Een breuk of een verstuiking: wat is het verschil?

Soms kan het lastig zijn om direct te bepalen of een blessure een breuk of een verstuiking is. Het zijn beide verwondingen die bepaalde symptomen delen, maar ze zijn niet hetzelfde. Hoe artsen ze uit elkaar houden, leggen we in dit artikel uit.

In de traumatologie behoren twee verwondingen tot de meestvoorkomende: een breuk en een verstuiking. We kennen allemaal wel iemand die een van deze twee omstandigheden heeft meegemaakt, of misschien hebben we ze zelf ook meegemaakt.

Omdat het zulke veelvoorkomende verwondingen zijn, is het logisch dat ze tot verwarring leiden. Wanneer we worden geconfronteerd met een trauma dat zwelling en zwakte in een ledemaat veroorzaakt, is de vraag of we te maken hebben met een breuk of een verstuiking een legitieme vraag.

Ze zijn niet hetzelfde en de consequenties ervan ook niet. Een breuk is ernstiger, hoewel er ook echt ernstige verstuikingen zijn die de gewrichten in gevaar brengen. Deze kunnen een negatief effect hebben op iemands werk, atletische vaardigheden en levensstijl.

We moeten eerst duidelijk maken dat een verstuiking typisch een verwonding van ligamenten is. In dit geval zijn de betrokken ligamenten meer uitgerekt dan zou moeten en kunnen ze niet terugkeren naar hun natuurlijke positie. In extreme situaties kan een verstuiking gepaard gaan met een gescheurd ligament.

Aan de andere kant is een breuk een botletsel. Dat wil zeggen, het botweefsel is onderbroken, geschaafd of diep gewond. Laten we dit eens nader gaan bekijken.

Van een verstuiking tot een breuk

Hoewel de twijfel over het hebben van een breuk of verstuiking terecht is, geloven velen dat het eerste een gevolg is van de slechte behandeling van het laatste. Dit is echter niet het geval. Het zijn afzonderlijke entiteiten die geen deel uitmaken van hetzelfde letselproces.

In plaats daarvan kunnen we zeggen dat er gradaties van ernst zijn in deze verwondingen, en in die zin kunnen we een gradatie markeren van de mildste verstuiking tot breuk. Nogmaals, we herhalen dat het niet is omdat het een naar het ander leidt, maar vanwege hun verschillende gradaties van ernst.

Zo zouden we het volgende hebben:

• Eerstegraads verstuiking: dit is de mildste. De banden zijn wat uitgerekt en veroorzaken pijn. Er kan enige zwelling in het aangetaste gewricht en vochtophoping (oedeem) zijn. Behandeling met rust en het nemen van een ontstekingsremmend medicijn is voldoende.
• Tweedegraads verstuiking: hier is de ligamentspanning iets groter dan de vorige graad. Er zijn ook enkele kleine breuken in de vezels. Kinesiologiesessies zijn noodzakelijk voor herstel.
• Derdegraads verstuiking: dit is de meest ernstige vorm van verstuiking. De ligamenten zijn gescheurd, niet alleen uitgerekt. Het vereist een intensievere behandeling met strikte rust, bewegingen met een steunbeugel en af en toe fysiotherapie-oefeningen.
• Eenvoudige breuk: dit is de breuk van het bot dat in het lichaam achterblijft. Het kan al dan niet gepaard gaan met een nabijgelegen verstuiking als gevolg van hetzelfde trauma dat de breuk veroorzaakte.
• Blootgestelde breuk: het botweefsel is gebroken en een deel ervan wordt buiten het lichaam blootgesteld via een wond in de huid. Het bot staat dus in contact met de externe omgeving.

Verschillen tussen de twee letsels

Om onderscheid te maken tussen een fractuur en een verstuiking, moeten we rekening houden met de symptomen, hoe het trauma is opgetreden en hoe het getroffen gebied is achtergelaten na het trauma. De bewegingen die mogelijk zijn zodra het letsel optreedt, zijn meestal indicatief voor de ernst.

Zodra de verwonding plaatsvindt, kunnen de twee letsels echter gemakkelijk door elkaar worden gehaald, omdat ze symptomen delen. Beide gevallen beginnen met intense pijn en zwelling. Het gebied raakt ontstoken door hetzelfde proces dat het gewonde lichaam ontketent en door de ophoping van vloeistof als gevolg van die structuren die zijn verrekt of gebroken.

Bij hematomen is de situatie complexer. Over het algemeen vertonen fracturen bloeduitstortingen en de meeste verstuikingen niet. Maar blauwe plekken komen voor bij ernstige verstuikingen, en er kan ook een breuk zijn die geen blauwe plekken op het huidoppervlak vertoont.

Een belangrijk teken van een breuk is een duidelijke misvorming van de plaats van het letsel. Het gebroken bot veroorzaakt huidverhogingen die resulteren in functionele impotentie. Het is erg moeilijk om een gebroken bot te bewegen.

Eerste hulp bij breuken en verstuikingen

Nadat is vastgesteld dat de verwonding een verstuiking is, zijn de volgende stappen om eerste hulp ter plaatse te verlenen:

• Immobilisatie: het verstuikte gewricht moet stil worden gehouden.
• Lokaal koude aanbrengen: een koud kompres aanbrengen op het gewricht vermindert ontstekingen en vermindert zo ook de pijn.
• Zwachtelen: strakke of drukkende zwachtels zijn erg handig bij verstuikingen. Naast het bevorderen van immobilisatie, houdt het verband ook ontstekingen onder controle.
• De extremiteit omhoog houden: omdat we niet willen dat er meer vocht in het beschadigde gewricht ophoopt, moeten we het verhogen zodat het overtollige vocht wordt afgevoerd.

Aan de andere kant, als de verwonding wordt geïdentificeerd als een breuk, dan zou de eerste hulp anders zijn.

Eerste hulp bij een breuk

• Raak zo min mogelijk aan: het is niet hetzelfde als een verstuiking en je kunt een gebroken bot niet zomaar manipuleren. In plaats daarvan moet je het gebied van de verwonding isoleren en contact vermijden.
• Bevorder de bloedsomloop: als de gewonde een fractuur in een extremiteit heeft opgelopen en een voorwerp heeft dat de bloedstroom kan onderbreken, probeer dit dan te verwijderen. Als de persoon in kwestie bijvoorbeeld een gebroken pols heeft en een horloge draagt, moeten ze bijvoorbeeld proberen het horloge te verwijderen. Het getroffen gebied mag zo min mogelijk aangeraakt worden.
• Houd bloeding onder controle: als er een bloeding is naast de fractuur, dan moet de arts het punt waar het bloed naar buiten komt samendrukken. Grote en blootliggende fracturen kunnen abrupt bloedverlies veroorzaken dat het herstel van een ledemaat in gevaar kan brengen.

Breuk of verstuiking

Zoals je kunt zien zijn er veel verschillen tussen fracturen en verstuikingen, ook al kunnen ze vergelijkbare eerste symptomen vertonen. Het is belangrijk om een nauwkeurige diagnose van een arts te krijgen, omdat de behandeling ervan afhangt.