Diagnose en behandeling van niertuberculose

Om niertuberculose te diagnosticeren, moeten specialisten een microscoop gebruiken. Ze moeten een kweek nemen en materiaal isoleren om het te testen.

Beoordeeld en goedgekeurd door de dokter Diego Pereira.

Geschreven door Equipo Editorial

Laatste update: 22 december, 2022

In het artikel van vandaag gaan we het hebben over de diagnose en behandeling van niertuberculose. Niertuberculose is een chronische aandoening. Over het algemeen wordt het door de bacterie Mycobacterium tuberculosis veroorzaakt. Het kan beide nieren beschadigen en leiden tot nierfalen en zelfs de dood veroorzaken.

Vaak begint het in de longen en het komt vaak voor bij patiënten met longtuberculose. Niertuberculose is in feite de tweede meest voorkomende vorm, naast longtuberculose.  Mycobacterium tuberculosis kan de nieren bereiken via:

• het bloed
• direct contact
• het lymfestelsel

De eerste delen van het lichaam die door niertuberculose worden aangetast zijn de nieren, de bijbal en ook de prostaat. Het kan echter ook de urogenitale organen beïnvloeden.

Symptomen van niertuberculose

De meeste patiënten reageren positief op tuberculine. Bovendien testen ze ook positief voor bacillus Koch in hun urine. Ook is het voor mannen meestal met de bijbal verbonden. Het is niet zo gebruikelijk, maar het wordt ook met een prostaatontsteking geassocieerd. Enkele van de meest voorkomende symptomen zijn onder andere:

• pijn aan de nieren
• frequent en pijn bij het plassen
• bloed in de urine

Diagnose

Om niertuberculose te diagnosticeren, moeten specialisten dus een microscoop gebruiken. Ze moeten hiervoor een kweek nemen van de bacteriën en deze vervolgens isoleren om het te testen.

Microbiële diagnose

De diagnose van niertuberculose gebeurt over het algemeen in twee of drie stappen. Deze stappen zijn achtereenvolgens:

• aantonen van zuur-alcoholbestendige bacillen.
• het isoleren van de bacteriën.
• Soms moeten specialisten testen of de bacteriën gevoelig zijn voor geneesmiddelen tegen tuberculose.

Bij deze bacteriën zijn speciale kleurtechnieken nodig om ze te identificeren. Dit komt, omdat ze veel lipiden in hun celwanden hebben. Ze groeien ook langzaam. Specialisten moeten de kweek vervolgens gedurende 8 weken laten incuberen.

Het kleuren van de kweek en onder een microscoop bekijken is de eenvoudigste en snelste procedure. In feite is dit meestal de eerste diagnose van niertuberculose.

Mycobacteriën cultiveren en identificeren

Er zijn verschillende soorten kweekmedia. De vaste en vloeibare media zijn op dit moment de meest gevoelige en snelste opties. Er zijn echter meerdere soorten kweekmedia beschikbaar zoals:

• vaste stoffen
• radiometrische vloeistoffen
• niet-radiometrische vloeistoffen
• bifasische vloeistoffen

De meest effectieve technieken zijn lysis-centrifugatie en radiometrische technieken. Specialisten gebruiken het zelfs voor ernstige gevallen van HIV en koorts met onbekende oorzaken.

Nieuwe diagnostische technieken: gen-amplificatie van DNA of RNA

Deze technieken zorgen ervoor dat de diagnose van niertuberculose tegenwoordig zeer snel te stellen is. Ze maken namelijk miljoenen kopieën van bepaalde delen van de cellen.

In vitro gevoeligheidsstudies

Er zijn tegenwoordig bovendien verschillende methoden voor in-vitrostudies die kunnen helpen om de diagnose van niertuberculose te stellen.

Pathologische diagnose

De pathologische diagnose bestaat uit het bekijken van de monsters onder een microscoop. Specialisten verkrijgen deze monsters door een biopsie te doen en deze monsters vervolgens te analyseren.

Niertuberculose behandelen

Om deze aandoening te behandelen, moet je eerst controleren of de bacterie niet tegen bepaalde medicijnen resistent is. Ook als je de patiënt de behandeling niet goed volgt of niet volledig voltooit, dan wordt het voor het lichaam gemakkelijker om resistentie op te bouwen.

Bovendien moet je de behandeling volledig afronden om te voorkomen dat de ziekte terugkomt. De beste manier om de reactie op de behandeling te controleren, is door opnieuw de aanwezigheid van bacteriën te bepalen.

Over het algemeen worden er twee groepen geneesmiddelen voor de behandeling van niertuberculose gebruikt. Deze groepen zijn gebaseerd op hoe goed ze werken en hun bijwerkingen.

De eerste keuze voor het behandelen van initiële gevallen van niertuberculose zijn bactericiden en bacteriostatische medicatie. Voorbeelden hiervan zijn:

• Bactericiden: isoniazide, rifampicine
• Bacteriostatisch: ethambutol

De tweede keus geneesmiddelen zijn minder actief en ze hebben ook meer bijwerkingen. Artsen schrijven ze dan ook alleen voor bij resistente vormen, of in speciale gevallen. Sommige zijn echter beperkt beschikbaar en alleen getrainde professionals mogen ze voorschrijven. Sommige van deze medicijnen zijn bijvoorbeeld:

• Kanamycine
• Amikacine

Bijwerkingen van de behandeling bij niertuberculose

De meest voorkomende bijwerking van de behandeling is het ontstaan van leverschade (hepatotoxiciteit). Dit kan ook ontstaan bij het gebruik van eerste keuze-medicatie zoals isoniazide en rifampicine.

De milde bijwerkingen komen daarnaast vaak voor. In dat geval hoef je over het algemeen dus niet met de medicatie te stoppen. Het is altijd belangrijk dit goed met de arts te bespreken.

Aan de andere kant kunnen ernstige bijwerkingen betekenen dat je moet stoppen met het gebruik van het medicijn of je behandeling moet veranderen. Ernstige bijwerkingen komen voor bij 3-5% van de patiënten die een korte behandeling ondergaan.

Experts weten ondanks onderzoek nog steeds niet veel over niertuberculose. De reden voor de verschillen tussen patiënten in ontwikkelde en ontwikkelingslanden is dus nog steeds niet duidelijk. Er is dus nog steeds meer diepgaand onderzoek naar de aandoening nodig.