6 diëten om het prikkelbare darm syndroom te helpen verlichten

Het aanpassen van je dieet is essentieel als je de symptomen van het prikkelbare darm syndroom, een van de meestvoorkomende ziekten van vandaag de dag, wilt beheersen en verlichten. Leer er in dit artikel meer over.
6 diëten om het prikkelbare darm syndroom te helpen verlichten

Geschreven door Antonella Grandinetti

Laatste update: 07 november, 2022

Heb je last van het prikkelbare darm syndroom? Als dat het geval is, dan moet je waarschijnlijk je eetgewoonten aanpassen om je symptomen onder controle te houden. In dit artikel leer je over 6 soorten diëten die de klachten van het prikkelbare darm syndroom kunnen helpen verlichten.

Deze ziekte komt het meest voor bij vrouwen onder de 45 jaar. Er zijn echter ook mannen en ouderen die er last van hebben. Deze aandoening, die de dikke darm aantast, kan diverse klachten veroorzaken zoas:

  • buikkrampen (Engelse link)
  • gasvorming
  • opgeblazen gevoel
  • obstipatie en diarree

Hoewel het prikkelbare darm syndroom of PDS een veel voorkomende aandoening is, zijn de exacte oorzaken op dit moment niet duidelijk. Als je vermoedt dat je mogelijk aan het prikkelbare darm syndroom lijdt, maak dan een afspraak bij je arts.

Diëten om het prikkelbare darm syndroom te verlichten

De symptomen kunnen erg vervelend zijn. Om ze onder controle te krijgen, raden specialisten vaak aan om je dieet te veranderen. Er is echter geen consensus over het beste dieet om de symptomen onder controle te houden. Over het algemeen zijn de meest gegeven  aanbevelingen onder andere:

  • Schrap geen voedingsmiddelen uit je dieet, tenzij er een medische reden voor is.
  • Vermijd koolzuurhoudende dranken.
  • Beperk je consumptie van vet voedsel.
  • Verhoog je vezelinname.
  • Eet geen grote maaltijden.
  • Drink twee tot drie liter (minimaal 6-8 glazen) water per dag.
  • Eet geen peulvruchten, kruisbloemige groenten en ander voedsel dat gas produceert.
  • Verwijder tabak en alcohol uit je dieet.

Het is de moeite waard om erop te wijzen dat bij het beheersen en verlichten van het prikkelbare darm syndroom het dieet aan de specifieke gastro-intestinale behoeften van de patiënt moet worden aangepast. Je moet bovendien een arts raadplegen voordat je je dieet aanpast. Hieronder geven we enkele algemene tips en ideeën.

Misschien ook interessant om te lezen:
De voordelen van het eten van gefermenteerd voedsel?

1. Het FODMAP-dieet kan het prikkelbare darm syndroom helpen verlichten

Een afbeelding van het FODMAP-dieet

Het FODMAP-dieet omvat het verminderen van de consumptie van enkelvoudige koolhydraten die symptomen kunnen veroorzaken. Van de vele diëten die het prikkelbare darmsyndroom kunnen helpen verlichten, is het FODMAP-dieet een van de meest populaire. Dit dieet is gebaseerd op het beperken van de consumptie van koolhydraten met een korte keten:

  • oligosacchariden
  • disacchariden
  • monosacchariden 
  • fermenteerbare polyolen

Hoe helpt het verminderen van de consumptie van deze voedingsmiddelen om de symptomen van het prikkelbare darmsyndroom onder controle te houden en te verlichten? Nou, het is heel simpel: veel mensen nemen deze componenten niet op in hun dunne darm, dus gaan ze door naar de dikke darm waar ze bacteriën voeden en symptomen veroorzaken.

Een aantal onderzoeken stellen dat het vermijden van de bovengenoemde koolhydraten ongemak kan verminderen door de fermentatie van voedsel door bacteriën te voorkomen. Er zijn echter geen studies die deze theorie kunnen bewijzen.

Begin 2019 maakte de Spanish Society of Digestive Pathology (Engelse link) bekend dat het, na de eerste fase van ernstige beperking van FODMAP die 4 tot 8 weken duurt, raadzaam is om de beperkte voedselgroepen een voor een opnieuw in te voeren.

Door de beperkte voedselgroepen opnieuw in te voeren kun je de tolerantie voor elk ingrediënt dus controleren en een persoonlijk dieet ontwikkelen dat zo min mogelijk beperkend is.

Opmerking: vanwege de beperking van een aantal belangrijke voedingsmiddelen, moet dit dieet onder gespecialiseerd medisch toezicht worden uitgevoerd. De mogelijke voordelen en risico’s moeten daarbij per persoon worden beoordeeld.

2. Lactosevrij dieet

Als je arts een lactose-intolerantie vermoedt, dan kun je zuivelproducten gedeeltelijk uit je dieet schrappen. Je kunt dit maximaal twee maanden doen, daarna moet je deze producten opnieuw introduceren en de reacties van de darmen observeren.

