Het prikkelbare darm syndroom en diens rol in je dieet
Als jij last hebt van het prikkelbare darm syndroom, dan kun je je onzeker voelen over het voortzetten van je normale routine. Het aanpassen van je dieet kan een geweldige manier zijn om uitbraken, ongemak en pijn te voorkomen.
Daarom willen we je graag enkele tips geven over hoe je je dieet kunt verbeteren als je lijdt aan het prikkelbare darm syndroom.
Wat is het prikkelbare darm syndroom?
Prikkelbare darm syndroom (PDS) is een chronische functionele stoornis in het maag-darmkanaal. De belangrijkste symptomen zijn onder andere:
- buikpijn of ongemak
- zwelling van de buik
- veranderde darmgewoonten (constipatie of diarree)
Dit syndroom is de meest gediagnosticeerde gastro-intestinale aandoening en de tweede oorzaak van werkverzuim. De statistieken plaatsen het zelfs net achter de verkoudheid. Tussen 10-20% van de bevolking heeft op een bepaald moment in hun leven last van het prikkelbare darm syndroom. Slechts 15% van de getroffenen raadpleegt echter een arts.
Een dieet om de symptomen van PDS onder controle te houden
Je kunt het prikkelbare darm syndroom vaak effectief onder controle houden door veranderingen in je dieet aan te brengen.
Het dieet voor mensen met het prikkelbare darm syndroom moet van geval tot geval worden bepaald. Hier volgen echter enkele algemene richtlijnen:
- Matig je consumptie van onoplosbare vezels, zodat je onbalans in je darmbeweging kunt voorkomen. Veel voorkomende bronnen van onoplosbare vezels zijn onder andere:
- bonen
- volkoren producten
- groene bonen
- aardappelen
- bloemkool
- noten
- Verhoog je daarbij consumptie van oplosbare vezels in je dieet. Eet veel groenten die goed zijn voor je spijsvertering. Daarnaast zijn haver en havermout, peulvruchten zoals bonen en linzen en ook fruit en groenten zoals appels en wortelen allemaal grote bronnen van oplosbare vezels.
- Verlaag je consumptie van vet voedsel.
- Verminder de consumptie van fructose en kies fruit met minder suiker en meer pectine zoals hele appels. Verlaag ook je inname van vruchtensappen.
- Verminder je consumptie van de volgende voedingsmiddelen:
- kunstmatige zoetstoffen
- kruidige voedingsmiddelen
- koolzuurhoudende dranken
- koffie
- thee
- Probeer ongeveer twee liter (8 glazen) water per dag te drinken. Een goede hydratatie is belangrijk, met name tijdens periodes van diarree. Drink ook lindebloementhee en infusies met verbena. Deze hebben namelijk geen laxerende werking. Daarnaast helpt een voldoende toevoer van vloeistoffen je ook bij verstopping.
Prikkelbare darm syndroom en het FODMAP-dieet
Het FODMAP-dieet werd ontwikkeld door onderzoekers van de Monash University in Australië. FODMAP is een acroniem dat is afgeleid van “Fermenteerbare Oligosachariden, Disachariden, Monosachariden en Polyolen”. Dit zijn allemaal koolhydraten met korte ketens.
Het FODMAP-dieet bevat dus weinig of geen van de volgende stoffen:
- fructose
- lactose
- fructanen
- galactanen
- polyolen
Deze zijn gewoonlijk aanwezig in onder andere de volgende voedingsmiddelen:
- vruchten zoals appels en peren.
- goenten zoals ui, asperges en knoflook.
- peulvruchten zoals erwten, sojabonen en linzen.
- granen zoals tarwe en zijn derivaten, maar ook rogge en gerst.
- zuivelproducten zoals melk, kaas, ijs en yoghurt, je kunt je tolerantie hiervan evalueren.
- kunstmatige zoetstoffen, meestal bewerkte producten die onder andere het volgende bevatten:
- sorbitol (E420)
- mannitol (E421)
- isomalt (E953)
- maltitol (E965)
- xylitol (E967)
De relatie tussen PDS en het FODMAP-dieet
Oligosachariden, disachariden, monosachariden en ook polyolen kunnen bij bepaalde mensen niet volledig door de dunne darm worden opgenomen. Daardoor komen deze niet geabsorbeerde moleculen in de dikke darm terecht, waar ze de kolonies van bacteriën voeden die er regelmatig voorkomen.
Dan fermenteren de bacteriën de FODMAPs en dit kan leiden tot symptomen zoals:
- pijn of krampen
- constipatie
- diarree
- afwisselend constipatie en diarree
- veranderingen in de darmbeweging
- winderigheid en opgeblazen gevoel
- voedselintolerantie
- vermoeidheid
- problemen met slapen
- angst
- depressie
Daarom kan een dieet met een laag FODMAP-gehalte helpen om de symptomen van het prikkelbare darm syndroom en andere darmontstekingsaandoeningen zoals ulceratieve colitis en zelfs de ziekte van Crohn te verminderen.
Wat zeggen onderzoeken?
Na het eerste onderzoek in 2005 zijn er verschillende onderzoeken uitgevoerd om het mogelijke effect van het FODMAP-dieet op het prikkelbare darm syndroom te beoordelen.
Zoals gebruikelijk bevestigen een aantal onderzoeken de positieve effecten van dit dieet op mensen met PDS en levert het bewijs voor het gebruik van het FODMAP-dieet als behandeling. Er zijn echter andere onderzoeken en gezondheidsdeskundigen die niet overtuigd zijn van het nut van dit dieet voor de behandeling van deze aandoening.
De scepsis rond dit dieet is te wijten aan het feit dat er weinig bewijs is dat het ondersteunt. Bovendien zijn de beschikbare onderzoeken tot nu toe beperkt.
Desondanks kun je met je arts of voedingsdeskundige in gesprek gaan over het ontwerp en de controle van een dieet dat aan jouw behoeften kan voldoen.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- El-Salhy M., Ystad SO., Mazzawi T., Gundersen D., Dietary fiber in irritable bowel syndrome. Int J Mol Med, 2017. 40 (3): 607-613.
- Altobelli E., Del Negro V., Angeletti PM., Latella G., Low FODMAP diet improves irritable bowel syndrome symptoms: a meta analysis. Nutrients, 2017.
- Hill P., Muir JG., Gibson PR., Controversies and recent developments of the low FODMAP diet. Gastroenterol Hepatol, 2017.
