De gezondheidsvoordelen van een ayurvedisch dieet

Er is een oud ayurvedisch spreekwoord dat zegt: "Als de voeding verkeerd is, heeft de geneeskunde geen zin. Als de voeding correct is, is geneeskunde niet nodig." Wat is de basis voor dit gedachtegoed en wat voor soort dieet moet je volgen? Lees verder om er alles over te leren!

Geschreven en geverifieerd door de diëtist Anna Vilarrasa.

Laatste update: 24 augustus, 2022

Ayurveda is een van de oudste traditionele medische zienswijzen en is ontwikkeld op het Indiase subcontinent. Het wordt momenteel erkend als een van de formele gezondheidszorgsystemen in het land en het ayurvedisch dieet is een van de pijlers ervan.

In het Sanskriet betekent het woord Ayurveda ‘wetenschap’ of ‘kennis van het leven’. Het legt de nadruk op gezondheid en ziektepreventie door middel van levensstijl, massage, meditatie en bepaalde kruidengeneesmiddelen. Lees verder om meer te weten te komen over deze manier van leven.

Het ayurvedisch dieet

Dit eetpatroon gaat meer over gezond eten en is niet per se een dieet (Engelse link). Het belangrijkste doel is om je persoonlijke evenwicht te bewaren, omdat je bent wat je eet.

Over het algemeen zijn er drie verschillende soorten dosha gedefinieerd als een reeks individuele eigenschappen en de basis ervan bestaat uit het lichaamstype, de persoonlijkheid en het overheersend element. De dosha’s zijn dus essentieel voor een optimale ontwikkeling en zijn als volgt omschreven:

• Vata: snel van geest, flexibel en creatief. Het zijn meestal magere mensen met neiging tot het ontwikkelen van verkoudheden, spijsverteringsproblemen en moeite met concentreren.
• Pitta: intelligent, hardwerkend en stevig. Het zijn mensen met een gemiddeld postuur. Ze zijn vatbaar voor ontstekingen, hebben een gezonde eetlust en hebben doorgaans geen problemen met de spijsvertering.
• Kapha: kalm en aanhankelijk, sterk en resistent. Deze mensen kunnen vaak moeilijk afvallen en hebben vaak last van obstipatie.

Naast het volgen van het juiste type dieet voor jouw persoonlijkheid, is het ayurvedische dieet gebaseerd op een reeks richtlijnen en routines waaraan je je moet houden. De meest prominente adviezen voor alle soorten mensen zijn onder andere:

• Eet drie maaltijden per dag om de spijsverteringcyclus zonder onderbreking te voltooien.
• Je moet minimaal 3 uur voordat je naar bed gaat voor het laatst iets eten.
• Eet totdat je tevreden bent, niet totdat je vol zit.
• Geef prioriteit aan vers en gezond voedsel.
• Voeg de 6 basissmaken toe aan elke maaltijd.
• Eet bewust en in een ontspannen omgeving.

Soorten voedsel die worden aan- en afgeraden

Ayurveda heeft richtlijnen opgesteld over wat, hoe en wanneer je moet eten, afhankelijk van je lichaamstype of overheersende dosha. Er zijn gedetailleerde aanbevelingen over de soorten voedsel die je in je dieet moet opnemen, afhankelijk van of Vata, Pitta of Kapha de boventoon voeren (Engelse link).

Vata

Deze mensen hebben een voedzaam dieet nodig dat bestaat uit gekookte gerechten op warme temperatuur en zeer milde kruiden. Ze moeten een regelmatig schema volgen en hun dieet moet de volgende voedingsmiddelen bevatten:

• Havermout en rijst.
• Eieren, kip en vis.
• Gefermenteerde zuivelproducten.
• Peulvruchten in beperkte hoeveelheden.
• Zoet, rijp en sappig fruit.
• Geweekte amandelen, walnoten en zaden in het algemeen.
• Sesamolie
• Kurkuma, komijn, koriander en gember om de gerechten op smaak te brengen

Ze moeten hun consumptie beperken van producten zoals:

• Rood vlees
• Harde kazen
• Samentrekkend en gedroogd fruit zoals bosbessen, appels en granaatappels.
• Rauwe groenten en champignons.

