Wat betekent de kleur roze?

De kleur roze is minder aanwezig in de natuur, maar haar invloed op de maatschappij is onmiskenbaar. Lees dit artikel om alles te leren over de betekenis en symboliek van de kleur roze!

In het onderstaande artikel leren we je de betekenis en symboliek van de kleur roze. Roze is geen overheersende kleur in de natuur. Dit betekent echter beslist niet dat ze in de natuurlijke wereld niet voorkomt.

We vinden deze kleur bij dieren (varkens, flamingo’s, en sommige soorten dolfijnen) en mineralen (rozenkwarts, roze saffier, enzovoort). Deze kleur is natuurlijk in diverse bloemen te vinden zoals rozen. In feite ontleent de kleur zijn naam aan rozen in veel talen, zoals het Spaans.

De Latijnse woorden voor roze zijn rosa en rosatus. Beide verwijzen naar de kleur van rozen die een lager spectrum hebben dan rood. Daarnaast is in het Engels het gebruik van het werkwoord “pink” in deze betekenis al sinds de zeventiende eeuw gedocumenteerd.

De betekenis van de kleur roze kan men echter interpreteren vanuit sociale, psychologische en culturele criteria.

Kenmerken van de kleur roze

Deze kleur kan beschreven worden als een mengsel van rood en wit. Het heeft een verscheidenheid aan tinten. In feite heeft het er zoveel dat het soms met andere kleuren verward kan worden. Zo kan zijn spectrum overlappen met paars, oranje, magenta, en zelfs grijs.

Zoals we al zeiden, is het een vrij ongewone kleur in de natuur. Sommige bloemsoorten pronken echter met dit pigment (de laatste decennia heeft de kersenbloesem rozen verdrongen als voornaamste referentie).

Omdat het geen praktische tint voor camouflage is, zijn maar weinig dieren roze, al kunnen we flamingo’s, varkens, roze dolfijnen, witte olifanten, roze leguanen, roze kaketoes en sommige salamanders noemen.

Roze zandsteen is niet ongewoon in de natuur, waardoor landschappen ontstaan als Coral Pink Sand Dunes State Park en Zion National Park (sommige gebieden kunnen er in de zon roze uitzien). Lake Hillier, in Australië, heeft roze water door een soort algen die er leeft.

Curiositeiten over deze kleur in de natuur

Hier zijn wat andere merkwaardige feiten over deze kleur in de natuur:

• Halfgaar rundvlees krijgt een roze tint door de oxidatie van myoglobine. Deze stof geeft het vlees in rauwe toestand zijn kenmerkende rode kleur.
• De lucht kan roze kleuren bij zonsopgang of zonsondergang door een effect dat Rayleighverstrooiing heet.
• Roze wordt bij snoep vaak gebruikt om te verwijzen naar aardbeien- of frambozensmaak. Dit voorkomt verwarring met kersensmaak.
• Roze champagne krijgt zijn kleur doordat donkerpaarse druivenschillen gedeeltelijk gefermenteerd worden om er champagne van te maken.
• Men associeert roze in de volksmond vaak met vrouwen of meisjes als het om kleding gaat. Een groot deel van de geschiedenis was het echter andersom. Meisjes droegen blauw (althans in het Westen) omdat het de Maagd Maria symboliseerde.
• De kleur wordt zelden gebruikt in de vexillologie (vlaggenkunde). Sommige streken in Colombia, Brazilië en Oekraïne verwerken het echter wel in hun vlaggen.
• Sommige politieke partijen gebruiken roze als onderscheidingsteken (hoewel slechts weinige dit doen). In informele context verwijst het naar sociaal-democraten op een denigrerende manier (lees: communisten).
• Sinds het eind van het laatste decennium van de vorige eeuw gebruikte men het ook als symbool voor de LGBT-beweging.
• Er zijn over de hele wereld verschillende bouwwerken in deze kleur. Denk bij voorbeeld aan het Casa Rosada (Argentinië, een regeringspaleis) en het Canada Place Building (Canada). Daarnaast gebruikte men deze kleur voor de Georgia Pacific Tower en vele andere gebouwen.
• Een roze lint symboliseert de strijd tegen borstkanker.
• De term “roze pers” wordt gebruikt voor informatie die met showbusiness te maken heeft.
• Romans worden in sommige talen, zoals het Spaans, ook wel roze romans genoemd.
• De leider van de Giro d’Italia draagt een opvallende roze trui.

