Wat betekenen de verschillende kleuren slijm uit de neus?

De sinussen worden beschermd door slijm. Als de viscositeit en de kleur van het slijm verandert, moet je misschien naar je dokter gaan.

Slijm in de neus beschermt het ademhalingsstelsel tegen agressieve externe factoren, zoals virussen, pollen, rook en andere stoffen. De kleuren van het slijm kunnen variëren zonder dat er een ernstig proces in je lichaam optreedt. Het is echter belangrijk je bewust te zijn van wat de kleurveranderingen kunnen betekenen.

Virale infecties van de luchtwegen zijn de meest voorkomende aandoeningen bij kinderen, zoals het tijdschrift Pediatría Integral benadrukt (Engelse link). Daarnaast moeten patiënten met medische aandoeningen die met de luchtwegen te maken hebben oppassen voor bacteriële veranderingen die zich via de neusuitscheidingen kenbaar maken.

Onder deze aandoeningen vermeldt het Practical Primary Care bulletin (Spaanse link) onder andere acute bronchitis, longontsteking en acute exacerbaties (opvlammingen) van chronische obstructieve longziekte (COPD).

Wat is de functie van slijm?

Slijm is een mengsel van water, immunoglobulinen, mucopolysacchariden, glycoproteïnen en lipiden. Dit geheel vormt een immuunbarrière die ons beschermt tegen ziekteverwekkers en allergenen. Het wordt geproduceerd door de epitheelcellen van de neus, mond, sinussen, keelholte, bronchiën en bronchiën.

De taak van slijm in de neus is het filteren, bevochtigen en verwarmen van de lucht die door de neusgaten wordt ingeademd. Het slijm bevochtigt daarnaast ook de luchtwegen om de droogte weg te nemen. Behalve de kleuren van het slijm zegt ook de textuur veel over je gezondheid. De textuur van neusslijm wordt gekenmerkt door waterigheid en hoe het stroomt.

Overtollig slijm: verstopte neus

Af en toe hebben mensen last van een verstopte neus, wat veroorzaakt wordt door gezwollen bloedvaten en weefsels met overtollig vocht, zoals de Mayo Clinic uitlegt (Engelse link). Een publicatie in Clinical Otolaryngology concludeert echter dat de verstopping dient als verdedigingsmechanisme tegen virussen in de luchtwegen  (Engelse link).

Om het benauwde gevoel te verlichten zijn er verschillende aanbevelingen:

• Snuit je neus zoveel als nodig is. Kantel daarbij je hoofd naar een kant als je dat prettig vindt.
• Vermijd blootstelling aan irriterende stoffen en pollen.
• Als je in een stoffige omgeving werkt, gebruik dan een geschikt neusmondmasker.
• Drink veel water.
• Spuit een zoutoplossing in de neusgaten. Voor baby’s stelt de Spaanse Vereniging voor Kindergeneeskunde neusspoelingen voor.

Waarom variëren de kleuren van slijm uit de neus?

De consistentie en de kleuren van slijm uit de neus geven aanwijzingen over wat er in je ademhalingsstelsel aan de hand is. Hoewel ze geen definitieve diagnose geven, helpt het controleren van het weefsel na het snuiten van je neus specialisten bij het nemen van beslissingen over de behandeling. Hieronder leggen we uit waardoor de kleur mogelijk wordt veroorzaakt en wat elke kleur voorstelt.

Helder slijm

Kleurloos slijm wordt als normaal beschouwd. Het wordt echter ook beschouwd als een teken van een verkoudheid of allergische rhinitis. Het is niet gevaarlijk. Wat wel afwijkend is, is een overmatig loopneus, waarbij het slijm in de keel kan sijpelen.

Als de afscheiding van allergische aard is, dan is de symptomatologie die je ervaart gebaseerd op niezen, tranende ogen, hoesten, vermoeidheid, een jeukende neus, en een zere keel. Hoewel niet altijd, kunnen zwangere vrouwen heldere neusuitvloeiing ervaren door slijmvliesontsteking en hormonale veranderingen.

Geel slijm

Virale infecties manifesteren zich vaak als gelig slijm uit de neus. De kleur is het gevolg van de afweermechanismes die de cellen hanteren om de ziekte te bestrijden. Het ongemak duurt meestal 1 tot 2 weken, waarin de kleur iets donkerder wordt. Dit betekent dat het lichaam zijn werk van het doden van de ziektekiemen gedaan heeft.

Wit slijm

Een wittig slijm duidt op verstopping, ontsteking of zwelling in de neus. Als de neusgaten verstopt raken, wordt het slijm dikker en troebel. Dit komt voor als gevolg van verkoudheid of infecties die tot 3 dagen na blootstelling aan de veroorzaker symptomen vertonen. Het lichaam voelt zich onwel en de patiënt ervaart keelpijn, niezen, hoofdpijn, lichte spierpijn, hoest en koorts.

Groen slijm

Bacteriële sinusinfecties scheiden dik groen slijm af. Dit slijm bevat witte bloedlichaampjes die verantwoordelijk zijn voor het bestrijden van bacteriën en virussen, en daarbij maken ze ijzerhoudende enzymen aan, wat het groene uiterlijk van de afscheiding tot gevolg heeft.

Groenachtige neusuitvloeiing kan ook het gevolg zijn van chronische sinusitis. Samen met andere verschijnselen, zoals koorts, pijn op de borst en geel ophoestend slijm, zou groen slijm in verband gebracht kunnen worden met longontsteking.

Bruin slijm

Er zijn drie mogelijkheden als we het hebben over bruin slijm uit de neus. Deze verkleuring kan ontstaan door het inhaleren van poeder, tabak, of iets met een roodbruine kleur. Het kan ook oud bloed zijn dat het lichaam probeert te verlaten. Een laatste mogelijkheid is een infectie van de luchtwegen, als die gepaard gaat met dyspneu, hoge koorts, malaise en hoest.

Rode kleur in slijm

Roze of bloederig slijm kan het gevolg zijn van factoren zoals veel je neus snuiten of een klap op dit deel van het lichaam krijgen. Katarrale aandoeningen, neusbloedingen en een irritatie van de keelholte veroorzaken ook bloederig slijm. Hetzelfde kan echter ook gebeuren bij ernstiger pathologieën, zoals tuberculose of longkanker.

Het is belangrijk naar de dokter te gaan als je moeite hebt met ademhalen, meer dan een lepel bloed verliest, of als het bloeden na een half uur nog niet gestopt is.

Zwart slijm

Nasale schimmelinfecties komen aan het licht door zwart slijm. Daarnaast zijn rokers en druggebruikers, mijnwerkers, en mensen die rook inhaleren in sterk vervuilde gebieden vatbaar voor donkere afscheiding uit de neus.

Wanneer moet je naar de dokter gaan?

Meer dan 10 dagen verkouden zijn is een teken dat je naar een dokter moet gaan. Als het een bacteriële infectie is, zal het ongemak in die tijd verergeren. Let op koorts, hoofdpijn, oogpijn, braken, of gevoeligheid voor licht. Als het slijm in de loop van de dag toeneemt of de slijmkleuren veranderen, stel dan niet uit om naar een dokter te gaan. Het is beter een eenvoudig proces uit te sluiten dan een ernstige aandoening te negeren.