In veel gevallen kunnen problemen met het verteren van zuivelproducten leiden tot het ervaren van symptomen van prikkelbare darm syndroom. Als gevolg hiervan kan een lactosevrij dieet een goede optie zijn om de toestand van de patiënt te verbeteren.

3. Glutenvrij dieet

Het volledig verwijderen van gluten uit het eetpatroon kan bij het beheersen van prikkelbare darmklachten helpen. Volgens verschillende onderzoeken kreeg ongeveer 30% van de mensen met coeliakie eerder de diagnose PDS.

Om deze reden kan de arts bij een vermoeden van glutenovergevoeligheid of allergie besluiten om voedingsmiddelen met gluten uit te sluiten. Vervolgens kan bepaald worden of het eten van gluten je PDS-symptomen veroorzaakte.

Misschien ook interessant om te lezen:
Wat zijn de effecten van gluten op het lichaam?

4. Dieet voor constipatie

Als je aan het prikkelbare darm syndroom met chronische constipatie lijdt, dan kan de specialist aanbevelen dat je voedingsmiddelen aan je eetpatroon toevoegt die rijk aan onoplosbare vezels zijn. Je helpt daardoor de darmtransit van het voedsel dat je eet te versnellen. Dit dieet bevat veel groenten en volkoren granen.

Als je probleem uit afwisselende perioden van constipatie met diarree bestaat, dan moet je de regelmatige inname van oplosbare vezels in je dieet verhogen. Oplosbare vezels zijn in veel voedingsmiddelen aanwezig zoals groente en fruit.

5. Dieet voor diarree

Iemand met diarree op de wc

Een aantal mensen kunnen ook perioden van obstipatie ervaren, gevolgd door episodes van diarree. Onder de diëten voor het prikkelbare darm syndroom moeten we dus een optie noemen om diarree onder controle te houden.

Diarree is een veel voorkomend symptoom bij mensen die aan het prikkelbare darm syndroom lijden. Het vereist ook grote zorg vanwege mogelijke problemen met malabsorptie van essentiële voedingsstoffen.

Als je regelmatig diarree hebt, dan moet je het drinken van koffie en alcohol vermijden, aangezien dit beide darmstimulerende middelen zijn. Hetzelfde geldt ook voor zuivel. Je moet echter wel andere calciumbronnen in je dieet opnemen, zoals sojamelk.

6. Aanbevelingen van gezondheidsorganisaties om het prikkelbare darm syndroom te verlichten

Het is onmogelijk om een lijst van aanbevolen voedingsmiddelen te maken die voor alle mensen met het prikkelbare darmsyndroom geschikt zijn. We herhalen het nogmaals: een PDS-dieet moet voor elk individu worden gepersonaliseerd, aangezien het type darmreactie van elke patiënt anders is en de voedseltriggers van symptomen ook verschillend zijn.

Hieronder presenteren we echter een selectie van voedingsmiddelen die professionals vaak aanbevelen om te beperken of verbieden. Deze lijst is van de Endocrinology and Nutrition Service van het Hospital Clinico Universitario de Valladolid, Castilla y León, Spanje (Spaanse link).

Aanbevolen voedingsmiddelen

  • Volkorenbrood, tarwezemelen en volkoren granen
  • Ei
  • Groenten en fruit
  • Magere zuivel
  • Mager vlees
  • Noten
  • Witte vis
  • Olijfolie, in gematigde hoeveelheden
  • Water
  • Infusies

Beperkt eten

  • Vette vis
  • Vleeswaren
  • Peulvruchten

Verboden voedingsmiddelen

  • Winderig makende groenten, zoals bloemkool en broccoli
  • Volvette kazen
  • Rood vlees en worst
  • Brood
  • Boter en margarine
  • Sterk gekruid eten
  • In de winkel gekochte sauzen
  • Koffie
  • Alcohol
  • Koolzuurhoudende drank

Opmerking: dit zijn voedselaanbevelingen, dus de tolerantie van de patiënt moet worden beoordeeld. Een aantal van de ‘veilige’ voedingsmiddelen kunnen namelijk hinderlijk zijn. Onthoud dat deze vermeldingen dus niet 100% voor iedereen geschikt zijn.

Voordat je je dieet wijzigt, moet je je arts b29ezoeken om te bespreken of een ander dieet geschikt voor je is. Een diëtist gespecialiseerd in het prikkelbare darm syndroom is namelijk de juiste persoon om je dieet op basis van je symptomen en persoonlijke behoeften samen te stellen.


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Altobelli E., Negro V., Angeletti PM., Latella G., Low FODMAP diet improves irritable bowel syndrome symptoms: a meta analysis. Nutrients, 2017.
  • Carmo MS., Santos CI., Araújo MC., Girón JA., et al., Probiotics, mechanisms of action and clinical perspestives for diarrhea management in childres. Food Funct, 2018. 9 (10): 5074-5095.
  • Varjú P., Gede N., Szakacs Z., Hegyi P., et al., Lactose intolerance but not lactose maldigestion is more frequent in patients with irritable bowel syndrome than in healthy controls: a meta analysis. Neurogastroenterol Motil, 2019.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.