Wat wel en niet doen bij het behandelen van een wond

Het eerste waar je aan denkt bij het behandelen van een wond is het aanbrengen van verband of een pleister om het bloeden te stoppen. Dit kan echter tot een groot probleem leiden.

Om ervoor te zorgen dat een wond goed geneest en om infecties te voorkomen die tot andere gezondheidsproblemen kunnen leiden, moeten verschillende factoren worden overwogen. Om op de juiste manier te handelen moet je een aantal dingen vermijden bij het behandelen van een wond.

De huid is het grootste orgaan van het menselijk lichaam en het beschermt het lichaam tegen virussen, bacteriën en schimmels. Wanneer de huid is beschadigd, neemt het risico toe dat deze ongewenste elementen in de huid doordringen en andere organen aanvallen. Hoe dieper, groter of vuiler de wond is, hoe voorzichtiger je moet zijn.

Wat moet je vermijden bij het behandelen van een wond?

Als het gaat om het behandelen van een wond, dan zijn er enkele dingen die je moet vermijden. Het aanbrengen van strak verband of een tourniquet om het bloeden te stoppen is een ernstige fout, omdat het necrose in de ledematen kan veroorzaken. Brand of vries de wond ook niet dicht.

Watjes of alcohol

Het probleem met het gebruik van watjes is dat deze vezels achterlaten die schade kunnen veroorzaken als de wond dichtgaat met deze vezels er nog in. Het is ook niet raadzaam om producten op basis van alcohol te gebruiken. Deze middelen zijn namelijk irriterend en sommige hebben vaatverwijdende effecten.

Het beste is om speciale steriele gaasjes te gebruiken die geen vezels loslaten en het risico dat watjes met zich meebrengen verminderen. Daarnaast is het beter om antisepctica te gebruiken zoals povidon-jodium (Betadine ®) of chloorhexidine-oplossingen.

Hoewel beide hoge antiseptische eigenschappen hebben, werkt povidon niet bij de aanwezigheid van lichaamsvloeistoffen. In het geval van pusvorming of bloed is het daarom beter om chloorhexidine te gebruiken.

Wrijf niet over de wond of verwijder geen deeltjes

Wrijf niet over de wond en verwijder geen vreemde voorwerpen, zoals vuil, glas, hout of ijzer. Als deze deeltjes groot zijn, kunnen ze het bloeden namelijk blokkeren. Laat dit dus over aan de dokter.

Stel een bezoek aan de dokter niet uit, vooral niet als de wond groot en diep is. Grote wonden veroorzaakt door mensen of beten van dieren en die veroorzaakt door scherpe voorwerpen moeten direct door de arts worden beoordeeld. Het is mogelijk dat een tetanusinjectie vereist is.

Aanbevelingen om een wond te behandelen

Om het risico op infecties te voorkomen, volg je de volgende stappen bij de behandeling van een kleine tot middelgrote wond:

• Zorg er eerst voor dat degene die de wond gaat reinigen, schone handen heeft. Reinig de wond vervolgens met water uit de kraan, waterstofperoxide of een zoutoplossing. Vermijd contact met bloed, om de kans op infecties te minimaliseren.
• Het volgende dat je moet doen is de omliggende huid drogen zonder de wond aan te raken. Als er een antisepticum beschikbaar is, gebruik je dat nu. Reinig de wond met cirkelvormige bewegingen van binnen naar buiten.
• Bedek de wond vervolgens met een steriel gaasje en tape of een pleister om de beschadigde huid te beschermen.
• Als de wond gaat bloeden dan moet je stoppen. Met één hand druk je een gaasje of een schone doek die geen vezels achterlaat op de wond. Wanneer het bloeden stopt, dek je de wond alsnog af met een pleister of verband.
• Wacht niet langer dan zes uur voordat je medische hulp inschakelt. Dit zal verdere complicaties voorkomen, zoals een slechte genezing of infecties.

Wonden bij kinderen

In het geval van kleine wondjes bij kinderen is het raadzaam om deze te wassen met kraanwater (stromend water) om het vuil te verwijderen. Gebruik van een zoutoplossing of gezuiverd water als je dit hebt is nog beter. Je kunt ook milde zeep gebruiken.

Droog de wond vervolgens door middel van deppen, niet wrijven. Maak kleine dep-bewegingen en werk van binnen naar buiten. Breng daarna een antisepticum aan en bedek de wond met steriel gaas en tape.  Dit proces moet periodiek worden herhaald. Wanneer de korst verschijnt is het niet meer nodig om de wond nog af te dekken.

Als de wond groot is en overmatig bloedt, houd dan het lichaamsdeel met de wond omhoog, zodat het hoger is dan het hart. Gebruik geen tourniquets bij de wond. Als er stolsels in het gaasje komen, laat deze dan zitten. Als het gaasje doorweekt raakt met bloed, plaats er dan een ander gaasje bovenop, maar verwijder het eerste gaasje niet.

In het begin kan de wond wat ontstoken en rood zijn, wat aangeeft dat het immuunsysteem aan het werk is om verdere infecties te bestrijden. Wanneer de korst verschijnt is het het beste om er een beschermend laagje op aan te brengen terwijl er nieuw weefsel ontstaat.

Het belang van naar de dokter gaan

In de volgende gevallen is het essentieel om naar de dokter te gaan:

• Als de wond niet stopt met bloeden of als het weer gaat bloeden, is het noodzakelijk om naar de dokter te gaan.
• Wanneer er vreemde objecten in de wond zitten en vooral als deze groot zijn, is het ook noodzakelijk om de dokter te bezoeken. Specialisten kunnen ook grote, diepe wonden behandelen.
• Een arts moet wonden aan de nek, gewrichten, genitaliën en het gezicht goed evalueren. Bij de eerste drie gaat het om functionele plekken, bij het gezicht gaat het om esthetische zorg.
• Je moet dringend naar de eerste hulp als het gaat om een wond waarbij een lichaamsdeel is losgeraakt. Breng het losgekomen deel mee in een bak met ijs.
• Als het bloed dat eruit komt pulseert, is het een slagaderlijk bloeding. Dit is een zeer ernstig geval en vereist een onmiddellijke rit naar het ziekenhuis.

Bovenstaande overwegingen zijn belangrijk bij het behandelen van een wond. De kennis en informatie die je hebt over de behandeling ervan kan het verschil maken tussen een succesvolle behandeling en het ontstaan van complicaties.