Het syndroom van Procrustes: mensen haten die opvallen

Het syndroom van Procrustes verhindert ons te groeien, omdat we ons alleen op het niveau van kritiek beheersen, in plaats van te proberen samen met anderen te groeien. Kan het overwonnen worden?

Kijken naar en imiteren van wat anderen om je heen doen kan een kick-start zijn voor zelfverbetering en motivatie. Maar als dat de oorzaak wordt van blijvende vergelijkingen, wordt het een marteling. Iemand met het syndroom van Procrustes leeft zijn leven op deze manier.

Het syndroom van Procrustes ontleent zijn naam aan een Grieks verhaal. Procrustes was een herbergier die reizigers in zijn huis ontving en hun bovenste of onderste ledematen afsneed als ze uit het bed staken. Dit geeft ons al een aanwijzing over wat het centrum is: het stoort wat opvalt, wat de aandacht trekt.

Dit syndroom kan meerdere oorsprongen hebben. Bijvoorbeeld tijdens onze opvoeding, als we verstoken bleven van genegenheid en nabijheid, terwijl onze broer of zus de hoofdrolspeler van het tafereel was. De basis kan gelegd worden voor het denken dat er niet genoeg is om rond te gaan. Daarom worden anderen potentiële concurrenten.

Kenmerken van iemand met het syndroom van Procrustes

Het is de moeite waard te verduidelijken dat alle mensen zich op een bepaald moment in hun leven jaloers of afgunstig op anderen kunnen voelen. Wat het syndroom van Procrustes kenmerkt is dat het een gegeneraliseerde situatie is, die voortdurend voorkomt, en zelfs ten aanzien van meerdere mensen.

Ook zijn enkele van de kenmerken die we over dit syndroom kunnen vaststellen de volgende:

• Ze hebben de neiging om afwijzend te reageren, met het gemakkelijke “nee.” Een collega kan een geweldige oplossing hebben voorgesteld om een probleem aan te pakken, maar jij antwoordt dat het idee niet zo geschikt lijkt of dat het niet nieuw is. Met andere woorden, ze gebruiken elk excuus om het in diskrediet te brengen.
• Vele malen veroorzaken ze conflicten of misbruiken ze. Ze communiceren meestal niet assertief en gebruiken slechte manieren en ze boycotten de initiatieven van anderen.
• Ze hebben een lage tolerantie voor frustratie. Ook verdragen ze niet dat anderen gelijk hebben of betere ideeën hebben.
• Daarnaast zijn in staat in te gaan tegen wat ze denken, om de persoon die ze als een bedreiging zien tegen te spreken.
• Ze hebben moeite de mening van anderen te accepteren. Daarom is het voor hen heel moeilijk om in een groep te werken.
• Het zijn erg starre mensen, die zich moeilijk aan veranderingen kunnen aanpassen en die zich uitdrukken en leven in termen van hun eigen absolute waarheden.

Oorzaken en gevolgen

Een van de eerste redenen waarom het ons stoort dat een ander uitblinkt heeft te maken met een laag gevoel van eigenwaarde. Daardoor voelen we ons bedreigd.

Onzekerheid achtervolgt ons en we vrezen in de schaduw te worden gelaten. Dit slaat over op werk, relaties en gezin.

Uiteindelijk interfereert het syndroom van Procrustes met interpersoonlijke relaties. We zijn niet in staat ons op een authentieke manier met anderen te verbinden. We vermijden te delen wat ons overkomt en scheppen afstand.

Het gaat ook gepaard met een enorme energie-uitgave. We zijn permanent op onze hoede. Natuurlijk wordt onze geestelijke gezondheid aangetast, want we zijn vervuld van bitterheid, woede en pessimisme.

In werkomgevingen is het syndroom van Procrustes erg schadelijk. Vooral als de persoon leidinggevende functies bekleedt. Het veroorzaakt grote demotivatie bij werknemers.

Hoe om te gaan met het syndroom van Procrustes?

Enkele sleutels om het syndroom van Procrustes te overwinnen zijn de volgende:

• Vat wat de ander zegt niet persoonlijk op. Geloven dat het allemaal tegen ons gericht is, is een vooroordeel. Het is goed om jezelf vragen te stellen als “is het mogelijk dat wat hij/zij tegen me zei overdreven is?” Op deze manier is het de bedoeling onze vooroordelen uit te dagen.
• Maak afspraken. Bijvoorbeeld, als er in een werkomgeving twee mensen zijn die meewerkten aan de uitwerking van een project, is het mogelijk om op het moment van presenteren de presentatie in gelijke delen te verdelen. Op deze manier vermijden we die situaties die het gevoel losmaken dat iemand ons wil overschaduwen.
• Benoem je sterke punten en leer op anderen te vertrouwen om je zwakke punten te verbeteren. Het is belangrijk te erkennen dat alle mensen iets bij te dragen hebben in een baan, in een team of in een relatie. Daarom moet je onderzoeken wat je te bieden hebt op de gebieden waaraan je deelneemt. Tegelijk kun je je openstellen voor anderen om te leren hoe zij problemen oplossen en wat ze doen in situaties die voor hen moeilijk zijn.

Hoe meer we op anderen letten, hoe minder we onszelf bezitten

Het syndroom van Procrustes schaadt ons enorm, want we handhaven niet alleen een negatieve en pessimistische houding tegenover anderen, maar we raken ook op een zijspoor. We vergeten onszelf en over het werken aan onze sterke punten en het verbeteren van onze zwakke punten. Op die manier blijven we beperkt en blokkeert onze groei (Spaanse link).

Het enige wat we zien is hoe we de ander naar beneden kunnen halen, hoe we hem/haar in verlegenheid kunnen brengen. Zo sluiten we ons af voor uitwisseling, we keren ons doof voor alles wat van de andere kant komt. We blijven in zelfbedrog, alsof we de enigen zijn met het juiste antwoord. Wees hier voorzichtig mee! We kunnen fouten maken door onze arrogantie.