Een overzicht van de verschillende soorten geheugenverlies

Geheugenverlies is een ziekte die meerdere oorzaken kan hebben, van drugsgebruik tot trauma, tot hoofdletsel en alcoholmisbruik. In het volgende artikel gaan we op de meest voorkomende vormen van geheugenverlies in.

Er zijn verschillende soorten geheugenverlies of geheugenverliessyndromen, evenals classificaties. Het is een aandoening die door een gedeeltelijk of volledig geheugenverlies van een persoon wordt gekenmerkt.

Volgens diagnostische boeken wordt geschat dat dissociatieve amnesie, een specifieke vorm, in tot 2,6% van sommige populaties aanwezig is. Er zijn twee manieren om de verschillende soorten geheugenverlies te categoriseren.

• De eerste verwijst naar de chronologie van geheugenverlies, dat wil zeggen, wat voor soort informatie de patiënt niet kan onthouden.
• De tweede groepeert ze samen op basis van hun etiologie of, met andere woorden, de onderliggende oorzaak van de ziekte.

Over het algemeen kan geheugenverlies organisch of functioneel zijn. Enkele van de meestvoorkomende triggers zijn bijvoorbeeld hersentrauma en het gebruik van bepaalde medicijnen.

Soorten geheugenverlies volgens hun chronologie

Over het algemeen kunnen we onderscheid maken tussen twee soorten geheugenverlies: retrograde en anterograde geheugenverlies. Het is belangrijk om op te merken dat een patiënt beide tegelijkertijd kan presenteren, wat betekent dat dit twee complementaire aandoeningen zijn.

Deze categorisering verwijst niet naar de oorzaken, maar juist naar de symptomen. De website van de Memory Health Check (Engelse link) geeft ons de definities van deze termen.

Anterograde geheugenverlies

In dit geval dragen de hersenen geen nieuwe gebeurtenissen over naar het langetermijngeheugen van de patiënt. Dit betekent dat deze zich alleen herinnert wat er vóór het begin van geheugenverlies is gebeurd.

Dit type geheugenverlies brengt een ernstig verlies van autonomie in het dagelijks leven met zich mee, aangezien het onvermogen om nieuwe herinneringen en ervaringen op te slaan vanuit emotioneel oogpunt verschillende stoornissen veroorzaakt.

Tegelijkertijd brengt het ook gezondheidsrisico’s in de vorm van ongevallen met zich mee (Spaanse link). Je kunt bijvoorbeeld vergeten dat je kort daarvoor een pan op het vuur hebt gezet.

Retrograde amnesie

Hier kijken we naar de andere kant van de medaille van geheugenverlies, want bij retrograde amnesie herinnert de patiënt zich niets van wat er vóór het begin van de ziekte is gebeurd.

Volgens de Internationale Universiteit van Valencia (Spaanse link) is het mogelijk om alle informatie te vergeten die je gedurende je hele leven vóór het hersentrauma of de uitlokkende gebeurtenis hebt verzameld.

Soorten geheugenverlies volgens hun etiologie

De Cleveland Clinic (Engelse link) geeft aan dat we ook soorten geheugenverlies op basis van hun etiologie kunnen categoriseren. Dat wil zeggen, volgens de trigger die het probleem veroorzaakt. Laten we ze eens in detail bekijken.

Posttraumatische amnesie

Volgens neurologische studies (Engelse link) is traumatisch hersenletsel een van de meest voorkomende oorzaken van invaliditeit en mortaliteit in de wereld. Uit gegevens blijkt dat er in de Verenigde Staten meer dan 2,5 miljoen ziekenhuisopnames voor dit type letsel zijn, wat met 16% van de ziekenhuisopnames als gevolg van een val of klap overeenkomt.

Posttraumatisch geheugenverlies treedt op als gevolg van verwondingen die hersenschade veroorzaken, maar niet de schedel binnendringen. Dit type aandoening gaat meestal met bewustzijnsverlies en soms zelfs coma gepaard. Gelukkig is het geheugenverlies in de meeste gevallen van voorbijgaande aard.

Transient Global Amnesia (TGA)

Volgens de Mayo Clinic (Spaanse link) is transient global amnesia een tijdelijk geheugenverlies dat niet aan de meest voorkomende neurologische aandoeningen, zoals epilepsie of een beroerte, kan worden toegeschreven.

De incidentie van deze ziekte, dat wil dus zeggen het aantal nieuwe gevallen dat op een bepaalde plaats is geregistreerd, ligt tussen de 3 en 10 gevallen per 100.000 mensen.

Dat is de reden dat experts het als een zeer zeldzame aandoening beschouwen. Hoewel wetenschappers nog steeds niet weten wat de oorzaak van de pathologie is, vermoeden ze een verband met de aanwezigheid van migraine of ziekten van vasculaire oorsprong (Spaanse link).