Pitta

Koude, licht gekruide gerechten die zoet, verfrissend en bitter zijn, zijn het beste voor dit type mensen. Een vegetarisch dieet is een goede optie voor hen.
De voedingsmiddelen die ze in hun dieet moeten opnemen zijn onder andere:

• Gerst, rijst, haver en tarwe.
• Kip en kalkoen als bronnen van dierlijk eiwit.
• Melk, ghee, boter en ongezouten kaas.
• Peulvruchten in kleine hoeveelheden (de beste zijn zwarte linzen, kikkererwten en mungbonen).
• Zoet fruit zoals appels, bosbessen en dadels.
• Salades en rauwe groenten.
• Zonnebloem- en pompoenpitten (van tijd tot tijd).
• Kardemom, kaneel, venkel en kurkuma.

De voedingsmiddelen die afgeraden worden voor de dominante pitta-persoonlijkheid kunnen als volgt worden samengevat:

• Producten van dierlijke oorsprong, vooral schaaldieren en eieren.
• Rode en gele linzen.
• Zure vruchten.
• Groenten zoals tomaten, radijs, chilipepers, rauwe ui en knoflook.
• De meeste zaden en noten omdat ze veel vet bevatten.
• Scherpe kruiden

Kapha

Het meest aanbevolen dieet voor deze dosha is een eetpatroon waarin warm, licht en droog voedsel de boventoon voert. Ook hebben bittere, samentrekkende en pittige smaken de voorkeur. Dit is de lijst met de meest aanbevolen voedingsmiddelen voor kapha:

• Boekweit en gierst.
• Gebakken of geroosterde kip, konijn en zeevruchten.
• Ghee en geitenmelk.
• Rode linzen, zwarte bonen en mungbonen.
• Mango’s, perziken, abrikozen en peren
• Groenten die boven de grond groeien, vooral groene bladgroenten zoals spinazie, snijbiet en kool.
• Pompoen- en zonnebloempitten, in kleine hoeveelheden.
• De meeste kruiden, vooral knoflook en gember

Mensen met deze dosha moet daarnaast de volgende producten vermijden:

• Zoete aardappelen, haver en tarwe.
• Elke soort zuivel en vet, vooral gefrituurde producten.
• Overmatig zoet of zuur fruit.
• Wortelgroenten, zoals rapen, bieten, of radijsjes.
• Zaden en noten in het algemeen.
• Alle zoetstoffen en zout.

Voor- en nadelen van een ayurvedisch dieet

De aanbevelingen en de soorten voedsel die deel uitmaken van het ayurvedisch dieet zijn gericht op het verbeteren van de algemene gezondheidstoestand. Enkele van de sterke punten en voordelen die een ayurvedisch dieet te bieden heeft zijn onder andere:

• Het bevordert een gezonde levensstijl die eenvoudig voedsel omvat, aangezien de basis bestaat uit vers voedsel dat op een eenvoudige manier wordt bereid.
• Plantaardige voeding voert de boventoon wat veel positieve effecten heeft op het voorkomen van bepaalde ziekten (Engelse link).Het moedigt ook bewust eten aan.
• Het is ook een manier van leven die gericht is op een gezonde levensstijl.
• Het kan het lichaamsgewicht in evenwicht houden, een goede spijsvertering bevorderen.
• Deze levensstijl kan ook leiden tot een beter lipidenprofiel en een lager risico op chronische ziekten.

Het is echter noodzakelijk om een aantal zwakke punten te noemen (Spaanse link) waarmee rekening moet worden gehouden voor het starten met het ayurvedisch dieet en het aanpassen van je levensstijl:

• Ayurveda is een manier van leven, geen dieet. Het gaat dus niet alleen om eten. Je moet alle routines die ermee gepaard gaan in gedachten houden en ze op dezelfde manier volgen.
• Het is misschien moeilijk om bepaalde producten te vinden en aan hun smaak aan te passen aan je eigen voorkeuren.
• Ten slotte is er toewijding nodig om de manier waarop je kookt en eet te veranderen.

Laatste aanbevelingen voor een Ayurvedisch dieet

Je moet een ayurvedisch specialist raadplegen voordat je grote veranderingen in je huidige dieet en levensstijl aanbrengt. De reden hiervoor is dat een specialist je dosha moet bepalen en eventuele bestaande of mogelijke onevenwichtigheden moet vaststellen om te behandelen (Spaanse link).

Goede organisatorische vaardigheden zijn essentieel om aan deze levenswijze te voldoen. Mensen die het volgen, moeten de tijd nemen voor persoonlijke aanpassingen, zowel aan nieuwe gewoonten als aan ongebruikelijk voedsel.