En alsof dat nog niet genoeg is, kun je ze ook grillen, afhankelijk van hun grootte. Een paella met zeevruchten smaakt beter met garnalen vanwege de intense smaak.

Qua textuur zijn garnalen steviger, hun vlees harder en droger. Je moet oppassen dat je ze niet te gaar maakt om een onaangenaam gerecht te voorkomen.

Doen deze verschillen ertoe?

Afgezien van hun grootte, schaal, habitat of voortplanting, hebben de verschillen tussen deze schaaldieren wel degelijk invloed op de voedingswaarde van een gerecht. Dus, eet garnalen als je je eiwit- of ijzerinname wilt verhogen. Eet daarentegen gamba’s als je meer kalium en minder vet nodig hebt.

Kies voor garnalen als je een zeevruchtenmaaltijd wilt met intense smaken, maar kies gamba’s voor meer evenwichtige smaken en texturen. Eet smakelijk!