De betekenis van roze in de psychologie

Het is een feit dat het niet een kleur is die zo vaak gezien wordt als blauw, rood en geel (de primaire kleuren). Toch is de kleur roze zeer aanwezig in de maatschappij. De betekenis van roze kan ook psychologische interpretaties hebben. Daarover vertellen we je in het volgende deel.

Een studie (Engelse link) gepubliceerd in 2019 in Japanese Psychological Research vond dat mannen die roze kleding dragen hun genderstereotyperend gedrag verminderen en traditionele sekse-rol houdingen laten varen. Mannen met een hoog gevoel van eigenwaarde hadden de neiging meer macht te assimileren, het tegenovergestelde van degenen met een laag gevoel van eigenwaarde.

Daarnaast is er bewijs (Engelse link) dat roze gekleurde kamers het angstniveau kunnen verlagen, in tegenstelling tot plaatsen met intens rode tinten. Sommige onderzoeken (Engelse link) suggereren zelfs dat het, samen met paars en rood, een positief effect heeft bij interactie met sociale media berichten. Groen, blauw, zwart en geel hebben een tegengesteld effect.

Psychologische reacties op de kleur roze

Dat gezegd hebbende, willen we de aandacht vestigen op andere interessante psychologische reacties op deze kleur:

• Lichtere tinten roze kunnen vreugde en geluk overbrengen.
• Donkerder tinten roze kunnen euforie en opgewondenheid van stemming overbrengen.
• In bepaalde contexten kan het reacties opwekken die met erotiek te maken hebben.
• Het kan op sommige mensen een kinderlijk effect hebben (hoe ze zich uitdrukken of gedragen).
• Voor sommige mensen is het zien van of omgaan met lichte tinten roze brandstof voor creativiteit.
• Vanwege het schijnbaar kalmerende effect gebruiken veel sportteams roze in hun uitrusting. Om de euforie van de tegenpartij te verminderen, bijvoorbeeld.

Deze kleur – die door velen ondergewaardeerd wordt – heeft in feite een directe invloed op het gedrag van mensen. Ze kan conditioneren wat je denkt, wat je zegt, en zelfs hoe je handelt. Natuurlijk zijn er veel variabelen die de effecten ervan bepalen.

De betekenis van de kleur roze in verschillende culturen

We hebben het al gehad over het culturele aspect van roze. We willen dit bericht echter afsluiten met het noemen van enkele wetenswaardigheden over de betekenis van de kleur roze in verschillende culturen en door de geschiedenis heen.

Laten we het eens van dichterbij bekijken:

• De kleur roze was niet de kleur die door vorsten het meest gebruikt werd. Toch droegen sommige vorsten vanaf de 14e eeuw af en toe roze.
• Op sommige schilderijen uit de Renaissance was het kindje Jezus in het roze gekleed.
• De kolonies van het Britse Rijk waren vaak roze gekleurd.
• In de 18e eeuw werden pastelkleuren populair, zodat het heel gewoon was dat mensen roze droegen.
• In Nazi-Duitsland werden mensen die beschuldigd werden van homoseksualiteit gedwongen een roze driehoekige badge te dragen in concentratiekampen.
• Men gelooft dat Mamie Eisenhower in 1953 begon met het populariseren van kleur als onderdeel van vrouwenkleding.
• In Japan staan erotische films bekend als roze films.
• Roze tulbanden worden bij Hindoe-bruiloften gedragen.
• Het onderscheid tussen roze speelgoed voor meisjes en blauw speelgoed voor jongens is betrekkelijk nieuw. Het werd pas in de tweede helft van de 20e eeuw geconsolideerd.

We hopen dat de gegevens die we gedeeld hebben je helpen inzien dat de betekenis van de kleur roze meerdere interpretaties heeft. Het is geenszins een minderwaardige kleur, en ook niet een kleur die men volledig met vrouwelijkheid associeert. In feite maakt de verscheidenheid aan beschikbare tinten het tot een van de meest veelzijdige kleuren die er zijn!