Diencefaal geheugenverlies

Zoals de naam doet vermoeden, zijn laesies in het mediale diencephalon kenmerkend voor dit type geheugenverlies. De belangrijkste functies van deze structuur zijn om het zenuwstelsel en het endocriene systeem te verbinden en om van bepaalde klieren de werking te beheersen.

Een voorbeeld van dit type aandoening is het syndroom van Korsakov. Hierbij wordt het verlies van geheugen en vermogens veroorzaakt door een tekort aan vitamine-opname (Spaanse link), met name van vitamine B1. Dit wordt veroorzaakt door een maagbeschadiging ten gevolge van overmatig alcoholgebruik.

Geheugenverlies bij kinderen

Amnesie bij kinderen komt overal ter wereld veel voor, omdat het verwijst naar het onvermogen van volwassenen om zich de eerste 3 tot 4 jaar van hun kindertijd te herinneren. Onderzoek wijst uit (Engelse link) dat de limiet van dit geheugenverlies variabel is en door zowel individuele als culturele factoren wordt beïnvloed.

Geheugenverlies door de ziekte van Alzheimer

Hoewel we nog steeds niet op de hoogte zijn van alle oorzaken van de ziekte van Alzheimer, vermoeden experts dat ook bepaalde stofwisselingsstoornissen bij de mogelijke oorzaken horen.

Organisaties zoals Elalzheimer.com (Spaanse link) wijzen erop dat geheugenverlies een van de eerste symptomen van deze ziekte is. Deze aandoening zorgt er namelijk voor dat de patiënt zowel het korte-termijngeheugen als de herinnering aan onmiddellijke gebeurtenissen verliest.

Door geneesmiddelen veroorzaakt geheugenverlies

Volgens het San Diego ziekenhuis (Spaanse link) veroorzaken een aantal medicijnen, zoals flunitrazepam, anterograde amnesie. Dit, zoals we al eerder zeiden, maakt het voor de patiënt onmogelijk om zich alles te herinneren wat er is gebeurd, terwijl hij onder invloed van het medicijn was.

Flunitrazepam staat ook bekend als een verkrachtingsdrug. Dit komt omdat het meestal de stof is die aanvallers in de drankjes van vrouwen stoppen, zodat ze zich niet herinneren wat er is gebeurd en niet weten hoe ze het gezicht van de verkrachter moeten identificeren.

Dissociatieve amnesie

In dit geval hebben we met een soort geheugenverlies te maken dat een onbewust afweermechanisme is. Patiënten met dissociatief geheugenverlies blokkeren de persoonlijke informatie van een traumatische gebeurtenis.

Volgens de website MSD manuals (Spaanse link) kunnen deze geheugenlacunes variëren van enkele minuten tot tientallen jaren van leven. Gesprekken onder hypnose en therapie met bepaalde medicijnen kunnen patiënten helpen zich de kenmerken van de traumatische gebeurtenis te herinneren.

Kwalitatieve amnesieën of paramnesieën

Volgens de website Medical Dictionary (Spaanse link) is paramnesie een wijziging van het geheugen waarbij herinneringen worden vervormd. Deze fictieve feiten vervangen echte situaties, die iemand zich niet kan herinneren. Dit type geheugenverlies komt vaak voor bij chronisch alcoholisme en organische hersensyndromen.

We kennen ze ook als deja vú en jamais vú. De eerste uitdrukking verwijst naar een situatie waarin een nieuwe ervaring aanvoelt alsof je die eerder hebt meegemaakt. Aan de andere kant beschrijft de tweede wanneer iemand zich niet expliciet herinnert iets eerder te hebben gezien.

Wanneer moet je een arts raadplegen?

Na een ernstige hersenschudding die bewusteloosheid veroorzaakt, zelfs als dit slechts een paar seconden duurt, is een bezoek aan de spoedarts verplicht. Een aantal hersenletsels manifesteren zich niet onmiddellijk, dus je moet zo snel mogelijk een arts raadplegen.

Tegelijkertijd is het noodzakelijk om te benadrukken dat korte termijn geheugenverlies bij de algemene bevolking normaal is. We leven in een erg hoog tempo en soms zorgen angststoornissen ervoor (Spaanse link) dat we ons gedissocieerd en verward voelen. Er is daarom geen reden voor paniek als je je iets niet perfect herinnert.

De soorten geheugenverlies zijn talrijk en gevarieerd

Zoals je hebt kunnen lezen, zijn er veel verschillende soorten geheugenverlies. Hoewel het een aandoening is met een eenvoudige definitie is alles afhankelijk van de chronologie en de veroorzakende trigger. Over het algemeen ontstaat geheugenverlies na hoofdletsel en is het geheugenverlies van voorbijgaande aard.

Vergeetachtig zijn is iets wat in een samenleving vol prikkels normaal is. Wanneer iemand echter de integrale details van zijn dagelijkse leven vergeet, zich in zijn eigen huis verward voelt of zijn omgeving niet kan identificeren, dan is het essentieel om een arts te raadplegen.