Het colon beschermen tegen veelvoorkomende aandoeningen

De dikke darm is verantwoordelijk voor de allerlaatste fase van onze spijsvertering. Hoe kan je het colon beschermen tegen veelvoorkomende aandoeningen?

Het colon (ook wel bekend als de dikke darm) is een dikke en ongeveer anderhalve meter lange buis die aan het einde van onze spijsverteringsorganen gevonden kan worden. In dit artikel zullen we kijken hoe we kunnen voorkomen dat verschillende veelvoorkomende aandoeningen het colon aantasten.

De dikke darm is verantwoordelijk voor de allerlaatste fase van onze spijsvertering. Hij neemt de maagbrij (het verteerde voedsel) over van de dunne darm om de absorptie af te ronden.

Het colon vormt de maagbrij om van diens oorspronkelijk vloeibare status naar een vaste samenstelling. Het colon zet de maagbrij dus om naar uitwerpselen.

De voornaamste functie van de dikke darm is het tijdelijk opslaan van de afvalproducten. Zo kan het later worden afgevoerd uit het spijsverteringsstelsel. Daarnaast neemt het water uit de voedselbrij op.

Wanneer ontlasting niet op een regelmatig tijdstip wordt afgevoerd, zorgt het colon voor steeds meer opname van water. Het afvalproduct wordt dan hard, wat weer leidt tot constipatie.

Het verband tussen colonkanker en veelvoorkomende aandoeningen van het colon

Er zijn naast constipatie ook andere veelvoorkomende aandoeningen die ervoor kunnen zorgen dat het colon niet goed werkt. In sommige gevallen kunnen die aandoeningen zelfs leiden tot colonkanker.

Deze kankersoort komt vaker voor bij mensen ouder dan 50 jaar die risicofactoren vertonen en een familiegeschiedenis van darmkanker hebben.

Aangezien colonkanker in de eerste stadia geen symptomen vertoont, willen we je aanraden op regelmatige tijdstippen een darmonderzoek te ondergaan. Zo kunnen afwijkingen tijdig opgespoord worden.

Wanneer colonkanker vroegtijdig ontdekt wordt, is er een goede kans dat het overwonnen kan worden. Wanneer de kanker echter erg laat vastgesteld wordt, kunnen de vooruitzichten erg somber zijn.

Veelvoorkomende aandoeningen van het colon

Bij volgende veelvoorkomende aandoeningen wordt de dikke darm of het colon vaak aangetast:

• Colitis ulcerosa
• Darmpoliepen
• Diverticulose

Colitis ulcerosa

Dit is een ontstekingsaandoening die de dikke darm en het rectum aantast. Colitis ulcerosa wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van zweren in het colon.

Voor zover we weten ligt er een immuunziekte aan de basis van deze aandoening. Hierdoor kunnen de darmen de aanwezigheid van bepaalde antigenen die in de darm terug te vinden zijn niet langer tolereren. De meest voorkomende symptomen van deze aandoening zijn:

• Diarree, waar soms bloed en etter in terug te vinden zijn.
• Koorts.
• Pijn aan het rectum.
• Gewichtsverlies. 

Laboratoriumtests, röntgenstralen, endoscopieën en andere soortgelijke testen zijn meestal noodzakelijk om deze ziekte te kunnen vaststellen.

Colitis ulcerosa is een chronische ziekte met mogelijk lange periodes van remissie. De actieve periodes worden meestal uitbraken genoemd. De oorzaak van colitis ulcerosa is niet bekend. Meestal toont de ziekte zich voor je 40 jaar bent, maar de aandoening is ook al vastgesteld bij oudere mensen.

Er bestaat voorlopig nog geen geneesmiddel, behalve het verwijderen van de getroffen delen van het colon. De gebruikelijke behandeling bestaat meestal uit het nemen van medicatie die de ontsteking afremt en zo nieuwe uitbraken voorkomt.

Voeding bij Colitis ulcerosa

Stress en bepaalde voedingssoorten kunnen colitis ulcerosa uitlokken, maar dit zijn niet de primaire oorzaken van de aandoening.

Doordat de oorzaken van colitis ulcerosa nog niet bekend zijn, is het dus ook moeilijk de ziekte te voorkomen. De beste optie voor preventie is dan ook de factoren vermijden die deze aandoening kunnen uitlokken.

