Wat is filépoeder en hoe wordt het gebruikt bij het koken?

Heb jij wel eens van filépoeder of sassafraskruiden gehoord? In sommige landen is dit een zeer populaire smaakmaker. Lees er hier meer over.

Filépoeder, ook wel sassafraskruiden genaamd, is een specerij die in een deel van de zuidelijke Verenigde Staten wordt gebruikt om een gerecht te bereiden dat bekend staat als gumbo. Het wordt ook vaak gebruikt als ingrediënt voor andere combinaties van verschillende kruiden, om de organoleptische eigenschappen van verschillende gerechten te verbeteren.

Het wordt gewonnen uit de sassafrasboom, waarvan de wetenschappelijke naam Sassafras albidum is (in het hoofdartikel foto). De bladeren zijn lichtgroen van kleur, met een karakteristieke vorm.

Hoe wordt filépoeder gebruikt?

Eerst moeten de verse bladeren van de boom worden geoogst om het ingrediënt te maken. Daarna worden ze schoongemaakt en te drogen gehangen.

Daarna worden ze met de hand fijngemalen en tot poeder verwerkt, met behulp van een blender of een vijzel met stamper. Als laatste element wordt een groene specerij verkregen, die in elk luchtdicht bakje kan worden bewaard voor later gebruik.

Het opnemen ervan in recepten is eenvoudig. Het wordt meestal gebruikt aan het eind van het kookproces. Soms wordt het echter toegevoegd als verdikkingsmiddel. Met dit laatste effect moet enige voorzichtigheid worden betracht, omdat het de textuur van bepaalde bouillons of soepen te veel zou kunnen veranderen. Daarom moet het met mate worden gebruikt.

Aan de andere kant moet je voorkomen dat het ranzig wordt. Anders verliest het aan kracht en smaak. Daarvoor moet je zorgen voor een goede conserveringsmethode en contact met zonlicht vermijden.

Het moet op een koele, droge plaats bewaard worden.

Gumbo

Gumbo is het klassieke gerecht waarin filépoeder zijn echte thuis vindt. Dit gerecht is traditioneel in Louisiana (Verenigde Staten). Omdat het een kustgebied van de Golf van Mexico is, bevat het natuurlijk zeevruchten.

Gumbo combineert zeevruchten, worst, en soms rijst en verschillende kruiden. Onder deze laatste valt ook filépoeder, zwarte peper en zoete paprika.

Voordelen

Als culinaire specerij heeft filépoeder verschillende positieve effecten op onze gezondheid. Allereerst moet de ontstekingsremmende werking worden benadrukt. Daardoor zou het kunnen helpen bij het bestrijden van pijn bij aandoeningen als artritis.

Volgens een studie gepubliceerd in het Journal of Mass Spectro metry (Engelse link) hebben de bladeren van de sassafrasboom alkaloïden in hun binnenste. Deze zouden kunnen helpen bij het moduleren van bepaalde ontstekingsprocessen die in het menselijk lichaam plaatsvinden.

We hebben het ook over een specerij met een hoge antioxidantcapaciteit. Dit is de sleutel gebleken (Engelse link) tot het voorkomen van vroegtijdige veroudering. Het effect wordt bereikt door de ophoping van vrije radicalen te blokkeren.

Er is zelfs beweerd dat de consumptie van deze specerij zou kunnen beschermen tegen nierstenen. Hier is echter geen hard bewijs voor.

Mogelijke bijwerkingen van filépoeder

Wat betreft de bijwerkingen is het belangrijk op te merken dat filépoeder een wisselwerking kan hebben met bepaalde medicijnen. Daarom is het altijd nodig een specialist te raadplegen voordat je de specerij in je dieet opneemt.

Het mag niet gebruikt worden als ingrediënt tijdens zwangerschap of borstvoeding, omdat de beschikbare gegevens over de veiligheid ervan in deze stadia onvoldoende zijn. Bij sommige mensen kan het misselijkheid en braken veroorzaken, en ook hallucinaties als het in te grote hoeveelheden wordt ingenomen.

Hoewel er een grens lijkt te zijn waarop het poeder giftig wordt, is de maximumwaarde niet precies gedefinieerd. Daarom moet altijd voorzichtigheid worden betracht. Safrole is in de Verenigde Staten niet toegestaan in levensmiddelen. De Food and Drug Administration (FDA) acht het kankerverwekkend.

Waarom vermelden we dit? Omdat sassafrasbladeren deze stof bevatten, dus moeten commerciële producten die bij wet zijn goedgekeurd een stap inbouwen om de stof in hun productieproces te elimineren. Daarna kunnen ze de bladeren verpulveren en het poeder vormen.

Hoe zit het met de verwelkingsziekte?

Tenslotte is het de moeite waard om als anekdotische informatie te vermelden dat er geïsoleerde gevallen (Engelse link) van verwelkingsziekte zijn gemeld bij sassafras soorten in de Verenigde Staten. Deze plantenziekte baart telers zorgen en wordt veroorzaakt door de schimmel Raffaelea lauricola.

Gelukkig is er geen bewijs dat de schimmel in kwestie pathologieën bij mensen kan veroorzaken. Tot nu toe is het enige gecertificeerde zijn vermogen om bepaalde planten aan te tasten en tot hun dood te leiden.

Filépoeder is een in Nederland weinig bekende traditionele specerij

Het gebruik van culinaire specerijen wordt beschouwd als zeer positief voor de gezondheid. De meeste van deze elementen bevatten fytochemicaliën met een hoge antioxidatieve capaciteit.

Filépoeder is kenmerkend voor het Amerikaanse continent en heeft zich nog niet over de hele wereld verspreid. Het heeft bepaalde gunstige eigenschappen voor het lichaam, zolang het in gematigde doses wordt geconsumeerd. Het brengt echter ook enkele risico’s met zich mee, vooral als de toxische grenswaarden worden overschreden.

De meeste kruiden in de vorm van specerijen hebben antioxiderende en ontstekingsremmende effecten. Beheersing van de mechanismen van beide processen zal helpen de incidentie van chronische pathologieën te verminderen.