Dankzij een slechte absorptie van bepaalde voedingsstoffen die bij veel van de patiënten voorkomt, wordt de consumptie aangeraden van producten zoals:

• Groenten
• Noten
• Melk
• Eieren
• Vis
• Granen

Voedingsstoffen die je beter kunt vermijden zijn onder andere:

• Peulvruchten
• Vette maaltijden
• Alcoholische dranken
• Specerijen
• Snoep

Hierbij een tabel om je nog een beter idee te geven van wat je beter al dan niet in je eetpatroon opneemt:

Darmpoliepen

Darmpoliepen zijn gezwellen of abnormale uitsteeksels op de colonoppervlakte. Het merendeel van zulke poliepen zijn goedaardig, maar sommige zijn of worden kankerachtig. Om te vermijden dat de poliepen van goedaardig naar kankerverwekkend evolueren, kan je ze vaak het beste meteen laten verwijderen.

Mensen die al eens poliepen hebben moeten laten verwijderen, kunnen het beste minstens één keer per drie jaar een endoscopie laten uitvoeren. Dit om te kijken of er zich nieuwe poliepen ontwikkeld hebben.

Darmpoliepen zorgen meestal niet voor symptomen. Poliepen worden daarom vaak ontdekt bij een onderzoek voor een ander gezondheidsprobleem. Vervolgens kan de arts ze tijden een colonoscopie verwijderen. Darmpoliepen kunnen het gevolg zijn van zowel erfelijke als externe factoren.

Symptomen van darmpoliepen

Wanneer er dan toch symptomen opduiken, nemen ze vaak de volgende vorm aan:

• Anale bloedingen
• Constipatie
• Diarree die langer dan een week aanhoudt
• Bloed in de ontlasting

De geneeskunde weet nog niet hoe je poliepen voorkomen kunt. Je kan het risico echter wel drastisch verlagen door:

• Voldoende fruit te eten.
• Alcohol en sigaretten te vermijden.
• Je gewicht onder controle te houden.
• Voldoende calciumrijke voedingsstoffen te consumeren.

Diverticulose

Diverticulose is een aandoening die gekenmerkt wordt door zakvormige uitstulpingen. De uitstulpingen zijn gevuld met slijm die door de spierlagen opduiken op de zwakke punten van de darmwand. Ze komen over het algemeen vaker voor bij mensen van oudere leeftijd. Vaak zijn er dan geen zichtbare symptomen merkbaar.

Welke complicaties kan diverticulose veroorzaken?

• Diverticulitis: ontsteking en daaropvolgende infectie.
• Bloedingen: patiënten die aan diverticulose lijden kunnen last hebben van bloedingen. Dit kan gaan om bloed in de uitwerpselen of massale rectale bloedingen.
• Perforatie: wanneer de divertikels ontstoken zijn, kunnen deze perforeren en levensbedreigende infecties veroorzaken.

De symptomen die kunnen verschijnen zijn onder andere constipatie, een ongemakkelijk gevoel in de buik en fistels.

Oorzaken

De zwakke spieren in de ingewanden zijn vaak de oorzaak van diverticulose. Dit kan worden veroorzaakt door onder andere:

• Eetpatronen die niet genoeg vezels bevatten. Vezels zorgen namelijk voor een regelmatige stoelgang die consequent de spieren van de ingewanden traint. De afwezigheid van vezels zorgt voor zwakkere spieren, omdat er niet genoeg activiteit plaatsvindt. Het kan daarnaast ook leiden tot constipatie.
• Ook erfelijke aspecten kunnen diverticulose opwekken. Sommige mensen hebben zwakkere darmwanden door genetische redenen.

Behandeling

De behandeling van diverticulose kan pas starten als er een uitbraak van de aandoening plaatsvindt. Het bestaat uit de inname van medicatie om de infectie tegen te gaan. In ernstigere gevallen kan het zijn dat opname in het ziekenhuis en soms zelfs een operatie noodzakelijk is.

Preventie

Een vezelrijk dieet kan helpen om constipatie te vermijden en om de spieren in het colon actief en sterk te houden.

Wanneer je denkt aan een van de symptomen van de voorgenoemde veelvoorkomende aandoeningen te lijden, kan je beter meteen een dokter raadplegen. Onthoud dat een vroegtijdige diagnose ook een betere prognose en een grotere kans op een volledig herstel betekent.